کتاب نقشه برداری مهندسی - دیانت خواه

کتاب نقشه برداری مهندسی تالیف مهندس محمود دیانت خواه توسط انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان به چاپ رسیده است.

به مجموعه علوم و فنونی که برای تهیه نقشه، پیاده کردن آن و یا کنترل هندسی طرح های اجرایی به کار می رود، نقشه کشی می گویند. به عبارت دیگر، مجموعه ای از اعمال اندازه گیری، محاسبه و ترسیم است که به منظور اجرای عملیات راه سازی، نقشه های محلی، معادن و بروز درآوردن آن ها انجام می شود و به شاخه های مختلفی مانند نقشه برداری صحرایی، کارتوگرافی و آب نگاری تقسیم می گردد.

 

فهرست

1.معرفی و کلیات شاخه های اصلی نقشه برداری شاخه های نقشه برداری صحرایی تعریف نقشه و مقیاس 2.شکل زمین و سطوح مبنا سطوح تراز ارتفاع مختصات جغرافیایی 3.نظریه خطاها  عوامل خطا انواع خطا راه های مقابله 4.اندازه گیری فاصله روش های تعیین فاصله مساحی خطا های تصادفی 5.اندازه گیری مساحت تشکیل مثلث ها روش مختصات تفکیک زمین 6.تراز یابی روش های تراز یابی شاخص تراز یابی (میر) ترازیابی فشار سنجی 7.نیمرخ های طولی و عرضی تهیه نیمرخ طولی با روش اندازه گیری های زمینی تهیه نیمرخ های عرضی تهیه نیمرخ ها به کمک نقشه های تپوگرافی 8. زاویه یابی تعریف زاویه افقی تعریف زاویه قائم زاویه یابی خارج از ایستگاه  9.فاصله یابی اپتیکی و الکترونیکی  روش پارالاکتیک فاصله یابی با دستگاه های الکترونیکی فاصله یابی اپتیکی 10.مختصات نقاط و امتداد ها مختصات یک نقطه مختصات یک امتداد تعیین گرای مغناطیسی 11.کانوای نقشه برداری روش انتخاب نقاط کانوا روش علامت گذاری نقاط روش سه پهلو بندی 12.پیمایش انواع پیمایش پیمایش ازیموتی اشتباهات در پیمایش  13.برداشت جزئیات نقشه های توپوگرافی خطوط تراز دقت نقشه های توپوگرافی 14.تقاطع روش تقاطع تقاطع غیر مستقیم تقاطع از چند نقطه  15.ترفیع روش ترفیع ترفیع با دو نقطه مجهول روش تقاطع ترفیع  16.مثلث بندی مراحل کار در مثلث بندی چند ضلعی با نقطه داخلی مثلث بندی زنجیره ای 17.سامانه های نوین نقشه برداری سامانه مکان یاب جهانی (GPS) سامانه اطلاعات مکانی(GIS) سامانه دور کاوی (سنجش از راه دور) (RS)  18.تعیین حجم عملیات خاکی فرمول سیمپسون (فرمول یک ششم) فرمول سطوح انتهایی روش نیم رخ های عرضی  19. نقشه برداری مسیر  مشخصات مسیر قوس اتصال قوس قائم  20.نقشه برداری زیر زمینی موضوع نقشه برداری زیر زمینی وظایف نقشه بردار بر روی زمین وظایف نقشه بردار در مرحله انتقال

