Name: کتاب میراث پهلوانی - ابراهیم مختاری
Brand: چشمه
SKU: 1558
Price: 350000 IRR
Availability: InStock
Rating: 5 (1 reviews)

کتاب میراث پهلوانی نوشته ابراهیم مختاری توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.

این کتاب ورزش زورخانه ای که پهلوان های زیادی را به جامعه تحویل داده است، مورد بررسی قرار می دهد. نویسنده از کسانی می گوید که در زورخانه ها رسم پهلوانی را آموختند و کاری کردند که این سنت دیرینه در میان ملتی که هزاران درگیری تاریخی و معضلات اجتماعی داشتند، بیش از هفتصد سال دوام بیاورد و به دوره کنونی برسد. با وجود این که نقش این ورزش در جامعه کنونی کم رنگ شده است اما هنوز هم پا برجاست و علاقه مندان بسیاری دارد، به همین دلیل نویسنده تصمیم گرفت با تألیف این کتاب، میراث پهلوانی را بار دیگر در جامعه پر رنگ کند. او کتاب حاضر را در سه بخش تنظیم کرده؛ بخش اول را به تحلیل های خودش از این ورزش اختصاص داده است . ابراهیم مختاری از میان این تحلیل ها به پهلوانانی می رسد که جلوه هایی از تاثیرگذاریِ آن ها را در رستم دستان، پوریای ولی و غلام رضا تختی می بینیم. قسمت دوم از همین بخش به بررسی علت هایی می پردازد که سنت پهلوانی را دچار از هم گسیختگی کردند و در واقع این دو قسمت از کتاب به نوعی تکمیل کننده یکدیگر هستند. بخش های دوم و سوم کتاب به بیان شرح حال پهلوانان، مرشدان و زورخانه داران اختصاص دارند و سرگذشت پر فراز و نشیب برخی از آن ها برای مخاطب بازگو می شوند.

برشی از متن کتاب

در آن روزها سالم نگه داشتن جوان هایی که قد و قواره ای به هم می‌زدند و تازه سری توی سرها در می آوردند آسان نبود. اسباب هرزگی فراوان بود. بچه بازی و شراب خواری و شاهد بازی در میان گروهی از مردم رواج داشت و این گروه باج گیرها و گردن کلفت ها بودند که به بعضی از زورخانه ها رفت و آمد داشتند و ممکن بود ورزشکاری را که اعتبار تنه داشت با خود همراه کنند. حاج محمدصادق هم به عنوان تکلیف دینی در برابر منکرات شرعی هم به عنوان پهلوان در برابر مدعیان نا پهلوان و در نهایت به عنوان یک پدر از نوچه های خود در برابر مفاسد اجتماعی محافظت می‌کرد و آنان را در زورخانه پاتوق زیر نظر داشت. نقل می‌کنند حاج محمد صادق نمی‌گذاشت نوچه هایش بروند جای دیگر کشتی بگیرند وقتی می رفتند میگ فت چرا بند تونو جای دیگه وا کردید؟ هرکی از شما کشتی خواست بیاد همین جا کشتی بگیره و همان طور می شد که حاجی می خواست. یعنی نوچه ها به زور خانه های دیگر نمی رفتند و پهلوان ها برای کشتی با نوچه های حاجی به زور خانه او نوروزخان می آمدند. در زورخانه های آن روز دعوا بر سر کشتی معمول بود اما نه در هر زورخانه ای. در زورخانه آقا سید محمدعلی کسی جرأت دعوا نداشت در مجلسی که حاج سیدحسن حضور داشت از کتک‌کاری خبری نبود و اگر بود بسیار به ندرت و اتفاقی بود. در نوروزخان هم مثل هر زورخانه دیگری دعوا و کتک کاری رخ می‌داد اما نوع دعوا با دعوا در زورخانه های دیگر تفاوت داشت در این زور خانه حاج محمدصادق خودش کشتی جور می‌کرد. کشتی جور کردن البته هنر بود چرا که در کشتی ناجور دست و کتف و کمر می شکست. کشتی ناجور بود که سبب دعوا و تخریب زور خانه شمس العماره و کناره‌گیری حاج میرزا محمود جوراب باف از ورزش پهلوانی شده بود. همه کس نمی توانست کشتی جور کند. کشتی جور کردن از اختیارات پهلوان پیشکسوت بود این اختیار البته مطلق نبود گاه به خاطر رفاقت یا به دلایل دیگر یکی از دو کشتی‌گیر از کشتی با حریفی که برایش جور شده بود عذر می خواست و یا به عکس ورزشکاری خود به پهلوان پیشنهاد می‌کرد با فلان و بهمان که در گود ایستاده جورش کند البته طرف‌ها مشکلی نداشتند کشتی گرفته می شد و پهلوان مانع نمی شد. در نوروز خان از کشتی دو غریبه استقبال می‌شد. کشتی بین غریبه با نوچه درجه دوم و سوم حاجی مشکل‌ساز نبود اما غریبه اگر می‌خواست با نوچه صاحب نام حاجی کشتی بگیرد و حاجی حدس می زد ممکن است نوچه اش بیفتد کشتی جور نمی کرد. اگر غریبه کار را به اصرار و ادعا می کشاند آن وقت بساط دعوا و کتک کاری برایش جور می کردند. وقتی از دعوا و کتک کاری در نوروزخان صحبت می شود مقصود این نوع دعواها است. این کتک کاری با آن دعوا که پس از کشتی هواخواهان به راه می انداختند تفاوت داشت در آن دعوا کشتی واقع شده بود و افتاده و برده معلوم شده بودند اما این دعوا برای این بود که از میان دو کشتی‌گیر معلوم نشود کی می افتد.