کتاب معمای فراوانی | تری لین کارل

درباره کتاب معمای فراوانی

کتاب معمای فراوانی نشر نی پرسش معماگونه‌ای را مطرح ساخته و سعی می‌کند به آن پاسخ دهد: این پرسش که چرا دولت‌های صادرکننده‌ی نفت مثل ونزوئلا، ایران، نیجریه، الجزایر و اندونزی که تفاوت‌های زیادی با هم دارند در خلال رونق عظیم نفتی دهه‌ی 1970 میلادی مسیرهای توسعه‌ی مشترکی انتخاب کردند و گرفتار نتایج نا امید کننده‌ی یکسانی شدند.

کارل نویسنده‌ی کتاب، به شرح و توضیح عوامل چندلایه‌ی اقتصادی و سیاسی می‌پردازد که ماهیت دولت در کشورهای صادرکننده‌ی نفت را تعیین می‌کنند و نیز توضیح می‌دهد چرا رونق‌های نفتی حکومت‌ها را بی‌ثبات می‌سازد و در عین حال توهم رفاه و آبادانی به وجود می‌آورد. او ریشه‌ی این ویژگی‌های مشترک را در هم زمانی بهره برداری از نفت و فرایند دولت سازی مدرن در این کشورها می‌بیند. در مدل کارل، اقتصادهای صادر کننده‌ی نفت و دولت‌های نفتی، بیانگر "شکل افراطی" اقتصادهای وابسته به منابع طبیعی هستند‌. این افراطی گری خصوصا در وابستگی بسیار بالای اقتصاد به یک منبع واحد به نام درآمد نفت بازتاب پیدا می‌کند.

معمای فراوانی یا بلای منابع پدیده‌ای است که با این تصور عمومی که ثروت منابع طبیعی باعث رشد اقتصادی می‌شود در تضاد است. مطابق این دیدگاه، منابع طبیعی فراوان، اختلالات اقتصادی و سیاسی‌ای را تحمیل می‌کند که رشد اقتصادی را در دراز مدت کاهش می‌دهد، اگرچه رونق و رفاه کوتاه مدتی نیز به وجود می‌آورد. معدود کشورهایی نفتی پیدا می‌شوند که رشد اقتصادی آن‌ها بالاتر از میانگین کشورهای فاقد منابع طبیعی باشد.

تری کارل در کنار سایر پژوهش‌گران در این عرصه سعی می‌کند نشان دهد چگونه این اتفاق می‌افتد و این به اصطلاح بلای منابع بیماری هلندی اتفاق می‌افتد. منظور این که وقتی دلارهای نفتی و نقدینگی وارد اقتصاد این کشورها می‌شود، قیمت کالاها و خدمات غیر قابل مبادله_ مثل ساختمان‌های تجاری و مسکونی، خدمات واسطه‌ای، مشاوره‌ای و آموزشی_ که قابل وارد کردن نیستند، بالا می‌رود‌.

بخشی از کتاب معمای فراوانی

اگر کشور ونزوئلا، نظام اداری نسبتا منسجم، خدمات کشوری کارآمد، وظایف روال‌مند و رویه‌های عملیاتی استاندارد در اختیار می‌داشت، نهادهای عمومی آن باید می‌توانستند برای جلوگیری از تقاضاهای متناقض و برنامه‌های غول آسایی که در نخستین سال دولت پرس مطرح شده بود موانعی ایجاد کنند. اما نباید انتظار چنین اقداماتی را از دولتی نفتی داشت. در عوض همه‌ی این‌ها شاهد دولتی بودیم که از مشخصه‌های آن ساختارهای ضعیف اقتدار و میزان بالای سیاست زدگی بود که با سیل دلارهای نفتی به آشوب کشانده شد. رشد و تکثیر سریع دستگاه های جدید دولتی با حوزه‌ی اختیارات تعریف نشده به راحتی مشکل را دو چندان کرد. اما حتی بدون این سردرگمی‌های بیش‌تر، اجزای دولت نفتی هرگز چنان طراحی نشده بودند که مانع سرکشی قدرت اجرایی شوند.

کتاب معمای فراوانی: رونق‌های نفتی و دولت‌های نفتی، به نویسندگی تری لین کارل و ترجمه‌ی جعفر خیرخواهان از مجموعه کتاب‌های اقتصاد در نشر نی به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب معمای فراوانی

بخش اول: کالاها، رونق ها و دولت ها

افسانه ی امروزی شاه میداس

از طلای اسپانیایی به طلای سیاه

معضل ویژه ی دولت نفتی

بخش دوم: دموکراسی ونزوئلایی در منگنه

شکل خگیری دولت نفتی

نفت و تغییر رژیم3ط330پ4بع

تاثیر آنی گنج سرشار

سیاست رانت جویی

از رونق به رکود

بخش سوم: تاثیر رونق های نفتی بر کشورهای صادر کننده ی نفت

دولت های نفتی از منظر تطبیقی

بازنگری کالاها، رونق ها و دولت ها

• رونق های نفتی و دولت های نفتی
• نویسنده: تری لین کارل
• مترجم: جعفر خیرخواهان
• انتشارات: نی