کتاب پایگاه داده ها - جباریه

کتاب پایگاه داده ها با ترجمه و تألیف دکتر علیرضا جباریه توسط نشر اتحاد به چاپ رسیده است.

سیستم مدیریت پایگاه داده ها، یکی از سیستم های ذخیره و بازیابی اطلاعات است، با توجه به معنای عام سیستم ذخیره و بازیابی اطلاعات: یعنی هر سیستمی که به کاربر امکان دهد تا اطلاعات خود را ذخیره، بازیابی و پردازش کند و احیاناً اطلاعات جدیدی را تولید نماید.

پایگاه داده ها تحت کنترل متمرکز نرم افزاری به نام سیستم مدیریت پایگاه داده ها، ایجاد و مورد استفاده قرار می گیرد. وجود این نرم افزار برای ایجاد و مدیریت پایگاه داده ها در محیط سیستم عامل ضروری است. پایگاه داده ها در ساده ترین وجه مانند مخزنی است که اطلاعات و داده ها به صورت منسجم و احتمالاً ساخت یافته در آن نگهداری می شوند. این مخزن می تواند یک فایل متنی یا دودویی ساده باشد.

قابل ذکر است که در ابتدای هر درس از کتاب حاضر، هدف های رفتاری آن قسمت بیان شده تا دانشجو بداند که در پایان فصل، از وی چه انتظاراتی است و امکان انجام چه کارهایی را باید داشته باشد. هم چنین پرسش هایی باعنوان کنجکاوی در متن درس آورده شده است که برای پاسخ به آن ها باید درک درستی از موضوع درس و نکته ها به دست آورده باشد. در پایان هر فصل نیز شرح خلاصه ی مطالب مطرح شده در درس آورده شده تا قبل از پاسخگویی به پرسش ها و تمرین های خودآزمایی، مطالب درس یادآوری گردند.

کتاب "پایگاه داده ها" مشتمل بر یازده فصل می باشد که در زیر پس از بیان عناوین اصلی، به شرح مختصری از دو فصل ابتدایی آن می پردازیم.

1- پایگاه داده و عناصر اصلی آن 2- معماری سه سطحی 3- طراحی پایگاه داده 4- مدل های داده ای 5- مبانی نظری مدل رابطه ای 6- جبر و حساب رابطه ای 7- مؤلفه های SQL -8 زبان تعریف داده ها 9- پرس و جوها 10- تغییر داده ها 11- وابستگی و نرمال سازی

