کتاب کلیات اشعار فاسی مولانا اقبال لاهوری

کتاب کلیات اشعار فاسی مولانا اقبال لاهوری، به کوشش احمد سروش در انتشارات سنایی به چاپ رسیده است.

مدت هاست که با نام علامه ی فقید دکتر محمد اقبال لاهوری شاعر پارسی گوی پاکستان آشنا هستیم. البته پارسی گویی شاعران هندی تازگی ندارد، ایرانی و هندی دو شاخه ی برومند یک نهالند و زبان پارسی قرن ها در هند زبان رسمی، علمی و ادبی بوده است. تاثیری که ایرانی در ذوق و اخلاق و ادب هندی و هندی در ذوق واخلاق و ادب ایرانی گذاشته چنان عمیق و جاودانی است که هرگز زوال نمی پذیرد. اقبال شاعری در ردیف قهرمانان جاوید شعر از قبیل مولانا جلال الدین و حافظ است. اقبال سبک و مکتب جدیدی  در شعر فارسی ابداع کرده که حقا باید سبک او را سبک اقبال نامید و قرن ادبی حاضر را به نام او مزین ساخت. آنچه که عظمت و ابهت و ارزش اقبال و آثارش را بیشتر می کند همانا نظرات جدید سیاسی و اجتماعی تربیتی او وتعلق شدیدش به دین اسلام است پیامی که اقبال برای مسلمانان جهان مبنی بر تجدید حیات آنان دارد عظمت و اهمیت مشرب روحانی او را روشن می سازد. اساس فلسفه اقبال در مثنوی هایش روشن تر است. اقبال حتی در این مثنوی ها از لحاظ شکل و قالب هم بیشتر به سبک و شیوه مرشد خود مولانا جلال الدین بلخی توجه داشته و شیوه استاد را تتبع نموده است. در غزل سرایی بیشتر به لسان الغیب خواجه شمس الدین محمد حافظ  و غزل های جاویدانیش نظر داشته است. در هر حال هنوز خیلی زود است که شعر اقبال چنان که شایسته پایگاه بلند اوست شناخته گردد. ولی صراف روزگار بیدار است، و در کار جدا ساختن در و گوهر از خرمهره استاد. آنچه  می دانیم این است که پس از حافظ ما اگر دنبال شعر واقعی باشیم بعد از تصفح آثار جامی و شیخ بهایی بلافاصله به اقبال می رسیم و لا غیر.

نعره زد عشق که خونین جگری پیدا شد                   حسن لرزید که صاحب نظری پیدا شد

فطرت آشفت که از خاک جهان مجبور                     خودگری خودشکنی خودنگری پیدا شد

خبری رفت ز گردون به شبستان ازل                      حذر ای پردگیان پرده دری پیدا شد

آرزو بی خبر از خویش به آغوش حیات                   چشم واکرد و جهان دگری پیدا شد