کتاب مالیه عمومی | دکتر ولی رستمی

درباره‌ی کتاب مالیه عمومی دکتر رستمی

کتاب مالیه عمومی دکتر ولی رستمی سعی کرده که مطالب علمی را براساس سرفصل‌های مصوب این درس تهیه و تنظیم کند و از آوردن مطالب اضافی خودداری کرده است. به طوری که این کتاب دانشگاهی حقوق را تبدیل به پرفروش‌ترین کتاب بازار نموده است.

این کتاب از نشر میزان به چاپ رسیده است که براساس سرفصل‌های مصوب در سه بخش و 15 فصل تدوین شده است. بخش اول تحت عنوان «مبانی و کلیات» و مشتمل بر چهار فصل به مباحث پایه‌ای و مقدماتی مالیه عمومی که بستر لازم برای ورود به مباحث تخصصی آن را فراهم می‌کند، اختصاص یافته است.

بخش دوم راجع به «مالیات ها» می‌باشد که اولین و مهم ترین منبع درآمدهای عمومی یا منابع مالی دولت به شمار می‌رود و مشتمل بر 6 فصل است. بالاخره در بخش سوم تحت عنوان «بودجه» که سند تطبیق درآمدهای عمومی و هزینه‌های عمومی و برنامه مالی دولت محسوب می شود و عنوان قانون به خود گرفته است. در 5 فصل باقی مانده از فصل یازدهم تا پانزدهم، مباحث مهم بودجه را با توجه به نظام بودجه ریزی ایران بررسی می‌کند.

از دیدگاه حقوقی، مالیه عمومی یا به تعبیر دقیق‌تر حقوق مالیه عمومی به عنوان شاخه‌ای از حقوق عمومی به مجموعه قواعد حقوقی حاکم بر درآمدها و هزینه‌های عمومی و بودجه دولت گفته می‌شود که از آن تحت عنوان حقوق مالی نیز نام می‌برند. مهمترین شاخه حقوق مالی را حقوق مالیاتی می‌گویند که قواعد حقوقی و مقررات حاکم بر مهمترین منبع درآمدهای عمومی، یعنی مالیات‌ها را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

معهذا برخی از صاحبنظران به علت اهمیت مالیات، در تعریف حقوق مالی گفته‌اند: در کلیه کشورها برای وصول مالیات و تعیین روابط مالیه و مودیان یک سلسله قوانین و مقرراتی وجود دارد که بررسی آنها موضوع شعبه مخصوصی از حقوق است که به نام حقوق مالی نامیده می‌شود. این تعریف حقوق مالیاتی را به ذهن متبادر می‌کند که برخی حقوق‌دانان آن را اینگونه تعریف کرده‌اند: حقوق مالیاتی رشته‌ای از حقوق عمومی است که مقررات مالیاتی و مزایای اجرای آن‌ها را مقرر می‌دارد.