برشی از متن کتاب

1.معرفی و کلیات: در این فصل به اصول و مبانی نقشه برداری و شاخه های اصلی این علم پرداخته شده. شاخه ها بر حسب نوع کاربرد شان در حرفه های مختلف دسته بندی می شوند مانند آماری، هواشناسی، توریستی، زمین شناسی و امثال آن که به طور کام در این فصل مورد مطالعه قرار گرفته است... 2.شکل زمین و سطوح مبنا: از آن جا که بحث اصلی نقشه برداری، شکل زمین است شناخت آن برای پویندگان این رشته اهمیت اساسی دارد. واقعیت این است که به دلیل پستی و بلندی های  فراوان روی سطح خارجی زمین، به طور کلی نمی توان برای آن یک شکل منظم و صحیحی تصور کرد؛ ولی اگر بخواهیم نزدیک ترین تصویر هندسی به زمین را پیدا کنیم، می توانیم یک بیضوی دورانی در نظر بگیریم، یعنی حجمی که از چرخش یک نیم بیضی حول محور کوتاهش حاصل می شود...  3.نظریه خطاها: نقشه برداری، متشکل از یک سلسله اندازه گیری های طولی و زاویه ای، انجام محاسباتی روی نتایج این عملیات و سپس ترسیم خطوط و اشکالی به نام نقشه می باشد. اما ممکن است که در این اندازه گیری ها و درجه بندی ها دچار اشتباه شویم که در این فصل عوامل آن و راه حل این مشکل بیان شده است... 4.اندازه گیری فاصله: اندازه گیری فاصله، بیش تر مواقع به عنوان مبنای برداشت های نقشه برداری به حساب می آید و از این رو اهمیت بالایی دارد. واحد بین المللی اندازه گیری طول، متر است که در حدود یک چهل ملیونیم محیط نصف النهار می باشد و از نمونه ای ساخته شده که در موزه سور پاریس نگه داری می شود...  5.اندازه گیری مساحت: قبل از برنامه ریزی و تهیه طرح برای پژوهش های عمرانی و صنعتی لازم است مساحت زمین مورد نظر تعیین شود که این عمل، معمولا همزمان با تهیه نقشه زمین و به دو طریق اندازه گیری مستقیم بر روی زمین و یا بر روی نقشه انجام می شود...  6.تراز یابی: مقصود از تراز یابی یا نیولمان، تعیین اختلاف بین دو یا چند نقطه (نسبت به یکدیگر یا به یک سطح مبنای معین) است که با استفاده از دستگاه های مختلف مانند تراز خودکار و روش های مختلف صورت می گیرد...  7.نیمرخ های طولی و عرضی: یک نمودار ترسیمی از تغییرات ارتفاعی زمین در طول محور مسیر و یا فصل مشترک صفحه قائمی که از محور مسیر می گذرد با قسمت مرئی زمین را نیمرخ طولی می گویند که یکی از مهمترین کاربرد ترازیابی مستقیم تهیه این نیمرخ ها می باشد... 8.زاویه یابی: سومین کمیتی که در نقشه برداری اندازه گیری می شود، زاویه است که اسباب محاسبه آن، تئودولیت یا زاویه یاب نام دارد و با این دستگاه، اندازه زوایای افقی و قائم بدست می آید...  9.فاصله یابی اپتیکی و الکترونیکی: اساس کار فاصله یابی اپتیکی، روابط ریاضی موجود، بین اضلاع و زاویه ها در یک مثلث متساوی الساقین می باشد و فاصله یاب الکترونیکی، زمان رفت و برگشت موجی را محاسبه می کند که در یکی از دو انتهای خط، ایجاد شده و  به سمت نقطه دیگر فرستاده می شود... 10.مختصات نقاط و امتداد ها: مختصات جغرافیایی و ارتفاع هر نقطه از زمین، عناصر اصلی تعیین کننده موقعیت آن به شمار می روند. ولی چون نمی توان این جزئیات را روی نقشه دو بعدی نشان داد، برای نمایش نقاط و امتداد ها، از شیوه هندسی استفاده می شود، به این ترتیب که موقعیت هر نقطه را نسبت به دو محور عمود بر هم تعیین می کنند. در ادامه فصول مورد نظر عبارتند از: 11.کانوا نقشه برداری... 12.پیمایش... 13.برداشت جزئیات... 14.تقاطع... 15.ترفیع... 16.مثلث بندی... 17.سامانه های نوین نقشه برداری ... 18.تعیین حجم عملیات خاکی... 19.نقشه برداری مسیر... 20. نقشه برداری زیرزمینی... کتاب "نقشه برداری مهندسی" شامل مسائل و مطالب مفید برای دانشجویان رشته نقشه برداری و علاقه مندان به آن می باشد.

(ویرایش سوم) پدید آورنده: محمود دیانت خواه انتشارات: دانشگاه صنعتی اصفهان