کتاب من بادم و تو آتش - آنماری شیمل

کتاب من بادم و تو آتش (درباره ی زندگی و آثار مولانا)، نوشته آنماری شیمل با ترجمه دکتر فریدون بدره ای توسط انتشارات توس به چاپ رسیده است.

این کتاب روایتی ساده و صمیمی از زندگی و آثار مولانا دارد و افکار این بزرگ مرد ایران را برای مخاطب بازگو می کند. "آنماری میشل" نویسنده ای آلمانی می باشد که تاکنون کتاب های بسیاری در مورد فرهنگ و تمدن اسلام، از خوشنویسی گرفته تا تحقیق درباره ی دین اسلام و تصوف و هم چنین بررسی زندگی عارفان را به زبان های مختلفی مثل انگلیسی، آلمانی، عربی و ترکی نوشته است. این نویسنده که علاقه ی زیادی به اشعار فارسی داشت، تصمیم گرفت این بار "درباره ی زندگی و آثار مولانا" بنویسد و منبع جامعی را برای اطلاعات بیش تر درباره ی این شخصیتِ ادبی، به دست فرهیختگان و همه ی علاقه مندان به کتاب بدهد. از آن جایی که روایت های خانم "میشل" بسیار ساده و عامیانه است، نمی توان آن را منبع کاملی برای محققان و دانشگاهیان دانست اما همه ی مردم عادی که به شعر و شعرا علاقه دارند با مطالعه "من بادم و تو آتش" لحظات بسیار زیبا و دوست داشتنی را تجربه خواهند کرد. به همین دلیل پشنهاد می کنیم مطالعه کتاب حاضر را از دست ندهید، چرا که دانستن طرز تفکر یک آلمانی نسبت به شاعر ارزنده ی کشورمان، بسیار جالب و خواندنی می باشد.

فهرست

• سخن مترجم
• زیارت رومی
• راه قونیه
• بیان شعری
• یک روز بهاری در قونیه
• گنج نهان: اندیشه های مولانا درباره خدا و آفرینش
• دم خر و پر فرشته
• قرآن، پیامبران و اولیا
• نخودها بر نردبان روحانی
• نماز و دعا: عطیه الهی
• تجلیات عشق
• سماع
• کتاب شناسی
• منابع به زبان های خارجی

برشی از متن کتاب

من کجا، شعر از کجا، لیکن به من در می دمد آن یکی ترکی که آید گویدم: هی کیمسن؟ این بیت با آن جمله ترکی که در آن به کار رفته است، دید مولانا را نسبت به شعر خود بیان می کند. وی هرگز نتوانست بفهمد که چگونه مبدل به یک شاعر شد. اظهار بیزاری او از شعر در فیه ما فیه و اینکه وی برای سرگرمی و شاد کردن خاطر دوستانی که به دیدارش می آیند، شعری تفوه می کند. «همچنان که یکی دست در شکم ه کرده است و آن را می شوراند برای اشتهای میهمان» مسلماً بسیار شگفت انگیز است، به ویژه از زبان مردی که تقریبا چهل هزار بیت شعر تغزلی و بیش از بیست و پنج هزار بیت شعر تعلیمی سروده است. اما باید به خاطر داشت که شعر در نزد بسیاری از مسلمانان پارسا و متقی، وجهه خوبی نداشت و تقریبا امری بر خلاف اخلاق بود. مگر قرآن در سوره بیست و ششم، آیات 224 - 226 به مردم هشدار نداده بود که از شاعران تبعیت نکنند، زیرا شعر در روزگاران پیش از اسلام با سحر و جادو پیوند داشت و به طور کلی سر و کارش با چیزهای ممنوع و مکروه چون شراب و عشق آزاد بود. از این جاست که مولانا شعر را به عنوان پیشه ای که مردم زادگاهش از آن نفرت و بیزاری جسته اند، محکوم می کند. با این همه، از زمانی که عشق دل مولانا را ربود، «همچنان که بازی پرنده کوچکی را می رباید»، وی هم چون بسیاری از عارفان دیگر اختیاری نداشت و مانند دیگر عارفان سنن دینی مختلف می دانست که رفیع ترین تجربه دل، جذبه، وحدت کامل با معبود ازلی، گم کردن خودی خویش در وصل معنوی محبوب را به زبان کلمات بیان نتوان کرد - و آنچه به همین اندازه مهم بود، این بود که نمی ‌بایست شرح این عشق و این درد جگر را بر زبان آورد، مبادا آن که اهل دل نیست آن را بد تعبیر کند. پدرش که کوشیده بود تا راز قربت بیش از حد به خداوند را با زبان و اصطلاح بیان کند، معدود کسانی را که تقریرات و یادداشت های او را می خواندند به حیرت افگنده بود. اما شور حالات روحی و معنوی چندان شدید است که باید به طریقی بیان شود، حتی به میانجی واسطه درمانده و بیچاره ای چون واژه ‌ها و کلمه ها؛ باید با نقیض گویی های ظاهراً بی معنی که مولانا احساس می کرد همچون «زنگارهایی هستند که بر آیینه روح نشسته باشند» آن را بیان کرد. با این همه، پس از آن که نخستین شعرها از دهانش بیرون آمد، دیری نگذشت که نهری خروشان و تقریباً بی پایان از شعر و غزل که در طی سماع از طنین آوای موسیقی زاده می شد، و وی با دست قدرتمند عشق، ناخودآگاه به درون آن کشیده می‌شد، بر لبانش رو‌ان گشت.  اما آیا جای شگفتی نبود که شعری که این چنین الهام شده بود، با تمام قواعد و قوانین بلاغت فارسی و عربی هماهنگی کامل می داشت؟ نه به هیچ وجه. صفحه 43

نویسنده: آنماری شیمل مترجم: فریدون بدره ای انتشارات: توس