کتاب حقوق بیمه | ایرج بابایی

درباره‌ی کتاب حقوق بیمه ایرج بابایی

کتاب حقوق بیمه ایرج بابائی انتشارات سمت به عنوان منبعی جامع و کامل مطابق با آخرین سرفصل‌های ارائه شده و آخرین قوانین و مقررات بیمه‌ای به عنوان 2 واحد درسی (درس بیمه) برای دانشجویان رشته حقوق در مقطع کارشناسی به چاپ رسیده است.

کتاب حقوق بیمه ایرج بابایی متشکل از سه فصل می‌باشد. در ابتدا به عنوان مقدمه به تاریخچه‌ی شکل گیری بیمه در جوامع بشری و نقش آن در دنیای امروزی و سابقه ی تأسیس بیمه در ایران می پردازد. همچنین نظریات فقهای اسلامی در مورد مشروعیت عقد بیمه را نیز مطرح می کند‌.

فصل اول کتاب حقوق بیمه ایرج بابائی به کلیاتی راجع به تعریف و ماهیت بیمه، انواع عقد بیمه، سازمان بیمه در ایران، اوصاف عقد بیمه و نحوه انعقاد آن می‌پردازد. سپس اصول کلی حقوقی حاکم بر کلیه ی عقود بیمه را بررسی می کند. در فصول دوم و سوم، اصول خاص حاکم بر عقود بیمه، خسارات و هر یک از بیمه های اموال و مسئولیت (که دو شاخه اصلی بیمه خسارت اند) را مورد تحلیل حقوقی قرار می دهد.

و نهایتاً به رغم آن که در کتاب حقوق بیمه ایرج بابایی تنها به اصول کلی بیمه پرداخته شده و از بررسی احکام و شرایط قراردادهای خاص بیمه های مختلف اجتناب شده، ولی به لحاظ اهمیت بیمه، مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث در حقوق بیمه، فصل چهارم را  به تفسیر احکام این بیمه اختصاص می دهد.

در کتاب حقوق بیمه ایرج بابائی اصول خاص حاکم بر بیمه های اشخاص و مشخصاً بیمه عمر مطرح نشده است، ولی در طی بحث از قواعد کلی حاکم بر قراردادهای بیمه یا بیمه خسارات، اشاراتی به اصول خاص بیمه های اشخاص و بیمه عمر و تفاوت آن با بیمه‌های خسارت شده است. چرا که طی سال‌های اخیر در این باره کتب ارزشمندی نوشته شده و نگارنده را از بحث تفضیلی در این باره معاف داشته است.

بخشی از کتاب حقوق بیمه ایرج بابائی

فصل چهارم: بیمه مسئولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی

تصادفات رانندگی مهم ترین و حساس ترین بخش های مسئولیت مدنی را در معمول کشورهای جهان و به خصوص ایران تشکیل می دهد.

کمتر خانواده‌ای است که قربانی این حوادث نبوده یا سبب ایراد خسارت نشده باشد. از نیمه های قرن بیستم جریان عمومی حقوق درکشورهای مختلف متوجه حمایت هر چه بیشتر از زیان دیدگان این حوادث شده و با توجه به آن که قواعد عمومی مسئولیت مدنی پاسخگوی حمایت موثر از زیان دیدگان نبوده و به نحو مطلوبی خسارت مالی و جانی قربانیان را تامین نمی نمود، حقوق خاصی در این زمینه ایجاد شد.

در واقع، نقش برجسته اثبات تقصیر برای تشخیص مسئول حادثه سبب می شد که خیل عظیمی از زیان دیدگان به علت عدم اثبات تقصیر راننده وسیله نقلیه یا فقدان هرگونه تقصیری از جبران خسارت محروم مانند. همچنین در مواردی که تقصیر راننده وسیله نقلیه به اثبات می رسید، عدم توانایی مالی او برای جبران خسارت موجب محرومیت زیان دیده از جبران خسارت می شد.

همین ملاحظات ویژگی ها سبب بروز نظام‌های خاص مسئولیت ناشی از حوادث رانندگی و وسایل نقلیه در حقوق کشورهای مختلف شد. در این نظام‌ها، از طرفی، مسئولیت نوعی و بدون تقصیر به رسمیت شناخته شد و، از طرف دیگر، برای جلوگیری از تحمیل بار خسارت به راننده و دارنده وسیله نقلیه و نیز حمایت هر چه بیشتر از زیان دیدگان بیمه اجباری مسئولیت ناشی از وسیله نقلیه مقرر گردید.

در ایران با توجه به ملاحظات مشابه و به علت عدم کفایت مقررات عمومی مسئولیت مدنی و بیمه، در سال 1347 قانونی با عنوان (بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث)  در 14 ماده به تصویب رسید و نظام ویژه‌ای برای مسئولیت ناشی از حوادث وسایل نقلیه موتوری زمینی و بیمه آن به وجود آورد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب قانون مجازات اسلامی (بخش دیات) مقررات جدیدی در مورد مسئولیت مدنی و مشخصاً مسئولیت ناظر بر تصادفات رانندگی مقرر گردید. وجود مقررات مختلف در مورد مسئولیت مدنی و بیمه، که هر یک از مبنا و احکام ویژه تبعیت می نمود، حقوق ایران را در این باره دچار مشکلات و ابهاماتی کرد.

کتاب حقوق بیمه به قلم دکتر ایرج بابائی در نشر سمت به چاپ رسیده است.

فهرست

1‐ کلیات 2‐ اصول و عناصر مشترک عقود بیمه 3‐ قواعد خاص بیمه های خسارت 4‐ بیمه مسئولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی

• ویــــــراســــــت ســـــوم
• مؤلف: دکتر ایرج بابائی
• انتشارات: سمت