کتاب حقوق جزای اختصاصی - شامبیاتی (جلد اول)

کتاب حقوق جزای اختصاصی (جلد 1: جرایم علیه اشخاص) به تالیف هوشنگ شامبیاتی در نشر مجد به چاپ رسیده است.

حقوق جزای شاخه ای از حقوق عمومی است که به بررسی حمایت های دولت از حقوق افراد و ارزش های جامعه می پردازد، در واقع حقوق جزا یا حقوق ارزش ها، افراد را مجبور به رعایت یک سری حقوق و ارزش ها می کند. حقوق جزا خودش دارای رشته های مختلفی است، که یکی از آن ها جرایم علیه شخص می باشد. هیچ نظام اجتماعی ای به اندازه سیستم حقوقی اسلام، به حیات انسان و عمل قتل و مجازات قاتل اهمیت نداده است، سیستم حقوقی اسلام از لحاظ اجتماعی و اخلاقی، قتل را زشت ترین عمل انسانی در پیشگاه خدا و امت می داند.

کتاب "حقوق جزای اختصاصی" در 3 جلد مجزا، تمامی شاخه های حقوق جزا را به صورت جامع و کامل، با زبانی شیوا و روان شرح می دهد. این کتاب منبع مناسبی برای دانشجویان رشته حقوق و وکلای گرامی می باشد که در جلد اول خود، تحت عنوان "حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه شخص)" به جرایمی می پردازد که موجب زیان های روحی، روانی و جسمی به اشخاص می شود. کتاب مذکور متشکل از دو باب می باشد که عبارتند از: 1‐ جرایمی که منجر به صدمات و ضرر جسمانی و بدنی افراد می شود 2‐ جرایمی که موضوع آن متوجه شخصیت معنوی افراد می شود.

در باب اول در خصوص جرایم علیه افراد، جرایمی که منجر به صدمات و ضرر جسمانی و بدنی می شود ( اعم از: قتل عمد و غیر عمد، ضرب و جرح، فقدان یا نقص عضو، نقص حواس و غیره) صحبت می کند و در واقع شرح می دهد که این جرایم از حیث شدت و ضعف صدمه یا کیفیت ارتکاب عمل دارای آثار و نتایج متفاوت می باشد و خود صدمات از نظر قانونی به دو دسته صدمات عمدی و غیر عمدی تقسیم می شوند.

در باب دوم به جرایمی که موضوع، آثار و نتایج آن متوجه شخصیت معنوی افراد می شود، می پردازد (اعم از: توقیف و حبس غیر قانونی، ورود غیر قانونی به منزل، جرم افتراء، توهین و فحاشی و غیره).

برشی از متن کتاب

باب اول جرایمی که منجر به صدمات و ضرر جسمانی و بدنی افراد می‌شود بخش اول - جنایات عمدی جنایت عمدی در واقع ایراد هر نوع صدمه فیزیکی به غیر به صورت عمدی می باشد و این صدمات شامل قتل، قطع، جرح، ایراد ضرب و نقص عضو عمدی است. الف- تعریف قتل و ضرب و جرح عمدی 1- تعریف قتل عمدی در خصوص قتل عمدی، تعاریف متعددی در حقوق عرفی و حقوق اسلام از طرف صاحبنظران حقوقی مطرح شده که به اختصار مورد اشاره قرار خواهد گرفت. (1) تعریف قتل عمدی در حقوق موضوعه قتل یعنی کشتن و یا کشتار و آن عبارت است از لطمه به حیات دیگری وارد ساختن؛ خواه به واسطه عمل مادی و فیزیکی باشد یا به واسطه ترک فعل. اصولاً تعریف جرم از طرف قانونگذار بیان نمی‌شود ولی اکثر حقوقدانان  قبل از ورود به بحث هر جرم ابتدئاً در مقام تعریف آن جرم برمی‌آیند. در این زمینه نیز حقوقدانان دنیا هر یک به نحوی قتل عمد را تعریف کرده اند، چنان که حقوقدانان روم قدیم در بیان قتل عمد می گویند: سلب حیات ارادی بر خلاف عدالت از شخص به وسیله شخصی دیگر. از حقوقدانان مؤخّر می توان پروفسور گارو را نام برد کع تعریف نزدیکی به تعریف حقوقدانان روم قدیم به دست داده و می‌گوید: « قتل عمدی، سلب عمدی حیات از شخص زنده است به وسیله شخص دیگر» اما عده ای معتقدند که باید به تعریف مذکور قید «بدون مجوز قانونی» اضافه شود تا وقتی که به حکم قانونی از کسی سلب حیات صورت می‌گیرد از شمول تعریف خارج شود. عده ای از حقوقدانان در رابطه اضافه شدن قید «بدون مجوز قانونی» به تعریف قتل عمدی معتقدند که این قید در تعریف فوق، مستتر و نیازی به ذکر آن نمی باشد زیرا چنانچه نظر برای اضافه نمودن چنین قیدی وجود داشته باشد باید در کلیه جرایم نیز بدین نحو عمل شود در حالی که ضرورتی برای تصریح وجود ندارد زیرا این امر در همه ی جرایم به صورت مستتر موجود می باشد. (2) تعریف قتل عمدی در حقوق اسلام اکثر فقهای اسلام در تعریف قتل عمد می گویند: «سلب ارادی و ظالمانه ی  حیات انسانی به وسیله ی شخص بالغ و عاقل دیگر» و در توجیه قتل عمد و ضابطه تشخیص آن به عمد در فعل مجنیٌ علیه و قصد حصول نتیجه مجرمانه از طرف مرتکب قتل اشاره می‌کنند. ... باب دوم: جرایمی که موضوع آن متوجه شخصیت معنوی افراد می‌شود بخش اول - جرایم علیه آزادی اشخاص از عمده‌ترین جرایم علیه آزادی اشخاص، توقیف و حبس غیر قانونی و هتک حرمت منازل اشخاص می باشد. در این قبیل جرایم، یک نوع جبر و عنف عملی وجود دارد. ضمناً جرم ربودن اشخاص از جمله جرایمی است که توأم با اجبار مادی علیه اشخاص است و کم و بیش در اجتماعات بشری بالاخص جوامع غربی وجود دارد. این جرم قبلاً در ایران وجود داشت و تحت تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی زمان به وقوع می پیوست اما در حال حاضر، ارتکاب این قبیل جرایم به حداقل رسیده و پرونده‌های نادری در زمینه این موضوع در محاکم مورد تعقیب قرار گرفته است و به همین جهت از ذکر آن در این بخش خودداری می‌شود.

فهرست

• باب اول: جرایمی که منجر به صدمات و ضرر جسمانی و بدنی افراد می شود

بخش اول ‐ جنایات عمدی بخش دوم ‐ جنایات غیر عمدی بخش سوم ‐ مراحل مختلف عملیات اجرایی جنایات و همکاری در ارتکاب آن بخش چهارم ‐ راه های اثبات جنایات بخش پنجم ‐ مجازات جنایات بخش ششم ‐ تقلب در مواد غذایی، آرایشی، بهداشتی و دارویی

• باب دوم: جرایمی که موضوع آن متوجه شخصیت معنوی افراد می شود

بخش اول ‐ جرایم علیه ازادی اشخاص بخش دوم ‐ جرایم علیه شرافت و حیثیت اشخاص

(جرایم علیه اشخاص) (براساس قانون مجازات اسلامی 1392) مؤلف: هوشنگ شامبیاتی انتشارات: مجد