کتاب مبانی علم اقتصاد - نظری

کتاب مبانی علم اقتصاد تألیف دکتر محسن نظری توسط انتشارات نگاه دانش به چاپ رسیده است.

اقتصاد که شاخه ای از علوم اجتماعی به شمار می رود، به یک نظام اقتصادی در یک یا چند منطقه جغرافیایی یا سیاسی خاص گفته می شود که دربرگیرنده تولید، توزیع، مصرف کالاها و خدمات در آن منطقه یا کشور می باشد؛ و مجموع کل ارزش معاملات میان فعالان اقتصادی نظیر افراد، گروه ها، سازمان ها و حتی ملت هاست. کانون توجه این دانش بر آن است که عوامل اقتصادی چگونه رفتار و تعامل می‌کنند و اقتصادهای مختلف چگونه کار می‌کنند. کتاب حاضر با نگاهی جامع، همه مبانی این علم را پوشش می دهد تا دانشجویان بتوانند با کلیاتی از آن آشنا شوند.

کتاب مذکور شامل هفده فصل می باشد که پس از بیان عناوین اصلی آن به شرحی مختصر از ده فصل نخست آن می پردازیم: 1- آشنایی با علم اقتصاد 2- عملکرد بازار 3- کشش و کاربردهای آن 4- رفتار مصرف کننده 5- رفتار تولید کننده 6- هزینه 7- بازار رقابت کامل 8- بازار انحصار کامل فروش 9- نحوه انجام فعالیت های اقتصادی در سطح کلان 10- اندازه گیری فعالیت های اقتصادی 11- شاخص قیمت ها 12- بازار پول و سیاست های پولی 13- بیکاری و تورم 14- اقتصاد بین الملل 15- نقش دولت در اقتصاد 16- همانند اقتصاددانان فکر کنیم 17- اقتصاد توسعه

 

فهرست

فصل اول: آشنایی با علم اقتصاد ضرورت آشنایی با علم اقتصاد تعریف علم اقتصاد کمیابی تخصیص بهینه تقسیم بندی علم اقتصاد نظام های اقتصادی  فصل دوم: عملکرد بازار: تقاضا - عرضه - تعادل عملکرد بازار تقاضا قیمت سقف در قیمت کف اثر تعیین حداقل دستمزد در بازار نیروی کار اثر برقراری مالیات بر قیمت بازار مدیریت عرضه با مدیریت تقاضا  فصل سوم: کشش و کاربرد های آن تعریف کشش عوامل موثر بر کشش قیمتی تقاضای کالا کشش درآمدی تقاضا کشش قیمتی عرضه کشش متقاطع تقسیم بندی کالا ها بر اساس کشش متقاطع  فصل چهارم: رفتار مصرف کننده مطلوبیت کل مطلوبیت نهایی و رابطه آن ها  فصل پنجم: رفتار تولید کننده تابع تولید روابط بین تولید کل با تولید نهایی مراحل تولید بازدهی نسبت به مقیاس تولید  فصل ششم: هزینه مفهوم هزینه در علم اقتصاد و تفاوت آن با هزینه هزینه های خصوصی و هزینه های اجتماعی سود اقتصادی و سود حسابداری روابط بین منحنی های هزینه نهایی و هزینه متوسط رابطه بین منحنی های تولید و منحنی های هزینه  فصل هفتم: بازار رقابت کامل تقسیم بندی بازار ها ویژگی های بازار رقابت کامل حداکثر شدن سود بنگاه رقابتی کامل از طریق نمودار مرز یا نقطه تعطیل بنگاه رقابت کامل در کوتاه مدت وضعیت بلندمدت بازار و بنگاه های رقابت کامل  فصل  هشتم: بازار انحصار کامل فروش دلایل ایجاد انحصار شرط حداکثر شدن سود بنگاهی که در بازار انحصار کامل فروش تعیین مقدار بهینه تولید انحصارگر مرز تعطیل بنگاه انحصاری در کوتاه مدت سایر شکل های بازار  فصل  نهم: نحوه انجام فعالیت های اقتصادی در سطح کلان کارگزاران با عاملان اقتصادی تقسیم بندی کالا ها و خدمات در اقتصاد کلان نحوه انجام فعالیت های اقتصادی در یک اقتصاد سه بخشی تعادل در اقتصاد کلان تغییر ناخواسته در موجودی انبار فصل دهم: اندازه گیری فعالیت های اقتصادی فصل یازدهم: شاخص قیمت ها فصل دوازدهم: بازار پول و سیاست های پولی فصل فصل: سیزدهم: بیکاری و تورم فصل چهاردهم: اقتصاد بین الملل فصل پانزدهم: نقش دولت در اقتصاد فصل فصل شانزدهم:  همانند اقتصاددانان فکر کنیم فصل هفدهم:  اقتصاد توسعه تفاوت رشد با توسعه اقتصادی درمان توسعه نیافتگی ده مقوله اساسی در توسعه برخی پایگاه های اینترنتی برای مباحث علم اقتصاد

