کتاب مدیریت توانمندسازی کارکنان - احمدی

کتاب مدیریت توانمندسازی کارکنان تألیف دکتر پرویز احمدی، دکتر محمد صفری کهره و دکتر سمیه نعمتی توسط دفتر نشر پژوهش های فرهنگی به چاپ رسیده است.

توانمند سازی کارکنان به آنها مسئولیت و اختیاری می دهد تا بتوانند در زمینه وظایف مشخصی در سازمان تصمیم گیری کنند. این تصمیم ها در سطوح پایین سازمان گرفته می شوند، جایی که کارمندان به شیوه ی منحصر به فردی به مسائل نگاه می کنند و مشکلاتی را که سازمان مربوط از نقطه ای به بعد با آنها روبه رو است، ندارند. برخی از مزایای این توانمند سازی عبارتند از : افزایش بازدهی و کاهش هزینه ها، برخورداری از خدمات بهتر، استقبال از تغییرات، بهبود کیفیت کار و تقویت ارتباطات؛ معایبی نیز همراه این توانمند سازی می باشد که شامل : سوءاستفاده از قدرت، اختلاف های بین فردی، هزینه های اضافی آموزش، دانش و درک ضعیف، خطرات امنیتی و محرمانگی می باشد. کتاب " مدیریت توانمند سازی کارکنان ( رویکردها، الگوها، راهبردها، برنامه ها و ارزیابی ) " به سه بخش تقسیم شده و در شانزده فصل به رشته تحریر درآمده است که پس از معرفی به شرح مختصری از ده فصل می پردازیم.

کلیات، تعاریف و مفاهیم _ 1. سیر تاریخی تعریف توانمند سازی    2. اهمیت و ضرورت توانمند سازی  3. رویکردهای توانمندسازی نگرش تلفیقی به تئوری های توانمند سازی 4. خود توانمند سازی پیش نیاز توانمند سازی دیگران 5. عوامل موثر بر ادراک فرد از توانمندی خود 6. ضرورت توانمند سازی کارکنان 7. تحول و توانمند سازی 8. ایحاد سازمانی برپایه توانمندی ها  9. ابعاد، الگوها و راهبردهای توانمند سازی 10. برنامه های توانمند سازی 11. توانمند سازی و قدرت 12. توانمند سازی کارکنان، اساس سازمان های دانش محور 13. توانمند سازی کارکنان و مدیریت ارتباط با مشتری 14. چالش ها و موانع فراروی توانمند سازی 15. ارزیابی اقدام سازمان در اجرای توانمند سازی 16. توصیه های کاربردی جهت توانمند سازی

کلیات، تعاریف و مفاهیم _ 1. سیر تاریخی تعریف توانمند سازی : از این موضوع به صور مختلف در ادبیات منابع انسانی سخن به میان آمده است، در دهه 1950 منابع علمی مدیریت آکنده از این مطلب بود که مدیران باید در قبال کارکنان رفتار دوستانه داشته باشند ( روابط انسانی ). در دهه 1960 مطرح شد که مدیران باید نسبت به نیازها و انگیزه های کارکنان حساس باشند ( آموزش حساسیت ) در سال های بعدی، مدیران باید از کارکنان کمک می طلبیدند ( درگیر کردن کارکنان در امور سازمان ) و در دهه 1980 مدیران باید تشکیل گروه می دادند و سیاست تصمیم گیری جمعی را دنبال می کردند ( حلقه های کیفیت )... 2. اهمیت و ضرورت توانمند سازی : دنیای امروز به تحول ویژگی های روان شناختی افراد نیاز دارد که به مراتب از تغییرات اقتصادی و سیاسی مهم و وسیع تر است. اگر افراد به خودباوری نرسند و به دنبال ارتقاء توانمندی خود نباشند و به ذهن خود اعتماد نکنند، نمی توانند در کار و زندگی به موفقیت دست یابند. اغلب افراد به توانایی خود برای متحول شدن اهمیت نمی دهند، واقعیت این است که همه می توانند تغییر کنند و به رشد و بالندگی برسند...

 3. رویکردهای توانمندسازی نگرش تلفیقی به تئوری های توانمند سازی : امروزه سازمانی که از رویکردهای نوین منابع انسانی بهره می برد، می تواند مطمئن تر راه موفقیت و پیشرفت خود را پیموده و مسیر دستیابی به توسعه را هموار نماید. در دنیای رقابت، سازمان هایی پیشتاز هستند که توسعه منابع انسانی در آنها به عنوان یک اصل اساسی مطرح باشد، اصلی که امروز یک مزیت رقابتی برای سازمان ها محسوب می شود. دنیای امروز، دنیای سازمان های گسترده است که در محیطی پرتلاطم فعالیت می کنند...

