کتاب همه چیز درباره ی زمین (دایره المعارف لاروس 3)

کتاب همه چیز درباره ی زمین سومین جلد از مجموعه دایره المعارف لاروس (نوجوان) ترجمه ی منا فخیم از انتشارات فرهنگ معاصر به چاپ رسیده است.

اثر پیش رو ترجمه ی بخشی از دایره المعارف لاروس یکی از مشهورترین دایره المعارف های جهان می باشد و در آن کودکان و نوجوانان با مناطق مختلف کره زمین از نظر آب و هوایی و همچنین رودخانه ها و اقیانوس ها آشنا می شوند. شرایط زندگی در نقاط مختلف کره زمین بسیار متفاوت است، به نحوی که دما و تعداد روزهای بارانی یا آفتابی در نقاط مختلف جهان سبب به وجود آمدن مناطق طبیعی متفاوت شده است. در این بین حیوانات و گیاهان هر منطقه خود را با شرایط آب و هوایی زیست گاهشان وفق داده و به حیات خود ادامه می دهند. در مناطق گرمسیری زمین، مهمترین پوشش گیاهی که همانند یک کمربند کره ی زمین را احاطه کرده است به چشم می خورد که همان جنگل های استوایی هستند. بیش از نیمی از گیاهان و جانوران دنیا در همین جنگل ها زندگی می کنند و رویش گل ها و گیاهان در آن جا به راحتی صورت می پذیرد و حیوانات غذای خود را به آسانی پیدا می کنند. ساوانا یا علفزارهای استوایی دیگر منطقه ی مهم مناطق گرمسیری است و در نهایت بیابان ها و صحراهای کره ی زمین جزء مناطق گرمسیری محسوب می شوند. در مقابل سرزمین های گرمسیری مناطق سردسیری وجود دارند که مهمترین منطقه ی این قسمت تایگا نام دارد که شامل منطقه ی وسیعی است که از شمال کانادا تا سیبری را در برمی گیرد. این منطقه دارای زمستان های طولانی و سرد به مدت 8 ماه می باشد. مناطق سردسیری جنگل نیز دارند همین طور دشت هایی وسیع که به توندرا معروف هستند. عمر تابستان در توندرا کوتاه است و چند هفته بیشتر طول نمی کشد. در تابستان هزاران گیاه می شکفند و حشرات و پرندگان مهاجر باز می گردند تا از دانه ها و جوانه ها تغذیه کنند. قطب شمال و قطب جنوب نیز دو منطقه مهم هستند که در محدوده ی مناطق سردسیری کره زمین جای می گیرند. منطقه ی مهم دیگر کره زمین شامل مناطق معتدل است که دارای چهار فصل می باشند و شامل جنگل ها، کوهستان ها و چراگاه های فراوانی بر روی کره ی زمین می باشد. در این اثر در هر بخش به معرفی حیواناتی که در هر منطقه ساکن هستند نیز پرداخته می شود.

 

فهرست

مناطق گرمسیر جنگل های مناطق استوایی فراوانی نعمت ساوانا یا علفزار استوایی قلمرو گیاه خواران صحراها در صحرای آمریکا مجله مناطق سردسی تایگا جنگل مناطق سردسیر توندرا گذرگاه قطب شمال، قطب جنوب زندگی روی یخ مجله مناطق معتدل جنگل های مناطق معتدل جنگل مهمان نواز چراگاه های قاره آمریکا فرمانروایان چراگاه ها کوه ها زندگی در ارتفاعات مجله رودخانه ها و دریاها صخره های مرجانی رنگارنگ دریاهای مناطق قطبی جانوران غول پیکر دریا رودخانه ها در مسیر آب مجله واژه نامه نمایه

