کتاب روش های تحقیق در علوم رفتاری - پاشا شریفی

کتاب روش های تحقیق در علوم رفتاری تالیف دکتر حسن پاشا شریفی و دکتر نسترن شریفی توسط انتشارات سخن به چاپ رسیده است.

کلمه ی تحقیق به معنای رسیدن است و اگر بخواهیم تعریفی ساده، گیرا و همه گیر از این کلمه داشته باشیم، می توان گفت: تحقیق فرآیند رسیدن به پاسخ سئوالِ پژوهشی است.

کتاب "روش های تحقیق در علوم رفتاری" با استفاده از تازه ترین منابع موجود در زمینه ی روش های تحقیق به کمک دانشجویان رشته های علوم رفتاری آمده است. این کتاب منبعی جامع، با زبانی روان و منطبق با آخرین سرفصل های ارائه شده ی وزرات علوم می باشد.

کتاب مذکور متشکل از 14 فصل مجزاست، که عبارتند از: 1-تحقیق از دیرباز تا کنون 2- متغیر ها و اندازه گیری آن ها 3- جامعه تحقیق و نمونه گیری 4- انواع تحقیق 5- طرح های پژوهشی 6- ابزار های اندازه گیری متغیر ها و روش های جمع آوری داده ها 7- ابزار های اندازه گیری متغیرها 8- تحقیق زمینه یابی 9- تحقیق های کیفی و تاریخی 10- تحقیق فراتحلیلی 11- تجزیه و تحلیل آماری داده های تحقیق 12- تدوین گزارش تحقیق 13- دونمونه از گزارش مراحل اجرای تحقیق 14- خودآزمایی

در فصل1 کلیاتی درباره ی مراحل پژوهش و اصول کلی آن ارائه می دهد.

در فصل2 متغیرهای تحقیق را بیان کرده و در فصل 3 انواع تحقیق را از نظر هدف طبقه بندی می کند.

فصل4 اصول و روش های نمونه گیری و فصل 5 انواع طرح های پژوهشی را شرح می دهد.

فصل 6 مخاطب را با انواع ابزار اندازه گیری و فصل7 با سایر ابزار مانند: گروه سنجی، آزمون ها و... آشنا می سازد.

فصل 8 مراحل تحقیق کیفی را شرح می دهد و فصل 9 را به روش های نوشتن گزارش تحقیق اختصاص داده است.

در فصول 11 و 12 شاخص های آماری و نحوه ی تجزیه و تحلیل آن ها را بیان می دارد.

دو نمونه تحقیق و مراحل اجرای آن ها را در فصل 13 ارائه می کند و نهایتاً در فصل14 با طرح دو دسته سئوال دانشجویان را به چالش می کشاند؛ دسته ی اول سئوال های چند گزینه ای و دسته ی دوم سئوالات تشریحی و عملی است.

 

فهرست

• تحقیق از دیرباز تا کنون 
• متغیر ها و اندازه گیری آن ها
• جامعه تحقیق و نمونه گیری
• انواع تحقیق
• طرح های پژوهشی
• ابزار های اندازه گیری متغیر ها و روش های جمع آوری داده ها
• ابزار های اندازه گیری متغیرها
• تحقیق زمینه یابی
• تحقیق های کیفی و تاریخی
• تحقیق فراتحلیلی
• تجزیه و تحلیل آماری داده های تحقیق
• تدوین گزارش تحقیق
• دونمونه از گزارش مراحل اجرای تحقیق
• خودآزمایی

برشی از متن کتاب

فصل چهارم: انواع تحقیق 2- تحقیق همبستگی تحقیق همبستگی یکی دیگر از انواع تحقیق های غیر آزمایشی است که در آن رابطه بین دو یا چند نوع متغیر مورد مطالعه قرار می گیرد. یکی از تفاوت های مهم تحقیق همبستگی با تحقیق پس رویدادی یا علّی- مقایسه ای آن است که تحقیق همبستگی در مورد رابطه بین متغیرهایی که فقط در مورد یک گروه به دست آمده است به کار می رود. روش همبستگی نسبت به روش علّی-مقایسه ای دو مزیت دارد. نخست این که با استفاده از این روش، پژوهشگر می تواند رابطه بین چند متغیر همزمان را با یک متغیر مورد بررسی قرار دهد. در مطالعات مربوط به علوم رفتاری همواره یک رفتار تابعی از چندین متغیر است که به طور مشترک بر آن رفتار اثر می گذارند. درواقع پژوهش های چند متغیری که از مشخصه پژوهش های علوم رفتاری است، از طریق تحقیق همبستگی بهتر امکان پذیر است. در این گونه تحقیق ها محقق می تواند رابطه بین یک الگو رفتاری را با چندین متغیر به طور همزمان مطالعه کند. دوم در روش علّی-مقایسه ای محقق می تواند تاثیر چند متغیر مستقل بر یک متغیر وابسته را مورد مطالعه قرار دهد، اما نمی تواند رابطه بین متغیر های مستقل را جداگانه بررسی کند. در صورتی که در تحقیق همبستگی پژوهشگر قادر است رابطه بین متغیر های مستقل را با یکدیگر و همچنین اثر هر متغیر مستقل بر متغیر وابسته را با حذف همبستگی آن متغیر مستقل با سایر متغیر های مستقل مورد مطالعه قرار دهد. تحقیق همبستگی برای دو هدف به کار می رود: 1- مطالعه همبستگی بین دو یا چند متغیر 2- پیش بینی یک متغیر از روی متغیر دیگر. در پژوهش های پیش بینی، متغیر یا متغیر های مستقل را متغیر پیش بین و متغیر وابسته را متغیر ملاک می نامند. در این گونه تحقیق ها، پژوهشگر باید متغیر پیش بینی را قبل از متغیر ملاک به دست آورد. در زیر نمونه هایی از فرضیه های پژوهشی که تحقیق همبستگی را می طلبند ارائه شده است:

• بین هوش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
• سطح عزت نفس دانش آموزان تابعی از پیشرفت تحصیلی و درجه محبوبیت آنان در میان هم کلاسان است.
• هوش، انگیزه تحصیلی، و آموخته های پیشین دانش آموزان دبیرستانس بیش از 80 درصد موفقیت تحصیلی آنان در دانشگاه را تبیین می کنند.

چنان که از مثال های بالا ملاحظه می شود، فرضیه شماره 1 یک تحقیق همبستگی دو متغیری، فرضیه شماره 2 تحقیق همبستگی سه متغیری و فرضیه سوم یک تحقیق همبستگی چند متغیری از نوع پیش بینی است. فصل دهم: تحقیق فراتحلیلی روش فراتحلیلی اثر مطالعه روش فراتحلیلی اثر مطالعه شکل تحلیل گلاسی را به دو صورت تغییر می دهد. نخست، قرار دادن مطالعات در نمونه مورد بررسی، بیشتر انتخابی است. مطالعاتی که نارسایی های روش شناختی جدی دارند کنار گذاشته می شوند. دوم، واحد تحلیل، مطالعه است. برای هریک از مطالعه های یک حجم اثر محاسبه می شود. این امر موجب می شود که استقلال داده ها حفظ شود و به تمام مطالعاتی که وارد تحلیل می شوند، وزن های یکسانی داده می شود.

• تالیف: دکتر حسن پاشا شریفی - دکتر نسترن شریفی
• انتشارات: سخن