4. خود توانمند سازی پیش نیاز توانمند سازی دیگران : الگوی مدیریت سنتی امروزه در اغلب سازمان ها منسوخ شده است، سازمان های امروزی نه تنها به اطلاعات و دانش وسیع تر، بلکه به استقلال، خود کفایی، اعتماد به نفس، خلاقیت و ابتکار بیشتری نیز نیازمندند. این بدان معنی است که در بخش های وسیعی از یک سازمان به اشخاصی نیاز است که توانمندی خود را باور داشته باشند. در همین ارتباط هر چه شمار انتخاب ها و تصمیم هایی که باید در سازمان اتخاذ شود بیشتر باشد، نیاز به افراد توانمند محسوس تر است..‌.

 5. عوامل موثر بر ادراک فرد از توانمندی خود : در این فصل به تفصیل به عوامل مختلفی که می تواند بر ادراک فرد از توانمندی های خود تاثیر گذار باشد و فرد براساس آن تصمیم گرفته و سازمان را متاثر می سازد، پرداخته شده است. یکی از این عوامل، ویژگی های فردی و شخصیتی است که در بین آنها چند مورد بیش از سایر خصوصیات تاثیر گذار می باشد که عبارتند از : سطح تحصیلات و سابقه کار، جنسیت و نژاد، کانون کنترل و عزت نفس... سفر به دنیای توانمند سازی _

6. ضرورت توانمند سازی کارکنان : محیط کار توانمند، محیطی است که در آن نیروی محرکه اصلی کارکنان هستند، شمار اندکی از تحولات پدید آمده در کسب و کار، همانند جنبش محیط کار توانمند مورد استقبال واقع شده اند. این تحولات در عین حال مشکل آفرین نیز بوده اند ( بلانچارد، کارلوس و راندولف، 1378 ) توانمند سازی، شرایطی برای بهره گیری از ظرفیت بالقوه انسان ها را که بلا استفاده مانده است فراهم می آورد...

 7. تحول و توانمند سازی : این موضوع بیش از یک حالت ذهنی یا یک الگوی رفتار گروهی یا خط مشی سازمانی است. توانمند سازی به وجود نخواهد آمد مگر اینکه نگرش های فردی، رفتار گروهی و ارزش های سازمانی همگی از آن حمایت کنند. بسیاری از تلاش ها برای توانمند سازی با شکست مواجه می شوند زیرا آنها تغییر را فقط در یکی از ابعاد آن ایجاد می کنند...

 8. ایحاد سازمانی برپایه توانمندی ها : سازمان های برجسته بایستی نه تنها متفاوت بودن کارکنان از یکدیگر را بپذیرند، بلکه باید بر این تفاوت ها سرمایه گذاری کنند. باید در پی شناسایی و درک نشانه های هوشمندی طبیعی انسان ها باشند و آنها را به کارهایی بگمارند که برابر با توانمندی هایشان باشد. این گونه سازمان های تحول گرا، با دگرگون سازی روش گزینش، ارزیابی و پرورش انسان ها بایستی سراسر سازمان را بر مبنای توانمندی های تک تک کارکنان، سازمان دهند...

 9. ابعاد، الگوها و راهبردهای توانمند سازی : به اعتقاد اکثر کارشناسان امور اقتصادی و مدیریت، سازمان ها برای ادامه بقا و حفظ خود در محیط رقابت آمیز نیازمند بهبود کیفیت کالاها و افزایش سرعت ارائه خدمات هستند. سازمان های تولیدی _ صنعتی جهان می دانند که کیفیت در کاهش هزینه ها، بهبود محصولات و خدمات، استفاده مطلوب از زمان، کاهش ضایعات و رضایتمندی مشتریان خلاصه می شود که ضامن موفقیت آن طراحی نظام و داشتن کارکنان توانمند است...

10. برنامه های توانمند سازی : کلیفورد می گوید : ( توانمند سازی یک فرآیند است، نه یک چیز پوشیدنی یا خوردنی ). این فرآیند یک طرح یا برنامه ساده نیست بلکه مستلزم تعهد مدیران تمامی سطوح سازمان است، در غیر این صورت، تلاش ها ممکن است به بهبود بهره وری منجر نگردد و حتی نتیجه معکوس نیز داشته باشد. برای گرفتار نشدن در این دام، توانمند سازی باید از راس هرم سازمان آغاز شود... فصل های بعدی نیز عبارتند از : توانمند سازی ( کاربردها و چالش ها )

فهرست

• رویکردها، الگوها، راهبردها، برنامه ها و ارزیابی
• نویسندگان: دکتر پرویز احمدی - دکتر محمد صفری کهره - دکتر سمیه نعمتی
• انتشارات: دفتر پژوهش های فرهنگی