کتاب حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران - شعبانی

کتاب حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران به تالیف قاسم شعبانی توسط نشر اطلاعات به چاپ رسیده است.

بدیهی است بهترین شناسنامه و گویا ترین سند شناسایی هر کشور، قانون اساسی آن کشور است که متضمن آرمان‌ها، ایده آل ها، اهداف و معیارهای ارزشی حاکم بر آن جامعه است. قوانین اساسی کشورها معمولاً در ابتدا و آغاز هر دوره سیاسی، اجتماعی و یا ظهور حاکمیت های جدید تنظیم و تدوین می‌شوند و تبعاً بهترین و موجه ترین شخصیت های علمی و فرهنگی هر نظامی عهده‌دار آن می‌گردند، طبیعی است که باید مهم ترین و اصلی ترین جایگاه را در آن نظام داشته باشد.

با آموختن این رشته از حقوق، مخاطب با اساسی‌ترین مسائل جامعه و تشکیلات بشری مثل: دولت، حکومت، رژیم سیاسی و نهادهای سیاسی، ساختار حکومت و ارکان آن و حدود و وظایف و اختیارات قوای مقننه، مجریه و قضاییه و کیفیت روابط آن ها و نهایتاً با حقوق و آزادی‌های فردی و قلمرو اقتدارات حکومت در برابر مردم آشنا می گردد. آنچه در این کتاب مطرح می گردد مشتمل بر دو بخش عمده می باشد:

1- حقوق اساسی عمومی 2- حقوق اساسی خصوصی

حقوق اساسی عمومی: شامل مباحث کلی در زمینه‌های اصول و قواعد عمومی سازمان های سیاسی کشورهای مختلف جهان می باشد و مباحث و مفاهیم قابل طرح در این بخش مختص کشور خاصی نیست، بلکه هدف این بخش از حقوق اساسی آشنایی مخاطبان و دانشجویان با مبانی این رشته و مفاهیمی از قبیل: دولت، حکومت و ... می باشد.

حقوق اساسی اختصاصی: منحصراً درباره ی تشکیلات و سازمان های سیاسی کشور خاصی بحث می کند. مثل: بحث درباره ی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران.

برشی از متن کتاب

بخش دوم: حقوق اساسی اختصاصی(اساسی در جمهوری اسلامی ایران) فصل اول: اصول کلی مبحث اول - اصول بنیادی مهم ترین و اساسی ترین اصول قوانین اساسی ملل مختلف، علی القاعده می باید اصول باشند که متضمن بالاترین و زیربنایی ترین شعارها و اهداف نظام حاکم و خواسته‌های ملت خود باشد. بنابراین با توجه به ماهیت انقلابی که در ایران به وقوع پیوست و قریب به تمامی افراد جامعه انقلابی ایران به حکومت جمهوری اسلامی رأی مثبت داده و محتوای حکومت خود را منطبق با اسلام و موازین اسلامی معین کردند، لذا طبیعی است که قانونگذاران قانون اساسی این کشور می بایست بنیادی ترین و مهم ترین اصول خود را بر اساس اعتقادات مسلم و بلکه مهم ترین اعتقادات اسلامی خود تدوین می کردند. به همین دلیل قانون اساسی پس از اینکه در اصل اول می‌گوید:«حکومت ایران جمهوری اسلامی است که ملت ایران بر اساس اعتقاد دیرینه اش به حکومت حق و عدل قرآن، در پی انقلاب اسلامی پیروزمند خود به رهبری مرجع عالیقدر تقلید آیت الله العظمی امام خمینی (ره) ... به آن رای مثبت داد.» بلافاصله به اصول بنیادی که مبین پایه‌های نظام و ارکان آن می‌باشند، پرداخته است. اینکه به بحث و بررسی پیرامون اصول اعتقادی مندرج در قانون اساسی می پردازیم. گفتار 1: اصول اعتقادی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ضمن این که در مقدمه خود به خطوط کلی و محورهای اعتقادی ملت و حکومت اسلامی اشاره کرده است در اصل دوم نیز با اشاره به اصول و ارکان حکومت اسلامی اصول پنجگانه اعتقادی مسلمین را به عنوان پایه های حکومت جمهوری اسلامی ایران معرفی کرده است. در بند اول از اصل مزبور آورده است جمهوری اسلامی نظامی است بر پایه ایمان به خدای یکتا (لا اله الا الله) و اختصاص حاکمیت و تشریع به او و لزوم تسلیم در برابر امر او. در این عبارت علاوه بر اینکه اولین پایه و رکن نظام اسلامی را ایمان به خداوند متعال دانسته است، ضمناً به نکته بسیار مهم هم اشاره نموده است. در همین بند ضمن اینکه حق حاکمیت را به دلیل خالق و قادر بودن خداوند متعال منحصراً از آن او می داند، حاکمیت تشریعی و حق تقنین را نیز متعلق به آن حضرت دانسته و انسان را تنها در برابر او به تسلی و اطاعت وا می دارد. در بند دوم از همین اصل با اشاره به وحی و نقش بنیادی آن در بیان قوانین، اصل اعتقادی دیگری را متذکر شده است که همانا اعتقاد به نبوت و ثمره ی آن یعنی نزول وحی و احکام الهی است که از جانب خداوند متعال بر قلب مقدس پیامبر اکرم نازل شده و از آن چشمه فروزان الهی، هزاران جویبار عشق و ایمان و اعتقاد به خدا و رسولش جاری گشته است. ضمناً از عبارت مزبور به خوبی روشن است که تمامی قوانین و مقررات در حکومت اسلامی می باید از سرچشمه ی زلال وحی الهام گرفته و به هیچ وجه تخطی و تخلف از آن جایز نیست.

فهرست

بخش اول: حقوق اساسی عمومی فصل اول: کلیات حقوق اساسی فصل دوم: منابع حقوق اساسی فصل سوم: دولت فصل چهارم: حاکمیت و حکومت بخش دوم: حقوق اساسی اختصاصی (حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران) فصل اول: اصول کلی فصل دوم: حقوق اساسی مردم فصل سوم: نهادهای اساسی، ارکان و قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران فصل چهارم: اقتصاد در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فصل پنجم: سیاست خارجی، اهداف و اصول روابط بین الملل فصل ششم: رسانه های گروهی: صدا و سیمای جمهوری اسلامی، شبکه های اجتماعی و نشریات فصل آخر: نقد اصول مبهم و تحلیل نارسایی ها و ابهامات موجود در قانون اساسی جهت اصلاح و بازنگری آن

مؤلف: قاسم شعبانی انتشارات: اطلاعات