برشی از متن کتاب

ساوانا یا علفزار استوایی با دور شدن از خط استوا، آب و هوا تغییر می کند. فصل باران 3 تا 4 ماه طول می کشد. در این منطقه جنگل وجود ندارد. تعداد درخت ها و بوته ها کمتر می شوند و جای خود را به علفزارهای پهناور می دهند، به این علفزارهای پهناور ساوانا می گویند. علفزارهای پهناور پهناورترین ساوانا در آفریقاست. در آنجا تا چشم کار می کند علفزار است. در ساوانا، هوا همیشه گرم است و ماه ها حتی یک قطره باران نمی بارد. در این علفزار فقط تعداد کمی از درختان امکان روییدن دارند، مانند اقاقیا که دارای ریشه های عمیق است و به آب های زیرزمینی دست می یابد و درختان بااوباب که آب را در تنه عظیمشان ذخیره می کنند فصل باران هنگامی که پس از ماه ها هوای خشک، بالاخره باران شروع به باریدن می کند، طی چند روز علف ها رشد می کنند و دوباره سرسبز می شوند. حیوانات بی جان دوباره جان می گیرند. سفره های آب همه جا تشکیل می شوند و گله حیوانات برای سیراب شدن به دورشان جمع می شوند گیاه خواران در ساوانا گونه های بی شمار جانوران گیاه خوار زندگی می کنند، مانند فیل، غزال، گورخر، گاومیش و گاو وحشی .. این حیوانات معمولا در گله های بزرگ زندگی می کنند تا خود را در مقابل شکارچیانی چون شیر، پلنگ، یوزپلنگ، کفتار و لیکایون بهتر محافظت کنند. قلمرو گیاه خواران ساوانا در آفریقا تنها محلی است در دنیا که گونه های بسیار متفاوتی از پستانداران عظیم الجثه در آنجا جمع شده اند. بزرگ ترین زرافه ها با گردنی به درازای 2 متر، ارتفاعشان به 6 متر می رسد. این گردن دراز به آنها کمک می کند تا بتوانند برگ و شکوفه های اقاقیا را بخورند. گراز غذای خود را از ریشه ی گیاهان تامین می کند و غزال ها جوانه ههای ترد را می خورند. هر گیاه خوار غذای مخصوص خودش را دارد تعداد زیادی از گیاه خواران می توانند با هم در ساوانا زندگی کنند، زیرا گیاه فراوان است و هر کدام از آن ها از گیاهان متفاوتی تغذیه می کنند. زرافه ها شاخه های اقاقیا را می خورند و تنها آن ها هستند که به کمک گردن درازشان می توانند به این گیاه دسترسی پیدا کنند. غزال ها علف های کوتاه و دانه های بوته ها را می خورند. فیل ها شاخه ها را می خورند و حتی برای خوردن ریشه درخت ها می توانند آن ها را ریشه کن کنند. گیاهان نسبت به گوشت ارزش غذایی کمتری دارند. بنابراین فیل باید روزی 150 کیلوگرم گیاه بخورد که این میزان برای مادران شیرده به 200 کیلوگرم می رسد. وقتی گاوهای وحشی آفریقایی اقدام به مهاجرت می کنند، بلافاصله هیجان شدیدی به آن ها دست می دهد و صدای «گنو ... گنو ...« به گوش می رسد. به همین دلیل در بعضی از زبان ها آن ها را به این نام (گنو) می خوانند. مهاجرت گاوهای وحشی گله های جانوران گیاه خوار بعد از فصل باران برای یافتن علف های تازه در ساوانا تغییر جا می دهند. به این ترتیب گاوهای وحشی برای یافتن چراگاه های مناسب صدها کیلومتر در جهات مختلف راه می پیمایند. آن ها معمولا به شکل گروه های کوچک زندگی می کنند، ولی برای سفرهای طولانی به صورت هزاران گاو وحشی گردهم می آیند و با کوبیدن سم به زمین پشت سر خود ابر عظیمی از گرد و خاک بلند می کنند. به این تغییر مکان دسته جمعی مهاجرت می گویند. ...          

• بیابان ها، قطب ها، جنکل ها، کوه ها و دریاها
• مترجم: منا فخیم
• انتشارات: فرهنگ معاصر