کتاب اصول و کاربرد حسابداری در سازمانهای دولتی و غیرانتفاعی - اقوامی

کتاب اصول و کاربرد حسابداری در سازمانهای دولتی و غیر انتفاعی تالیف داود اقوامی و دکتر جعفر باباجانی توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است.

در حسابداری، برای ثبت و گزارشگری مالی، به رهنمودها و دستورالعمل های روشن تر و مشخص تری نیاز می باشد که این دستور العمل ها، اصول حسابداری می باشند. جهت آشنا ساختن دانشجویان با این اصول و کاربرد آن ها در سازمان های دولتی که در حوزه حسابداری دولتی گنجانده می شود؛ کتاب "اصول و کاربرد حسابداری در سازمان های دولتی و غیرانتفاعی" به رشته تحریر درآمده است که اطلاعاتی مفید و جامع در این خصوص را فراهم نموده تا به عنوان منبعی کاربردی مورد استفاده قرار گیرد. کتاب حاضر مطالب آموزشی را طی پانزده فصل به خوانندگان ارائه نموده است که عبارتند از:

1. کلیات: حسابداری دولتی نظامی است که اطلاعات مربوط به فعالیت های مالی سازمان های دولتی را جمع آوری و گزارش نماید تا بتوان در مورد تخصیص منابع مالی آن ها به برنامه ها و عملیات مختلف، تصمیماتی صحیح و مناسب اتخاذ نمود...
2. سازمان و مبانی حسابداری دولتی: سازمان مالی دستگاه های دولتی که وجوه و اموال و منابع مالی آن ها متعلق به دولت است، با موسسات خصوصی که در آن ها سرمایه و حقوق و مالکیت های فردی وجود دارد، دارای تفاوت های اساسی است...
3.  انواع حساب های مستقل در حسابداری دولتی: حساب مستقل عمومی یک واحد، حسابداری و مالی مستقلی است که در آن فعالیت های مالی مربوط به دارایی ها، درآمدها و منابع معینی که طبق مقررات برای تامین مالی عملیات، فعالیت ها، خدمات جاری، عادی و عمومی هر سازمان دولتی یا غیرانتفاعی مورد استفاده قرار می گیرند، ثبت می شود...
4. اصول متداول حسابداری دولتی: مجموعه ای از مفروضات اساسی، استاندارد ها، قواعد کلی و عملی حاکم و ناظر بر انجام، ثبت، طبقه بندی و تلخیص فعالیت های مالی و تهیه صورت های مالی سازمان های دولتی است که بعد از مطالعات و بررسی های علمی توسط کمیته ها و مراجع قانونی هر کشور تهیه و پس از تصویب، جهت اجرا به سازمان های دولتی اعلام می شود...
5. بودجه، درآمد و هزینه در حسابداری دولتی: بودجه، برنامه عملیات مالی دولت یا سازمان دولتی شامل پیش بینی اعتبارات برای مدت معین و درآمد ها و منابع مالی لازم برای تامین مالی اعتبارات مذکور می باشد. به تعریفی دیگر، بودجه برنامه مالی دولت یا سازمان دولتی است که در آن درآمد ها و سایر منابع تامین اعتبار پیش بینی و اعتبارات لازم برای هزینه های اجرای عملیات و سایر پرداخت ها برای مدت معین برآورد شده است...
6. حسابداری بودجه ای: اعتبارات مبالغی می باشند که برای مصارف معین در بودجه مربوط به تصویب می رسند. به عبارت دیگر، اعتبار مصوب، اجازه ایجاد تعهد یا بدهی برای مدت معین به مبلغ معین و برای مصارف معین است...
7. حساب مستقل عمومی: در ترازنامه حساب مستقل عمومی، فقط وجوه نقد و سایر دارایی هایی که انتظار می رود در عملیات عادی و جاری سازمان به وجوه نقد تبدیل گردند، تحت عنوان دارایی ها نشان داده می شوند...
8. خزانه داری کل: خزانه سازمانی است که وجوه دریافتی دولت در آن متمرکز و کلیه پرداخت ها از طریق آن و یا نمایندگی های ذی ربط صورت می گیرد. به لحاظ نقش خزانه در تمرکز و پرداخت وجوه دولتی معمولا از واژه خزانه، مفهوم صندوق مستفاد می گردد...
9. حساب مستقل وجوه جاری: منظور از اعتبارات جاری اعتباراتی است که در برنامه عمرانی پنج ساله به صورت کلی و در بودجه عمومی دولت به تفکیک، جهت تامین هزینه های جاری دولت و همچنین هزینه نگهداشت سطح فعالیت های اقتصادی و اجتماعی دولت پیش بینی می شود...
10. حساب مستقل وجوه عمرانی: برای نگهداری حساب دریافت و پرداخت حساب مستقل وجوه عمرانی که منابع مالی آن بایستی منحصرا صرف اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی گردد، سیستم حسابداری جداگانه ای با توجه به طبع، ماهیت و وظایف وجوه مورد بحث طراحی می شود...

فصل های بعدی نیز عبارتند از:

11. حساب مستقل وجوه اختصاصی...
12. حساب های مستقل وجوه امانی...
13. گروه حساب دارایی های ثابت عمومی و اموال...
14. تهیه گزارش های مالی...
15. سیستم کنترل بودجه ای...

