کتاب گیسوی سخن | دکتر علی‌ اکبر کیوانفر

درباره‌ی کتاب گیسوی سخن کیوانفر انتشارات جهاد دانشگاهی

آنچه به بهانه‌ی تدوین کتاب گیسوی سخن کیوانفر از انتشارات جهاد دانشگاهی به عنوان "درسنامه‌ی فارسی عمومی" می‌توان یادآوری کرد، توجه به این کارکرد دوسویه است. در تدوین و نگارش کتاب گیسوی سخن، سعی دکتر علی‌اکبر کیوانفر بر آن بود تا حد توان و اقتضای کار، به موضوعاتی که دانستن آنها در این کارسازیِ دوسویه مفید است بپردازد.

برابر با سنجه‌های گوناگون، زبان و ادبیات فارسی یکی از برجسته‌ترین حوزه‌های زبان و ادب جهان به شمار می‌رود. این برجستگی، در بردارنده‌ی ویژگی‌هایی است که سخن گفتن از هر یک از آنها، خود، نیازمند نوشته‌هایی فراخ‌ دامن است. هر چشم جوینده‌ای که بدون پیش داوری، پیشینه‌ی ادبی را بنگرد، شناسنامه‌ای روشن و گویا از اندیشه و احساس مردمی را خواهد یافت که آموزگار روزگار، آزمون‌های گوناگونی را برای سنجش توانایی‌های او در پذیرش جایگاه تاریخی‌اش پدید آورد‌. از این چشم‌انداز، رویکرد به زبان فارسی، از مرز گفت‌و‌گوهای فنی و تخصصی صرف فراتر می‌رود و کارکردی دوسویه پیدا می‌کند.

بخشی از کتاب گیسوی سخن علی اکبر کیوانفر

شعر، در حقیقت چیزی نیست جز شکستن هنجار زبان عادی و منطقی در گفتگوی عادی. زبان در کتب علوم، در گزارش‌های رسمی، حالتی دارد که همه کس با آن یک نوع برخورد دارد.

با اندکی تغییر، همه کس، یک مفهوم را به یک نوع ادا می‌کند. اما زبان شعر عبارت است از شکستن این هنجار؛ این شکستن هنجار، در نزد قدما و توده‌ی مردم، گاه با درهم ریختن کلمات و پیوند دادن آنها - به‌طوری که با وزنی عروضی همراه باشد - توام بوده است. در نظر بعضی دیگر، علاوه بر اینها، تشبیه و استعاره نیز از عناصر درهم شکستن هنجار منطقی زبان بوده است؛ ولی شعرای بزرگ علاوه بر وزن و قافیه و تشبیه و استعاره، به حدی از اشراف بر کلام رسیده بوده‌اند که در شعرشان نوعی نظام وجود دارد. این نظام، در آن سوی وزن و قافیه است یا چیزی است مسلط بر مجموع وزن و قافیه و تشبیه، و در این بحث، ما اصطلاح نظام را برای آن مفهوم پیچیده و دشواریاب و جمال شناسانه‌ای که در شعر حافظ و فردوسی وجود دارد به کار می‌بریم و نظم را به همان معنای مورد نظر عامه اهل ادب که چیزی است مساوی با رعایت وزن و قافیه.

کتاب گیسوی سخن به قلم دکتر علی‌اکبر کیوانفر در انتشارات جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده است. این کتاب جزء برترین کتاب های دروس عمومی دانشگاه به حساب می‌آید.

فهرست

فهرست گیسوی سخن

کلیاتی درباره‌ی زبان و ادبیات

دوره‌های زبان فارسی

انواع نظم (قالب‌های سخن منظوم فارسی)

انواع نثر

سبک‌شناسی

داستان‌نویسی

مقاله‌نویسی

نامه‌نگاری

درست‌نویسی

نشانه‌های نگارشی

نگاهی کوتاه به دستور زبان فارسی

نگاهی کوتاه به برخی از آرایه‌های ادبی

آشنایی با برخی از شاعران و نویسندگان نامی ادبیات فارسی

آشنایی با برخی از مکتب‌های ادبی اروپا

آشنایی با برخی از مکتب‌های ادبی اروپایی

• درسنامه زبان و ادبیات فارسی
• نویسنده: دکتر علی‌اکبر کیوانفر
• انتشارات: جهاد دانشگاهی