کتاب کارگاه برنامه ریزی شهری - شیعه

کتاب کارگاه برنامه ریزی شهری تألیف دکتر اسماعیل شیعه توسط انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران به چاپ رسیده است.

این کتاب بر مبنای اصول محتوایی درس کارگاه برنامه ریزی شهری نوشته شده و یکی از روش هایی را که در مطالعه وضع موجود، تجزیه و تحلیل و طرح های توسعه شهری مطرح است، مورد توجه قرار می دهد. از این روی سعی شده است با یادآوری نکات اساسی در زمینه انجام یک برنامه کارگاهی و آموزش در حرفه شهرسازی مطالب مفیدی در اختیار خوانندگان قرار دهد. کتاب حاضر بیشتر به منظور آگاهی دانشجویان مقاطع مختلف رشته های شهرسازی بوده  و هدف آن آشنایی با مفاهیم کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و طبیعی در شهرسازی و مسائل مقدماتی آن در یک برنامه کارگاهی می باشد.

فهرست

فصل اول:تعاریف و مفاهیم کاربردی تعریف برنامه ریزی کارگاه و تجهیزات آن کاربری زمین تراکم ساختمانی و تراکم ساختمانی مسکونی تراکم و سرانه جمعیتی بلوک حریم شهر محدوده خدماتی شهرداری نیازمندی های مربوط به برداشت محلی استفاده از نظام اطلاعات جغرافیایی فصل دوم: مراحل مختلف مطالعه وضع موجود شهر اهداف و روش ها روش مطالعه وضع موجود شهر جمع بندی مطالعات وضع موجود شهر و یادآوری های مهم روش تهیه گزارش به طور عمومی تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از مطالعات تجزیه و تحلیل شهر مورد مطالعه برنامه ریزی و تعیین اهداف ارائه گزینه ها ارزشیابی و برنامه پیشنهادی عوامل موثر بر انتخاب محل کاربری های زمین شناخت موانع رشد و گسترش کالبدی شهر تشکیل شهرسازی و انواع برنامه ها و طرح های شهری در ایران مروری بر سوابق برنامه ریزی شهری و منطقه ای در ایران

برشی از متن کتاب

یکی از اهداف برنامه ریزی شهری، شناخت شهر از نظر طبیعی و تأثیر آن در ارتباط با مسائل موجود و آینده شهر است. در این مورد باید وضع طبیعی شهر و تاثیرات آن بر شرایط کالبدی شهر مورد مطالعه کامل قرار گیرد. بدیهی است که نقش آب و هوا و طبیعت در شرایط شهر به عنوان عاملی بازدارنده یا اجازه دهنده اهمیت دارد. آنچه که در ارتباط با شهر از نظر طبیعی باید مورد مطالعه قرار گیرد، به قرار زیر است: وضع طبیعی-پستی و بلندی، زمین شناسی، کیفیت خاکی، شامل نقش عوامل طبیعی در جایگزینی شهر  تراکم جمعیت، ویژگی های طبیعی محله ها. بررسی پوشش گیاهی شهر و اراضی اطراف آن. بررسی موقعیت جغرافیایی شهر-موقع عمومی، موقع خصوصی، موقع ریاضی. پستی و بلندی و جهات شیب زمین و خطوط همطراز در ارتفاع شهر، بررسی ارتفاعات و عوامل طبیعی از نظر دید و منظر. بررسی عوامل اقلیمی شامل درجه حرارت، بارندگی، رطوبت، روز های یخبندان، جهت وزش باد، فشار هوا، تابش آفتاب که حداقل باید با معدل 15 ساله و همراه با جدول ها و نمودار های مختلف باشد. با توجه به اهمیت جهات، شدت و اوقات وزش باد به سوی شهر و برنامه ریزی به منظور ایجاد فضاهای سبز، یا تعیین موقعیت کارخانجات صنعتی، مراکز دفع زباله، کشتارگاه ها، قبرستان ها، بیمارستان ها و یا هر نوع تاسیساتی که ممکن است در میزان آلودگی هوا دخالت داشته باشد، باید از طریق معدل آمار وزش چند ساله باد به سوی شهر، نسبت به ترسیم گلباد و برحسب جهات مختلف جغرافیایی اقدام کرد. در صورت فقدان آمار مصاحبه محلی با ساکنان و مشخص کردن جهات و شدت وزش باد، لازم می آید.

نویسنده: دکتر اسماعیل شیعه انتشارات: دانشگاه علم و صنعت ایران