کتاب واژه نامه ی فلسفی مارکس - بابک احمدی

کتاب واژه نامه ی فلسفی مارکس تالیف بابک احمدی توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

مارکس در زمان خود مسائل و مفاهیمی را به قلمرو خردورزی در فلسفه ی علوم اجتماعی و فلسفه ی علم کشاند که پیش تر بر فیلسوفان ناشناخته بودند. راه هایی را برای حل این مسائل و برخی معضل های قدیمی فلسفه پیش کشید که موجب بحث های مهمی در میان فیلسوفان شدند. او تاثیری ژرف بر اندیشه ی پس از خود گذاشت.

هدف نخست از تدوین این واژه نامه یاری به دانشجویان و خوانندگانی است که به مطالعه ی آثار فلسفی مارکس می پردازند. برخی از مهم ترین و دشوارترین مفاهیمی که در این آثار آمده اند در واژه نامه توضیح داده شده اند. این واژه نامه مانند هر فرهنگ تخصصی، گزینشی است، و روشن است که گزینش عنوان ها و نگارش توضیح مدخل ها استوار به پیش فهم ها و برداشت های نویسنده هستند. واژه نامه هایی از این دست اگر در انجام وظیفه ی خود موفق شوند می توانند به پژوهش گرانی نیز یاری کنند که در گستره  ی تاریخ اندیشه ها و باورها کندوکاو می کنند. «تاریخ مفهوم ها» از توجه به همین موارد تخصصی، یعنی توضیح مفهوم هایی که در آثار یک اندیش مند، یا در قلمرو یک سخن خاص، به کار رفته اند، شکل می گیرند.

در گاه نامه ی فلسفی که در این اثر آمده از: 1) رویدادهای مهم زندگی مارکس و آثاراصلی او، 2) عنوان مهم ترین آثاری که در قلمرو شناخت اندیشه ی فلسفی مارکس منتشر شده اند، 3) برخی از رویدادهای تاریخی مهم که بر مسیر تاویل های از اندیشه ی مارکس تاثیر آشکار داشته اند، یاد شده است.

برشی از متن کتاب

Politik سیاست مارکس در سال 1843 به جای نقد به بیگانگی * دینی فوئرباخ، نقد بیگانگی چون نتیجه ی کارکرد زندگی سیاسی (و به طور خاص، به دلیلِ وجود و کارکرد دولت) را قرار داد. اما این جا به جایی کوتاه مدت بود، و مارکس به سرعت شروع به انتقاد از خرد سیاسی نیز کرد. او نشان داد که در محدوده ی سخن سیاسی باقی ماندن راه فهم مصیبت های اجتماعی را مسدود می کند، در نتیجه به طرح نظریه ای پرداخت که درافق آن بتوان نابرابری های ناشی از کارکرد سرمایه داری را درک، و نمایان کرد. به عبارت دیگر، او نقادی اقتصاد سیاسی را جای گزین نقد زندگی سیاسی کرد. مارکس در نقد رادیکال خود همواره پندارهای سیاسی را برجسته می کرد، و از پایان سیاست خبر می داد. پایان جامعه طبقاتی همان پایان سیاست است، زیرا در کمونیسم * یا جامعه بی طبقه وجود دولت و ماموران سیاسی دیگر هیچ ضرورتی نخواهد داشت. آن جا قدرتِ * سیاسی در میان نخواهد بود، زیرا قدرت سیاسی به طور خاص چکیده ی رسمی تضادها در جامعه ی مدنی (جامعه ی بورژوایی) است (م 6: 212)، و به کار سرکوب طبقه های مبارز علیه طبقه ی حاکم می آید. با توجه به این نکته که دولت (و در کل زندگی سیاسی) بیان یا چکیده تضادهای طبقاتی است، مارکس همواره بر این نظر بود که باید به پیکار پرولتاریا علیه بورژوازی منش سیاسی بخشید: «هر طبقه ای که در خیال سالاری است، و آن طبقه هایی که سالاری شان تمامی شکل های کهن اجتماعی سلطه را در کل محو می کند... باید نخست قدرت سیاسی را در دست گیرند، و منافع ویژه ی خو را چون منافع همگان نمایان کنند »

فهرست

1 - پیشگفتار 2 - کوته نوشت ها و منابع اصلی 3 - واژه نامه فلسفی مارکس 4 - گاه نامه ی فلسفی 5 - نمایه ی مدخل ها

مؤلف: بابک احمدی انتشارات: مرکز