کتاب علوم ترسناک (گیاهان شرور)

 کتاب گیاهان شرور، از مجموعه ی علوم ترسناک، اثر نیک آرنولد، تصویرگری تونی دوسالز و ترجمه ی گیتا حجتی از نشر پیدایش به چاپ رسیده است.

در این اثر همان‌طور که از عنوان آن مشخص است درباره ی گیاهان به خواننده اطلاعاتی درخور توجه داده می‌شود. بر اساس نظرات علمی دانشمندان، گیاه موجود زنده‌ای است که غذایش را به کمک نور خورشید می‌سازد. رنگ برگ گیاهان معمولاً سبز رنگ است و اگر برگ‌های یک گیاه را پاره کنید، دستان شما رنگی می‌شود. اگر به گیاه شناسی علاقه‌مند هستید باید بدانید که گیاه‌شناسی یک علم بیرون از خانه و خشن است، زیرا برای یافتن گیاهان باید به مکان‌های ناشناخته و باتلاق‌ها سفر کنید. در قرن نوزدهم گیاه شناسان برای جمع‌آوری گیاهان و دانه‌ها به سراسر دنیا سفر می‌کردند و با انواع خطرات روبه‌رو بودند. یکی از اولین دانشمندان در این زمینه " تیو فرانستوتس " اهل یونان بود که در کتابی درباره‌ی گیاهان بیش از 500 نوع گیاه مختلف را تشریح کرده است. در  کتاب گیاهان شرور به معرفی انواع گیاهان، قارچ‌ها، جلبک‌ها، گیاهان دارویی، گیاهان سمی، گیاهان گوشت خوار و... پرداخته می شود.

مجموعه ی علوم ترسناک، شاخه های مختلف علوم و موارد وابسته به آن ها را به زبانی ساده برای مخاطب نوجوان بیان می کند. نیک آرنولد نویسنده ی مجموعه ی علوم ترسناک در کتاب هایش درباره موضوعاتی مانند: فیزیک، شیمی، زیست شناسی، ریاضیات، جغرافی و ... با کودکان و به خصوص نوجوانان با زبانی طنز و رویکردی نوین سخن می گوید. تصویرگری های جذاب و طنز گونه ی این مجموعه به جدابیت آن افزوده است.

 

فهرست

پیش گفتار دنیای گیاهان شرور گیاهان سبز حیرت‌انگیز گیاهان سبز شکمو ریشه‌های چندش ‌آور گیاهان جانور‌خوار شرور گیاهان جنگجوی شرور قارچ‌های پلید گل‌های شیطانی جوانه‌ها و میوه‌های فاسد گیاهان حیات‌ بخش اعجاز شکفتن

