کتاب روانشناسی تربیتی | پروین کدیور

درباره‌ی کتاب روانشناسی تربیتی پروین کدیور

از آنجا که کتاب روانشناسی تربیتی نوشته‌ی دکتر پروین کدیور از انتشارات سمت به آموزش و یادگیری در موقعیت تعلیم و تربیت اختصاص یافته است و علم و تمرین در آن نقش مهمی دارد، دانش مربوط به حوزه‌های علمی این رشته از نظریه و پژوهش ناشی از کار روان شناسان تربیتی و همچنین تجارب علمی معلمان استخراج شده است. روانشناسی تربیتی، علمی است که به ماهیت و چگونگی یادگیری، روش های آموزشی، سنجش و ارزشیابی آموخته‌های یادگیرندگان می‌پردازد. می‌توان بیان کرد این علم با به کارگیری معلومات حاصل از موضوعات و میدان‌های مورد مطالعه علوم دیگر، معلومات دیگری به وجود می‌آورد که در زمینه آموزش و مسائل آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بخشی از کتاب روانشناسی تربیتی دکتر پروین کدیور

 1. درآمدی بر روان شناسی تربیتی : در تعریفی ساده می توان گفت ( روان شناسی تربیتی یکی از شاخه های روان شناسی است که به مطالعه ویژگی های یادگیرنده، شرایط یادگیری و روش های آموزش مبتنی بر توانایی های فرد می پردازد) ولی روان شناسی تربیتی برای دانشجویانی که خود را برای حرفه معلمی آماده می کنند از این فراتر و شامل مجموعه از نظریه ها، مهارت ها و شیوه هایی است که هر مربی باید در اختیار داشته باشد..‌.

 2. ویژگی های شناختی دانش آموزان : منظور از رشد، تغییرات منظم و مشخصی است که از زمان تشکیل نطفه تا هنگام مرگ در ارگانیسم اتفاق می افتد ( ولفولک، 2007 ). اطلاعات حاصل از مطالعه رشد و تحول کودک از آن نظر با اهمیت است که به شکل گیری تدابیر تربیتی کمک می کند و راه هایی را به مربیان و والدین نشان می دهد که شرایط لازم را برای رشد و شکوفایی کودکان و نوجوانان فراهم می آورد...

3. هوش و تفکر : در روان شناسی دو دیدگاه کلی درمورد هوش وجود دارد : یکی مبتنی بر نظریه های اندیشمندانی است که در زمینه رشد کودک به مطالعه و تحقیق پرداخته اند که نمونه بارز آن در آثار پیاژه و نظریه پردازان پردازش اطلاعات متبلور شده و دیگری نظریه هایی است که براساس کمی نگری، نوعی دیدگاه روان سنجی را در مطالعه هوش وارد کرده اند. نمونه این تلاش ها در آثار بینه، اسپیرمن، ترستون و امثال آنها مشاهده می شود...

 4. ویژگی های عاطفی _ اجتماعی دانش آموزان : مهم ترین هدف آموزش و پرورش، شکوفا کردن کامل شخصیت دانش آموزان و پرورش ارزش های متعالی است. بیشتر روان شناسان به دلیل پیچیدگی های تحقیق در زمینه شخصیت و رشد ابعاد اجتماعی _ عاطفی فرد و فقدان آزمون های شخصیتی کامل و همه جانبه، بررسی ویژگی های شناختی کودکان و نوجوانان را در اولویت قرار داده اند. به نظر می رسد آموزش و پرورش نیز با الهام از روان شناسی در زمینه پرورش بعد شناختی دانش آموزان می کوشد.

5. نظریه ها و رویکردهای رفتاری در آموزش و یادگیری : یکی از شاخه های فلسفه، معرفت شناسی است که به مطالعه شناخت می پردازد و یادگیری بخشی از معرفت شناسی است که همّ خود را صرف آزمایش و نظریه پردازی در مورد چگونگی کسب دانش کرده است. رابطه یادگیری و شناخت مانند رابطه فرآیند و تجزیه است و یادگیری به مطالعه چگونگی کسب دانش و معرفت شناسی به مطالعه حاصل و نتیجه دانش می پردازد...

 6. نظریه شناختی _ اجتماعی و کاربردهای آن در آموزش و یادگیری : آلبرت بندورا به رغم پذیرفتن نقش شرطی شدن و تقویت در تبیین رفتار آدمی، با نقش سنتی محرک _ پاسخ، به عنوان تنها شیوه مطالعه رفتار، مخالفت می کند. از نظر بندورا بخش وسیعی از یادگیری های انسان از طریق مشاهده و تقلید صورت می گیرد و در اولین تحقیق بندورا و والترز در زمینه علل خانوادگی پرخاشگری، بر اهمیت یادگیری از طریق مشاهده رفتار دیگران تاکید شده است...

 7. نظریه های شناختی در یادگیری و آموزش : روان شناسان شناختی به این نتیجه رسیده اند که مطالعه علمی رفتارهای غیر قابل مشاهده مانند فرآیندهای فکری نیز امکان پذیر است. بعضی از این روان شناسان بر یادگیری معنی دار و یادگیری اکتشافی در آموزش تاکید دارند، گروهی از روان شناسان شناختی نیز به طور اختصاصی به شاخه ای از روان شناسی به نام پردازش اطلاعات علاقه مند شده اند...

 8. رویکرد خبر پردازی ( پردازش اطلاعات ) : این نظریه منحصر به یک نظریه پرداز مانند شرطی شدن کلاسیک ( پاولف )، شرطی شدن عامل ( اسکینر ) و روان شناسی شناختی _ اجتماعی ( بندورا ) نیست‌. بلکه اندیشه ای کلی و وسیع یا رویکردی با تاکید بر رویدادهای ذهنی است که از طریق مطالعه آن اطلاعات زیادی در مورد چگونگی رفتار به دست می آید.‌‌..

9. فرآیندهای فراشناختی : شناخت، به معنای عمل یا فرآیند دانستن، اشاره به تفکر و فرآیندهای حافظه دارد و تحول شناختی به تغییرات طولانی مدت در این فرآیندها اطلاق می شود. برای مطالعه شناخت رویکردهای متفاوتی وجود دارد که عبارتند از : رویکرد روان سنجی که به مطالعه جنبه های هوشی شناخت به صورت کمی در فرآیند رشد می پردازد و رشد کیفی شناخت که در نظریه پیاژه و الگوی پردازش اطلاعات قابل طرح است...

 10. برانگیختن دانش آموزان برای یادگیری : وجود تفاوت های فردی در دانش آموزان در ابعاد ذهنی، عاطفی، اجتماعی و حتی آموخته های قبلی و سایر عوامل موثر در یادگیری تردید ناپذیر است. انگیزش مهم ترین شرط یادگیری است و علاقه به یادگیری محصول عواملی است که به شخصیت و توانایی دانش آموز، ویژگی های تکالیف، مشوق ها و سایر عوامل محیطی مربوط است...

دو فصل آخر نیز تحت عنوان

11. جو مطلب در کلاس درس و پاسخگویی به نیازهای ویژه دانش آموزان

 12. اندازه گیری و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد.

کتاب روانشناسی تربیتی تالیف دکتر پروین کدیور که از مهم‌ترین کتاب های دانشگاهی بوده توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است.

فهرست

• مولف: دکتر پروین کدیور
• انتشارات: سمت