کتاب تاریخ نقد جدید - رنه ولک (جلد اول)

کتاب تاریخ نقد جدید (جلد 1) تألیف رنه ولک با ترجمه ی سعید ارباب شیرانی توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.

این کتاب، جلد اول از مجموعه ی تاریخ نقد ادبی جدید است که از دیدگاهی هماهنگ نوشته شده است. به نظر من تاریخ نقد نباید به مطالب کهنه بپردازد، بلکه باید به وضع کنونی ما روشنی بخشد و آن را تفسیر کند. چنین تاریخی، ضمناً تنها در پرتو نظریۀ ادبی جدیدی قابل فهم خواهد بود. نیمۀ قرن هجدهم نقطۀ آغاز مناسبی است، زیرا در آن زمان اصول فکری نئوکلاسیکی، که از دوران رنسانس رواج یافته بود، شروع به فروپاشیدن کرد. شرح تغییراتی که از 1500 تا 1750 در درون آن نظام رخ داد به نظر من بیشتر جنبۀ بررسی مسائل منسوخی را خواهد داشت که با مسائل امروز ما ارتباطی ندارد؛ ولی در نیمۀ دوّم قرن هجدهم اصول فکری و دیدگاه هایی پدید می آیند و با یکدیگر درمی آویزند که حتی امروز هم اعتبار دارند: مثلاً، ناتورالیسم، یا این نظر که هنر عبارت است از بیان و القای عاطفه، یا نظر عرفانی و نمادی به شعر، و جز آن ها. دهۀ 1830، هنگامی که نهضت رمانتیکی در اروپا رو به افول بود، دهه ای که گوته و هگل، کولریج، هزلت و لئوپاردی طیّ آن درگذشتند، و هنگامی که آیین تازۀ رئالیسم داشت پدیدار می شد، خط فارقی طبیعی برای مکث در داستان ما به نظر می آید.

برشی از متن کتاب

سه: دیدرو بررسی آرای انتقادی دنی دیدرو (1713 - 1784) کاری بس دشوار است. دشواری وصفی منسجم از افکار دیدرو در باب ادبیات و شعر دلایلی آشکار دارد. دامنۀ علایق و کثرت انواع ادبی که وی قادر است در آن ها به بحث دربارۀ موضوعات زیباشناختی و ادبی بپردازد به همان وسعتی است که در آثار هردر ملاحظه می کنیم. بعلاوه، از آثار متقدّم او که در اواخر دهۀ 1740 نوشته تا نظر خلاف عرف دربارۀ هنرپیشگی (1778)، تطوّری آشکار در نظراتش هویداست. این مشکلات نامنتظر نیستند؛ عجیبتر آن تناقض ها و جابجایی تأکید در نظراتی است که در آن واحد بدان ها معتقد بود. راه حل مشکل هم در این نیست که به سادگی تصمیم بگیریم که تنها یکی از آن ها نظر واقعی اش بوده است. و بالاخره آن چه شالودۀ مسئله است سبک روحی و پویایی شخصیت اوست که در سبک و ساخت آثارش منعکس است و تنظیم و تنسیق نظراتش را تقریباً غیرممکن می سازد. از چندین راه می توان در رفع این مشکل کوشید. یکی اینکه با مشاهدۀ تنوّع تناقض آمیز نظرات دیدرو چنین استنتاج کنیم که ذهن او فاقد ضبط و ربط کافی بوده است و بنابراین شاید اصلاً ارزش چندانی نداشته باشد. راه دیگر این می تواند باشد که آن نظر او را که به زعم ما در میان نظرات او عمده و بنیادین است برگزینیم و دیگر نظریّات را انحرافی یا مولود مقتضیات زمانی دانیم و آن ها را دور بیندازیم. البته هیچ یک از این راه ها چنگی به دل نمی زند. ما باید در میان نظرات او مخرج مشترکی بیابیم که چگونگی اعتقاد همزمان بدین نظرات متفاوت را توجیه کند. اگر آثار دیدرو را بر مبنای ترتیب زمانیِ دقیق آن ها مطالعه کنیم تغییری در نظرات وی مشاهده خواهیم کرد که نامعقول نیست، و اگر به زمینۀ جدلی گفته ها و انواع ادبیی که بدان ها اطلاق شده توجه کنیم، به وجود ضبط و ربط و هماهنگی بیشتری پی خواهیم برد.

فهرست

پیشگفتار مترجم رنه ولک: زندگی و آثارش تأملاتی دربارۀ تاریخ نقد جدید پیشگفتار مقدمه فصل اول: تئوکلاسیسم و گرایش های تازۀ زمان فصل دوم: ولتر فصل سوم: دیدرو فصل چهارم: دیگر منتقدان فرانسوی فصل پنجم: دکتر جانسن فصل ششم: منتقدان کهتر انگلیسی و اسکاتلندی فصل هفتم: نقد ایتالیایی فصل هشتم: لسینگ و پیشینیان او فصل نهم: اشتورم اوند درانگ  و هردر فصل دهم: گوته فصل یازدهم: کانت و شیلر کتاب شناسیها و یادداشت های مؤلف فهرست آثار به تربیب زمانی تعلیقات و توضیحات مترجم واژه نامه فهرست نام ها فهرست موضوعی

نویسنده: رنه ولک مترجم: سعید ارباب شیرانی انتشارات: نیلوفر