فهرست

فصل اول: پایگاه داده و عناصر اصلی آن آشنایی با انواع و ساختار پایگاه داده مفهوم داده و اطلاع مدیریت داده ها و مدیریت پایگاه داده ها ویژگی های داده در پایگاه داده داده های مانا یا پایدار روش های ذخیره سازی داده ها سیستم فایلینگ سیستم پایگاه داده عناصر اصلی سیستم پایگاه داده مزایای سیستم پایگاه داده معایب سیستم پایگاه داده سیستم مدیریت پایگاه داده خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل دوم: معماری سه سطحی سه سطح معماری سطح خارجی سطح ادراکی سطح داخلی نگاشت بین سطوح استقلال داده ها زبان میزبان و زبان فرعی داده زبان تعریف داده زبان دستکاری شده زبان کنترل داده کاربران پایگاه داده تحلیل گران سیستم طراحان پایگاه داده پیاده سازان برنامه های کاربردی مدیر پایگاه داده کاربران نهایی دیکشنری داده ها سیستم مدیریت پایگاه داده ها خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل سوم: طراحی پایگاه داده نمودار موجودیت - رابطه موجودیت صفت خاصه ارتباط کاردینالیتی مشارکت اجباری یا اختیاری صفات خاصه ی ارتباط مراحل ساخت مدل ER خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل چهارم: مدل های داده ای عناصر مدل داده ای ساختمان های داده جامعیت عملیات انواع مدل های داده ای مدل سلسله مراتبی مدل شبکه ای طراحی پایگاه داده شیء گرا پایگاه داده XML خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل پنجم: مبانی نظری مدل رابطه ای رابطه ها متغیرهای رابطه خواص رابطه ها انواع رابطه کلید جامعیت پایگاه داده ی رابطه ای تبدیل نمودار ER به مدل رابطه ای خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل ششم: جبر و حساب رابطه ای جبر رابطه ای همبستگی یا بستار عملگرهای جبر رابطه ای عملگر گزینش عملگر پرتو عملگرهای اجتماع، اشتراک و تفاضل عملگر ضرب دکارتی عملگر پیوند عملگر پیوند شرطی عملگر نیم پیوند عملگرهای فراپیوند عملگر نیم تفاضل عملگر تقسیم حساب رابطه ای خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل هفتم: مؤلفه های SQL شیء های اصلی SQL ثابت ها جداکننده ها توضیحات شناسه ها کلیدواژه های رزرو شده انواع داده ها انواع داده های عددی انواع داده های کاراکتری انواع داده های زمانی انواع داده های متفرقه Decimal  همراه با قالب ذخیره سازی Vardecimal توابع Transact - SQL توابع تجمعی توابع اسکالر عملگرهای اسکالر متغیرهای عمومی مقادیر پوچ خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل هشتم: زبان تعریف داده ها ایجاد شیء های پایگاه داده ایجاد یک پایگاه داده ایجاد جدول تعریف محدودیت های جامعیت در جدول جامعیت ارجاعی ایجاد سایر شیء های پایگاه داده محدودیت های موجودیت و دامنه ها ویرایش شیء های پایگاه داده ویرایش پایگاه داده ویرایش جدول حذف شیء های پایگاه داده خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل نهم: پرس و جوها ورود داده ها به جدول دستور Select عبارت Where عملگرهای منطقی عملگرهای In و Between پرس و جوهای دربرگیرنده ی مقادیر پوچ عملگر Like پرس و جوهای فرعی عملگرهای مقایسه ای عملگر In عملگرهای Any وAll سایر عبارات و توابع دستور Select عبارت Group By توابع تجمعی عبارت Order By عملگرهای مجموعه ای عبارات Case عبارت  Output جدول های موقتی عملگر Join دو شکل کلی پیاده سازی پیوندها پیوند طبیعی ضرب دکارتی فراپیوند سایر فرم های عملیات پیوند پرس و جوهای فرعی وابسته پرس و جوهای فرعی و تابع Exsist دلیل استفاده از پیوند یا پرس و جوی فرعی عبارات جدولی جدول های مشتق شده عبارات جدولی متداول خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل دهم: تغییر داده ها دستور Insert درج یک سطر درج چندین سطر سازنده های مقدار جدولی و    Insert دستور Update دستور  Delete دستور Truncate Aable عبارت Output خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی فصل یازدهم: وابستگی و نرمال سازی وابستگی تابعی نمودار وابستگی تابعی نرمال سازی جدول ها فرم های نرمال تجزیه ی مطلوب خلاصه ی مطالب فصل خودآزمایی

برشی از متن کتاب

فصل اول: پایگاه داده و عناصر اصلی آن سیستم پایگاه داده چیزی بیش از یک سیستم کامپیوتری نگهداری رکوردها نیست. وظیفه ی کلی این سیستم، ذخیره و نگهداری اطلاعات و ارائه ی آن ها در پاسخ به درخواست کاربران است. اصطلاح پایگاه داده ها یکی از رایج ترین واژه ها در علم کامپیوتر است. فصل دوم: معماری سه سطحی معماری ANSI/SPARC به سه سطح به نام های سطوح داخلی، ادراکی و خارجی تقسیم شده است: الف: سطوح داخلی، نزدیک ترین سطح به رسانه ی ذخیره سازی فیزیکی است. در این سطح روش ذخیره سازی فیزیکی داده ها بررسی می شود. ب: سطح خارجی، نزدیک ترین سطح به کاربران است. روش مشاهده ی داده ها به وسیله ی کاربران خاص، در این سطح بررسی می گردد. ج: سطح ادراکی (مفهومی)، سطحی است که ارتباط غیر مستقیم بین دو سطح دیگر را برقرار می کند.

• گـروه علـمی - کاربـردی
• دوره کاردانی پیوسته نرم افزار کامپیوتر
• نویسنده: دکتر علیرضا جباریه
• انتشارات: اتحاد - ادبستان