برشی از متن کتاب

تالار نام‌آوران علوم ترسناک یان اینگن هاوز، ملیت: هلندی یان جوان می‌خواست کارهای برجسته‌ای انجام دهد. او بچۀ باهوشی بود، اما هیچکس فکر نمی‌کرد که او روزی دانشمند شود. او که می‌خواست پزشک شود، در دانشگاه‌های بلژیک و هلند تحصیل کرد و کاملا اطمینان داشت که یک پزشک موفق خواهد شد. او در سال 1764 به انگلستان رفت و اطلاعاتی در مورد علوم جدید مایه کوبی(واکسیناسیون) به دست آورد. این روش برای جلوگیری از آلودگی مردم به بیماری کشندۀ آبله به کار می‌رفت. پزشکان، سوزن نازکی آغشته به میکروب‌های آبله را که پر از عفونت خونی بیمار بود، دربدن فرد سالم فرو می‌کردند. هدف از این کار، وارد کردن مقدار کمی میکروب در بدن انسان سالم بود تا بدن او بتواند در مقابل این بیماری کشنده از خود، مقاومت نشان دهد. البته، این عمل یک کار پرخطر بود و گاهی با مشکلات بزرگی مواجه می‌شد. اگر این سوزن، ناقل مقدار زیادی میکروب بود، فرد به بیماری پیشرفتۀ آبله مبتلا می‌شد و از بین می‌رفت. به هرحال، یان در عرض چند ماه بیش از 700 نفر را با این سوزن، مایه کوبی کرد. جرج سوم، پادشاه انگلستان، تحت تأثیر این عمل قرار گرفت و یان را برای مایه کوبی به خانواده سلطنتی اتریش به آن کشور اعزام کرد. این کار، بسیار خطرناک بود، اگر این عمل، اشتباه انجام می‌شد، ملکه اتریش جان خود را از دست می‌داد! اما عمل، موفقیت آمیز بود. ملکه، سالم ماند و هیچگاه به آبله مبتلا نشد. در نتیجه یان هدایای با ارزشی دریافت کرد. او در مدت اقامتش در انگلستان در دهه 1770 به گازهایی که گیاهان تولید می‌کردند، علاقه‌مند شد. یان دیگر کاری با مایه کوبی نداشت، چون به بررسی فعالیت‌های ژوزف پریستلی(1733-1804) پرداخت کاشف گیاهانی که گازهای اسرارآمیزی تولید و جذب می‌کنند. از این رو یان تصمیم گرفت خودش آزمایش‌هایی انجام دهد. یان ثابت کرد گیاهان گازی را که ما امروزه دی اکسید کربن می‌نامیم، جذب کرده و اکسیژن پخش می‌کنند. او همچنین ثابت کرد که این پدیده فقط در بخش‌های سبز گیاه که در معرض نور هستند، اتفاق می‌افتد. یان پدیدۀ، «فتوسنتز» را کشف کرد. او بعدها ثابت کرد سلول‌های گیاهی، اکسیژن را دریافت و دی‌اکسید کربن متصاعد می‌کنند. بنابراین، گیاهان هم مانند ما تنفس می‌کنند. یان به موضوعات دیگر علمی نیز علاقه‌مند شد و تصمیم گرفت ماشینی طراحی کند که اکسیژن خالص را به بیمارانی برساند که مشکلات تنفسی دارند. گیاهان ارزشمند در اینجا خبرهای مهمی برای شما داریم. ما همه بدون فتوسنتز مانند پرنده دودو(پرنده منقرض شده) نابود می‌شدیم. 1-         گیاهان طی فتوسنتز، اکسیژن تولید می‌کنند و ما اکسیژن را تنفس می‌کنیم. 70درصد اکسیژن زمین از دریاها به دست می‌آید. این گاز مهم توسط تریلیون‌ها جلبک شناور در امواج تولید می‌شود. از این‌رو، جلبک‌ها گیاهانی هستند که اساسا باعث ادامه حیات انسان هستند. 2-         هیچ حیوانی نمی‌تواند بدون اکسیژن بیشتر از چند دقیقه زنده بماند. اگر تمام اکسیژن مصرف شده توسط همه حیوانات روی زمین را در یک ثانیه با هم جمع کنیم، رقم 10000 تن به دست می‌آید! 3-         دانشمندان محاسبه کرده اند که تا 3000 سال آینده، اکسیژن به مقدار کافی وجود داد. بعد از آن، بدون وجود گیاهان ما برای تولید اکسیژن بیشتر، همگی نفس نفس می‌زنیم! اکنون ممکن است 3000 سال دیگر مدت طولانی به نظر برسد، اما در مقایسه با 3 بیلیون سال پیش که گیاهان سراسر زمین را پوشانده بودند،زمانی محسوب نمی‌شود. ریشه‌های چندش‌آور برای شناخت گیاهان باید به ریشه‌های آن رجوع کرد. نگاهی به درون خاکی بیندازید که گیاه در آن قرار گرفته و اسرار شگفت‌انگیز گیاه را کشف کنید. امیدواریم برای این کار، دل و جرأت کافی داشته باشید! جزئیات تهوع‌آور زیرخاک دنیا را یک توده خاکی تصور کنید؛ یک شهر زیرزمینی پر از اتاق‌های کوچک. این آن چیزی است که شما زیر میکروسکوپ می‌بینید. هر ذره کوچک خاک با ماده‌ای به نام «خاک درخت» احاطه می‌شود، چیزی شبیه شکلات بادامی(سعی نکنید خاک بخورید؛ در صفحات بعد، علات آن را بخوانید) خاک درخت، ترکیبی از توده انبوده گیاهان گندیده، اجساد فاسد شده حیوانات و مدفوع آنهاست. فراموش نکنید، میلیون‌ها میلیون باکتری. یک ذره خاک_ فقط 4 سانتی‌متر مکعب_ دارای پنج میلیارد باکتری است. این مقدار تقریبا برابر تعداد انسانهای روی کره خاکی است. اگر هر کدام از این باکتری‌ها به اندازه یک انسان بودند،یک ذره خاک به بلندی یک آسمان خراش 000,10 طبقه می‌شد! اگر شما کود موجود در 28 گرم خاک مرغوب را پخش کنید،لایه نازکی ایجاد می‌شود که چهار هکتار_ به اندازه یک شهر کوچک_ را می‌پوشاند. این مواد لزج، ذرات کوچک خاک را به هم می‌چسباند و مانع حرکت آنها می‌شوند. این دنیای نامرئی اسرارآمیز برای میلیون‌ها جانور خاکی بسیار کوچک به نام کنه محوطه شکاری بسیار خوبی است. جانواران بزرگ‌تر، قارچ‌ها و کرم‌هایی که می‌لولند، هم از آن بی‌بهره نیستند و همه با خوشحالی یکدیگر را شکار کرده و قرچ و قروچ‌کنان می‌خورند. بنابراین، ریشه‌های گیاهان جسورانه به جستجوی مواد معدنی و آب موجود در خاک می‌پردازند.      

نویسنده

" نیک آرنولد " نویسنده و محقق انگلیسی، متولد 1964 میلادی است. او زمانی که به بی علاقگی دانش آموزان انگلیسی به علومی نظیر فیزیک، شیمی، زیست، نجوم و ... پی می برد، تصمیم به نگارش کتابهایی برای نوجوانان با نثری طنز برای شرح این علوم می گیرد. او در نگارش کتابهایش علوم را با ادبیات می آمیزد و از آنجایی که انگلیسی ها خود را مردمانی شوخ و بذله گو می دانند از این خصیصه در نگارشش بهره می برد. در سال 2000 نوشتن مجموعه کتابهای علوم ترسناک را شروع کرد و در سال 2004 جایزه مجموعه ها را از آن خود کرد.

• برنده جایزه مجموعه ها
• نویسنده: نیک آرنولد
• مترجم: گیتا حجتی
• تصویرگر: تونی دوسالز
• انتشارات: پیدایش