کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر اثر دن آریلی

درباره کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر

آیا می‌دانید چرا ما اغلب با خودمان عهد می‌بندیم که رژیم غذایی را رعایت کنیم، ولی وقتی میز دسر را می‌بینیم دست و دلمان می‌لرزد و زیر قول‌مان می‌زنیم؟

می‌دانید چرا گاهی با شور و شوق چیزهایی را می‌خریم که اصلا به دردمان نمی‌خورد؟

می‌دانید چرا وقتی آسپرین یک سنتی می‌خوریم باز هم سردرد راحت‌مان نمی‌گذارد، ولی با خوردن یک آسپرین 50 سنتی همان سردرد از میان می‌رود؟

با به پایان رساندن کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر، پاسخ اینها و پرسش‌های متعدد دیگری را که بر زندگی شخصی، زندگی حرفه‌ای، و نگاه شما به دنیا تاثیر می‌گذارند، به دست خواهید آورد. هدف آن است که با پایان رساندن کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر، به شما کمک کنیم تا درباره‌ی شیوه‌ای که خودتان و اطرافیانتان رفتار می‌کنید بازنگری اساسی نمایید. امیدواریم که با عرضه‌ی گستره‌ی وسیعی از آزمایش‌های علمی، یافته‌ها و حکایت‌هایی که در بسیاری از موارد بسیار سرگرم‌کننده‌اند، بتوانم شما را بدان کار ترغیب کنیم. پس از این که شما با اشتباهات معین اسلوب‌مند و چگونگی تکرار کردن دائم آن‌ها آشنا شدید، تصور می‌کنیم که دست به آموختن چگونگی پرهیز از برخی از آن‌ها بزنید.

ابهت بخشیدن به توانمندی آدمی به وضوح توجیه‌پذیر است، اما بین حس عمیق تحسین، و این تصور که توانایی‌های خردورزی ما بی‌عیب و نقص است، تفاوتی عمده وجود دارد. در واقع، کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر راجع به نابخردی آدمی است؛ یعنی درباره‌ی فاصله‌ی ما از بی‌عیب و نقصی. درک این نکته که ما کجا از ایده‌آل دور می‌شویم، بخش مهم در تلاش برای درست فهمیدن خودمان است، و نویدبخش فواید عملی بسیار. پی بردن به نابخردی برای کارها و تصمیمات هر روزه‌ی ما، و برای درک چگونگی طراحی محیط اطراف‌مان و گزینه‌هایی که در پیش روی ما قرار می‌دهد، حائز اهمیت است.

ما نه تنها نابخردیم که به طرز پیش‌بینی‌پذیری نیز نابخردیم؛ یعنی نابخردی ما به همان صورتی که هست بارها و بارها رخ می‌دهد. خواه ما در نقش خریدار یا بازرگان باشیم خواه سیاست‌گذار. درک این که چگونه ما به طرزی پیش‌بینی‌پذیری نابخردیم، نقطه‌ی آغازی را برای بهبود بخشیدن به تصمیم‌گیری ما و تغییر دادن بهتر شیوه‌ی زندگی ما، فراهم می‌کند.

بخشی از کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر

نکته در آن است که دارونماها بر مبنای قدرت تلقین کار می‌کنند. آنها به این دلیل موثرند که مردم به آنها باور دارند. شما دکترتان را می‌بینید و حالتان بهتر می‌شود. قرصی بالا می‌اندازید و حالتان بهتر می‌شود. و اگر دکترتان یک متخصص پر آوازه باشد، یا نسخه‌ی شما داروی شگفت‌انگیز تازه‌ای باشد، حتی حال بهتری پیدا می‌کنید. ولی تلقین چگونه بر ما اثر می‌گذارد؟

در کل دو سازوکار به چشمداشت‌هایی شکل می‌دهند که دارونما را چاره‌ساز می‌کنند. اولی باور است؛ اعتماد یا ایمان به دارو، جراحی، یا درمانگر. گاهی تنها همین نکته که پزشک یا پرستار دارند به حرف‌مان گوش می‌دهند و به ما اطمینان می‌دهند، نه تنها حالمان را بهتر می‌کند که فرآیندهای بهبود بخشی درونی ما را نیز به راه می‌اندازند. حتی علاقه‌مندی پزشک به یک درمان یا شیوه‌ی خاص می‌تواند ما را به سوی پیامدی مثبت پیش براند.

سازوکار دوم عبارت است از شرطی شدن. مانند سگهای معروف پاولوف که آموختند با شنیدن صدای زنگ، آب از دهانشان راه بیفتد.  پس از تجربیات مکرر و رهاساختن انواع مواد شیمیایی برای آماده ساختن ما برای آینده، بدن چشمداشت را فرا می‌گیرد. فکر کنید که هرشب پیتزا سفارش بدهید. هنگامی که پیک زنگ می‌زند، مایعات گوارشی شما، حتی بیش از آنکه بویی بیاید، شروع به ترشح می‌کنند.

کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر، به قلم دن آریلی و ترجمه‌ی رامین رامبد در انتشارات مازیار به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر

پیشگفتار

 حقیقت نسبیت

مغالطه‌ی عرضه و تقاضا

بهای مبلغ صفر

هزینه‌ی هنجارهای اجتماعی

تاثیر برانگیختگی

مسئله‌ی پشت گوش اندازی و خویشتن‌داری

بهای سنگین مالکیت

باز گذاردن درها

اثر توقع‌ها

قدرت قیمت

بافت منش ما، بخش یکم

 بافت منش ما، بخش دوم

ماءالشعیر و ناهار رایگان

بازتاب و حکایت‌هایی درباره‌ی برخی از فصل‌ها

اندیشه‌هایی درباره‌ی بحران وام رهنی ناممتاز و پیامدهای آن

• نیروهای پنهانی که به تصمیم ما شکل می‌دهند
• نویسنده: دن آریلی
• مترجم: رامین رامبد
• انتشارات: مازیار