فهرست

بخش اول - مبانی و کلیات فصل اول: مفاهیم و مباحث مقدماتی گفتار اول - تعریف و موضوع مالیه عمومی بند اول - تعریف مالیه عمومی بند دوم - موضوع مالیه عمومی و تفاوت مالیه عمومی با مالیه خصوصی گفتار دوم -  تاریخچه ی تحول و تکامل علم مالیه عمومی بند اول - دوره ی باستان و قرون وسطی بند دوم - از قرون وسطی تا دوره ی معاصر بند سوم - دوره ی معاصر گفتار سوم - وظایف مالیه عمومی بند اول - وظیفه ی تخصیص منابع بند دوم - وظیفه ی توزیع درآمد و ثروت بند سوم - وظیفه ی تثبیت اقتصادی گفتار چهارم - جایگاه مالیه عمومی بند اول - ارتباط مالیه عمومی با برخی از رشته های علوم انسانی بند دوم - جایگاه مالیه عمومی در تقسیمات علم حقوق گفتار پنجم - منابع حقوق مالیه عمومی بند اول - قانون بند دوم - رویه ی قضایی و سایر منابع خودآزمایی فصل دوم: هزینه های عمومی (مصارف دولت) گفتار اول - انواع هزینه های عمومی در مالیه عمومی بند اول - طبقه بندی هزینه های عمومی از جهت اقتصادی بند دوم - طبقه بندی هزینه های عمومی از جهت اداری گفتار دوم - طبقه بندی هزینه های عمومی در بودجه سالانه کل کشور ایران بند اول - هزینه های عمومی بند دوم - هزینه های تملک دارایی های سرمایه ای بند  سوم - هزینه های تملک دارایی های مالی بند چهارم - هزینه از محل درآمدهای اختصاصی خودآزمایی فصل سوم: درآمدهای عمومی (منابع مالی دولت) گفتار اول - انواع درآمدهای عمومی بند اول - درآمدهای غیر مالیاتی بند دوم - درآمدهای مالیاتی گفتار دوم - ترکیب درآمدهای عمومی (منابع مالی دولت) در بودجه سالانه کل کشور بند اول - درآمدهای عمومی بند دوم - واگذاری دارایی های سرمایه ای بند سوم - واگذاری دارایی های مالی بند چهارم - درآمدهای اختصاصی خودآزمایی فصل چهارم: درآمدی بر مالیه عمومی دراسلام گفتار اول - مالیات های ثابت (زکات و خمس) و موارد مصرف آن ها بند اول - زکات و موارد مصرف آن بند دوم - خمس و موارد مصرف آن گفتار دوم - دارایی ها و سایر درآمدها ومالیات های متغیر حکومتی بند اول - انفال و فیء (دارایی ها) و موارد مصارف آن ها بند دوم - جزیه و خراج و سایر درآمدها و مالیات های متغیر حکومتی خودآزمایی بخش دوم - مالیات ها فصل پنجم: مفاهیم و مباحث پایه ای مالیات گفتار اول - ویژگی های مالیات و تفاوت آن با عوارض بند اول - ویژگی های مالیات بند دوم - تفاوت مالیات با عوارض گفتار دوم - انتقال مالیات و مراحل مالیات بند اول - انتقال مالیات بند دوم - مراحل مالیات گفتار سوم - طبقه بندی (انواع) مالیات ها بند اول - انواع مالیات ها براساس روش انتخاب مأخذ مالیات بند دوم - انواع مالیات ها بر اساس روش تشخیص مالیات بند سوم - انواع مالیات ها بر اساس روش وصول مالیات خودآزمایی فصل ششم: اصول مالیات ها گفتار اول - اصول مالیات ها از نظر علمای مالیه عمومی و اقتصاددانان بند اول - اصول کلاسیک مالیات ها بند دوم - اصول جدید مالیات ها گفتار دوم - اصول حقوقی حاکم بر وضع و اجرای مالیات ها بند اول - اصل قانونی بودن مالیات بند دوم - اصل تساوی افراد در مقابل مالیات بند سوم - اصل محرمانه بودن اطلاعات مالیاتی و سایر اصول مربوط به حقوق مؤدیان مالیات بند چهارم - اصول حقوقی مربوط به اجرای قوانین مالیاتی در زمان و مکان خودآزمایی فصل هفتم: انواع مالیات ها در ایران گفتار اول - انواع مالیات های مستقیم و اشخاص مشمول آن در ایران بند اول - انواع مالیات های مستقیم بند دوم - اشخاص مشمول مالیات های مستقیم گفتار دوم - انواع مالیات های غیر مستقیم در ایران بند اول - مالیات بر ارزش افزوده بند دوم - حقوق و عوارض گمرکی (حقوق ورودی) بند سوم - عوارض شهرداری ها و دهیاری ها بند چهارم - سایر مالیات های غیر مستقیم و عوارض خود آزمایی فصل هشتم: تشخیص مالیات گفتار اول - ارزیابی مأخذ بند اول - ارزیابی به وسیله ی شخص مؤدی بند دوم - ارزیابی به وسیله ی دستگاه مالیاتی بند سوم - ارزیابی به وسیله ی اشخاص ثالث گفتار دوم - اعمال نرخ بند اول - نرخ تناسبی بند دوم - نرخ تصاعدی بند سوم - نرخ تنازلی خودآزمایی فصل نهم: وصول مالیات گفتار اول - شکل وصول مالیات، نحوه ی پرداخت و زمان وصول آن بند اول - شکل وصول مالیات و نحوه ی پرداخت آن بند دوم - زمان وصول مالیات گفتار دوم - چه کسی باید مالیات را بپردازد (تمیز مؤدی و بدهکار مالیاتی) بند اول - تضامن (مسئولیت تضامنی) در پرداخت مالیات بند دوم - وصول مالیات از منبع توزیع درآمد گفتار سوم - تضمین های وصول مالیات بند اول - وصول مالیات از طریق عملیات اجرایی (وصول قهری مالیات) بند دوم - سایر تضمین های وصول مالیات خودآزمایی فصل دهم: دادرسی مالیاتی گفتار اول - حل و فصل اختلافات و دعاوی مالیاتی بند اول - حل و فصل اختلافات مالیاتی توسط اداره امور مالیاتی (رسیدگی اداری) بند دوم - رسیدگی و حل و فصل اختلافات و دعاوی مالیاتی توسط مراجع اختصاصی اداری (رسیدگی شبه قضایی) بند سوم - نظارت قضایی دیوان عدالت اداری بر حل و فصل اختلافات مالیاتی گفتار دوم - رسیدگی به تخلفات اداری مأموران مالیاتی در امور مالیاتی بند اول - دادستان انتظامی مالیاتی (مرحله ی کشف، تحقیق و تعقیب) بند دوم - هیأت رسیدگی به تخلفات اداری مأموران مالیاتی (مرحله ی رسیدگی و صدور حکم) خودآزمایی بخش سوم - بودجه فصل یازدهم: مبانی و کلیات بودجه گفتار اول - مفهوم و تعاریف، تاریخچه و مراحل بودجه بند اول - مفهوم و تعاریف بودجه بند دوم - تاریخچه ی بودجه بند سوم - نگاهی اجمالی به مراحل بودجه گفتار دوم - اصول بودجه بند اول - اصول سیاسی بودجه بند دوم - اصول اقتصادی - مالی بودجه بند سوم - سایر اصول بودجه خودآزمایی فصل دوازدهم: تهیه، تنظیم و پیشنهاد بودجه گفتار اول - فرآیند اداری تهیه، تنظیم و پیشنهاد بودجه بند اول - صدور و ابلاغ بخش نامه بودجه بند دوم - تهیه و تنظیم و ارسال بودجه پیشنهادی دستگاه های اجرایی بند سوم - تهیه ی پیش نویس لایحه بودجه و تصویب آن در هیأت ویزران و تقدیم به مجلس شورای اسلامی گفتار دوم - شیوه های فنی تهیه و تنظیم بودجه بند اول - روش های فنی برآورد درآمدهای عمومی بند دوم - روش های فنی پیش بینی هزینه های عمومی خودآزمایی فصل سیزدهم: رسیدگی و تصویب بودجه گفتار اول - حدود اختیارات قوه مقننه در رسیدگی و تصویب بودجه و نحوه ی اعمال آن بند اول - حدود اختیارات قوه ی مقننه در رسیدگی و تصویب بودجه بند دوم - نحوه ی رسیدگی و تصویب بودجه گفتار دوم - ماهیت حقوقی و ویژگی های قانون بودجه و رابطه ی آن با قوانین برنامه توسعه بند اول - ماهیت حقوقی قانون بودجه بند دوم - ویژگی های قانون بودجه بند سوم - رابطه ی قانون بودجه با قوانین برنامه توسعه خودآزمایی فصل چهاردهم: اجرای بودجه گفتار اول - مراحل مقدماتی اجرای بودجه بند اول - ابلاغ بودجه بند دوم - مبادله ی موافقت نامه بند سوم - تخصیص اعتبار گفتار دوم - مراحل تفصیلی اجرای بودجه بند اول - مراحل تمهیدی پرداخت هزینه ها بند دوم - مرحله ی پرداخت هزینه ها گفتار سوم - خزانه بند اول - نقش و جایگاه خزانه در اجرای بودجه بند دوم - عملیات خزانه خودآزمایی فصل پانزدهم: نظارت بر اجرای بودجه گفتار اول - نظارت اداری بند اول - نظارت مالی بند دوم - نظارت عملیاتی گفتار دوم - نظارت قضایی (نظارت دیوان محاسبات کشور) بند اول - وظایف و اختیارات و حقوق دیوان محاسبات کشور بند دوم - سازمان و تشکیلات دیوان محاسبات کشور و صلاحیت ارکان آن بند سوم - نحوه ی رسیدگی واعمال نظارت قضایی در دیوان محاسبات کشور بند چهارم - تجدید نظر خواهی از آرای هیأت های مستشاری و اعاده دادرسی در دیوان محاسبات کشور گفتار سوم - نظارت پارلمانی بند اول - نظارت پارلمانی در جریان اجرای بودجه بند دوم - نظارت پارلمانی پس از اجرای بودجه (گزارش تفریغ بودجه) خودآزمایی فهرست منابع و مآخذ      

• مؤلف: ولی رستمی
• انتشارات: میزان