در پایان هر فصل از کتاب "اصول و کاربرد حسابداری در سازمان های دولتی و غیرانتفاعی" سوالات، تمرینات و مسائل متنوعی درج گردیده که در تدوین آنان از پرسش های امتحانی دانشگاه ها و انجمن های حسابداری معتبر جهان نیز استفاده شده است.

فهرست

1. کلیات موارد افتراق حسابداری دولتی با حسابداری مالی موارد افتراق حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی لزوم مطالعه و تعلیم حسابداری دولتی
2. سازمان و مبانی حسابداری دولتی سازمان مالی دستگاه های دولتی مقاصد و اهداف سازمان مالی دستگاه های دولتی مبانی حسابداری دولتی.
3. انواع حساب های مستقل در حسابداری دولتی حساب های مستقل برای وجوه دولتی حساب های مستقل برای وجوه سرمایه ای حساب های مستقل برای وجوه امانی حساب های مستقلی که در ایران نگهداری می شوند.
4. اصول متداول حسابداری دولتی لزوم نگهداری حساب های مستقل خصوصیات لازم برای صورت های مالی سازمان های دولتی طبقه بندی استاندارد برای درآمد ها و هزینه ها روش های حسابداری دارایی های ثابت تقلیل مستقیم ارزش دارایی های ثابت لزوم تعیین ارزش دارایی های ثابت بر اساس ضوابط معین لزوم تمرکز وظایف و مسئولیت های مالی کاربرد اصول پذیرفته شده حسابداری در حسابداری دولتی
5. بودجه، درآمد و هزینه در حسابداری دولتی تعریف بودجه دولتی بودجه و مدیریت مالی دولت مراحل بودجه دولت بودجه متداول بودجه برنامه ای بودجه عملیاتی درآمد های پیش بینی شده و درآمد ها طبقه بندی درآمد ها در حسابداری دولتی طبقه بندی درآمد های دولت ایران اعتبارات مصوب و هزینه ها بودجه نقدی روش های حسابداری و کنترل وجوه نقد
6. حسابداری بودجه ای نحوه ثبت حساب های بودجه ای حسابداری درآمد ها حسابداری تعهدات قطعی نشده و هزینه ها حسابداری تخصیص اعتبارات اصلاح بودجه مصوب مقایسه ارقام واقعی با ارقام بودجه ای
7. حساب مستقل عمومی حساب های عادی حساب مستقل عمومی ثبت فعالیت های مالی حساب مستقل عمومی صورت های مالی میان دوره ای صورت های مالی پایان سال سایر روش های حسابداری حساب مستقل عمومی ثبت دارایی های ثابت حساب مستقل عمومی.
8. خزانه داری کل تعریف خزانه و قوانین و مقرارت مربوط به خزانه داری کل وظایف خزانه داری کل نقش خزانه در سیستم های متمرکز منابع مالی خزانه خزانه و بانک مرکزی مبنای حسابداری خزانه پرداخت وجوه نحوه نگهداری حساب های مستقل در خزانه رابطه بین حساب های مستقل گزارش های مالی خزانه.
9. حساب مستقل وجوه جاری مبانی حسابداری مورد استفاده در حساب مستقل وجوه جاری حساب های دفتر کل حساب مستقل وجوه جاری حساب جاری با خزانه - بودجه جاری تخصیص اعتبار حسابداری درآمد ها حساب های معین مربوط به درآمد های عمومی حسابداری پرداخت غیر قطعی حسابداری هزینه ها.
10. حساب مستقل وجوه عمرانی کاربرد حساب مستقل وجوه عمرانی منابع مالی حساب مستقل وجوه عمرانی تعریف طرح و انواع طرح های عمرانی عملیات حسابداری مراحل اجرای طرح یا پروژه عمرانی عملیات مربوط به بستن و انتقال حساب ها در پایان سال مالی.
11. حساب مستقل وجوه اختصاصی تعریف درآمد اختصاصی فرق درآمد اختصاصی با درآمد عمومی مقررات مربوط به درآمد اختصاصی عملیات حسابداری مربوط به پرداخت های اختصاصی.
12. حساب های مستقل وجوه امانی حساب مستقل وجوه سپرده قوانین و مقررات مربوط به سپرده ها عملیات حسابداری مربوط به بستن حساب ها و انتقال آن ها به سال بعد مقررات مربوط به وجوه بازنشستگی عملیات حسابداری مربوط به بستن و انتقال حساب ها
13. گروه حساب دارایی های ثابت عمومی و اموال خصوصیات گروه دارای هایی ثابت عمومی مقررات مربوط به نحوه نگهداری دارایی های ثابت عمومی و اموال ثبت فعالیت های مالی مربوط به گروه حساب دارایی های ثابت عمومی نحوه نگهداری حساب دارایی های ثابت عمومی و اموال موجودی گیری اموال منقول
14. تهیه گزارش های مالی گزارش های مالی ماهانه دستگاه های دولتی حساب نهایی وزارتخانه ها و موسسات دولتی تراز عملیات ترکیبی حساب های مستقل صورت حساب های ترکیبی حساب های مستقل صورت های پیوست حساب ماهانه و نهایی.

• مولفان: داود اقوامی - دکتر جعفر باباجانی
• انتشارات: سمت