برشی از متن کتاب

  فصل اول: آشنایی با علم اقتصاد نظام اقتصادی کلیه ابزار های نهادی است که از طریق آن منابع ملی برای پاسخگویی به خواسته های بشر به کار گرفته می شوند. نهاد ها شامل قوانین، مقررات، اخلاق، عرف ها و عادات جامعه می باشند. فصل دوم: عملکرد بازار تقاضا - عرضه - تعادل: مقدار کالا یا خدمتی را که طی دوره ای معین به بازار ارائه می شود، عرضه می گویند. مثلا می گوئیم عرضه خودکار 30 میلیون عدد در سال است. یعنی در طی یک سال 30 میلیون عدد خودکار تولید و به بازار عرضه شده است. فصل سوم: کشش و کاربردهای آن هر چه سهم کالایی در هزینه یا بودجه فرد کمتر باشد، کشش قیمتی تقاضای آن کمتر است. مثلا خودکار یا نمک سهم کمی از بودجه یا هزینه ما را به خود اختصاص می دهد، پس کشش قیمتی تقاضای آن پایین است ولی برنج سهم بیشتری از بودجه ما را به خود اختصاص می دهد، پس کشش قیمتی تقاضای آن زیاد است. فصل چهارم: رفتار مصرف کننده مصرف کنندگان تمایل دارند مطلوبیت حاصل از مصرف کالا ها را حداکثر کنند ولی به دلیل محدودیت منابع، تامین تمام نیاز های مصرف کنندگان امکان پذیر نیست. محدودیت منابع، محدودیت درآمد و بودجه را به وجود می آورد. بدین جهت، هر مصرف کننده مجبور است رفتارش را در حوزه منابع پولی خود محدود کند. فصل پنجم: رفتار تولید کننده تجربه کشور های پیشرفته نشان داده است که بیشترین میزان افزایش تولید، به مقدار نهاده های تولید بستگی ندارد، بلکه به تکنولوژی، آموزش، بهره وری و... بستگی دارد. اگر در گذشته نقش سرمایه فیزیکی در تولید مهم بود، در سال های اخیر، نقش سرمایه انسانی در مقدار تولید اهمیت بیشتری پیدا نموده است. فصل ششم: هزینه هزینه های اجتماعی یکی از مفاهیم مهم در سیاستگذاری های اقتصادی دولت است. مثلا دولت ممکن است با اجبار کارخانه سیمان به اصلاح تکنولوژی تولید و یا به کارگیری سیستم تصفیه دود خروجی کارخانه، باعث شود که هزینه هایی که بنگاه به جامعه تحمل می کند را بنگاه بپردازد، یعنی هزینه های اجتماعی را خصوصی کرده است. فصل هفتم: بازار رقابت کامل در بازار رقابت کامل، کالای تولیدی همه بنگاه ها مشابه است و برای مصرف کنندگان تفاوتی ندارد که از کدام عرضه کننده خریداری نماید. اگر کالای تولیدی بنگاه ها غیر همگن یا متمایز باشد و سایر شرایط بازار رقابت کامل وجود داشته باشد، بازار رقابت انحصاری نام خواهد داشت. فصل هشتم: بازار انحصار کامل فروش در بازار انحصار کامل نسبت به بازار رقابت کامل فروش، مقدار تولید کمتر است و قیمت در این بازار بالاتر است، معمولا انحصارگران سود بیشتری نسبت به بازار رقابت کامل بدست می آورند؛ بنابراین از نظر مصرف کنندگان بازار رقابت کامل، بهتر از بازار انحصار کامل فروش می باشد. فصل نهم: نحوه انجام فعالیت های اقتصادی در سطح کلان خوانوار ها عوامل تولید را در اختیار بنگاه ها قرار می دهند و به ازای آن درآمد کسب می کند. یعنی به ازای نیروی کار، مزد، به ازای زمین، اجاره، به ازای سرمایه بهره و به ازای قدرت کارفرمایی خود سود به دست می آورند. فصل دهم: اندازه گیری فعالیت های اقتصادی همه کالا ها و خدمات نهایی که در کشور تولید می شوند، به نحوی خرج می شوند، بنابراین اگر مجموع مخارج را محاسبه کنیم، به تولید ناخالص داخلی کشور خواهیم رسید.

• نویسنده: دکتر محسن نظری
• انتشارات: نگاه دانش