کتاب قبله عالم - عباس امانت

کتاب قبله عالم به قلم عباس امانت و ترجمه ی حسن کامشاد در نشر کارنامه به چاپ رسیده است.

"قبله ی عالم" اثری تاریخی می باشد که روایتی بسیار جذاب و خواندنی را از دوره ی مربوط به سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ارائه کرده و چهره ای کاملا متفاوت از آن چه تاکنون گفته شده را از او برای مخاطب تشریح می کند. ناصرالدین شاه چهارمین پادشاه سلسله ی قاجار است که به سلطان صاحبقران، قبله ی عالم و نیز، شاه شهید معروف بود. در واقع او اولین پادشاهی می باشد که به نوشتن خاطرات شخصی اش مبادرت کرد و دوره ی حکومتش، 49 سال به طول انجامید و در طی این مدت، اتفاقات و رویدادهای بسیار مهمی در تاریخ سرزمین به وقوع پیوست که به شدت کشور را تحت تاثیرات خود قرار داد. مولف با بکارگیری از گفتاری ساده و گویا، هر یک از این وقایع را به صورت صریح و روان برای خواننده شرح می دهد؛ در این میان، می توان از صدارت امیر کبیر و میرزا آقاخان نوری و هم چنین دسیسه های فراوان روس ها و انگلیسی ها و سواستفاده های آن ها از منابع و موقعیت های اجتماعی و جغرافیایی ایران نام برد که بسیار حائز اهمیت می باشند. این اثرارزشمند برای مطالعه ی علاقه مندان به تاریخ معاصر مفید بوده و اطلاعات بسیار مهم و خواندنی ای را برای آن ها روایت می کند.

فهرست

دیباچه بر ترجمه ی فارسی پیش گفتار شجره ی خاندان سلطنتی قاجاریه شجره ی خاندان مادری ناصرالدین شاه درآمد: عرصه ی سلطنت از چادر نشینی تا تخت و تاج پادشاه و رعیت درون مرزهای بی ثبات اشراف قاجاریه و مشکل جانشینی 1- فرزند ترکمانچای پیوند نا میمون دوران تلخ کودکی در تکاپوی ولایت عهدی 2- اندرزی برای شاه زادگان آموزش کتبی رزم و بزم پیام پند نامه ها جهان نما تمرین فرمان روایی باب و ارباب شرع 3- جلوس بر اورنگ شاهی به سوی پایتخت مجلس جمهور و کش مکش بر سر قدرت بر سر نهادن تاج کیانی دسیسه و شورش 4- شاه و اتابک آموختن رموز سلطنت مهد علیا؛ ریزین گهواره ی کین سنگ های فتنه بر آبگینه ی حصار کشتن اتابک 5- فرار از مهلکه بازگشت به راه و رسم گذشته قصد جان شاه کشتار بابیان قربانی بی گناه 6- جولانی در میدان قدرت ندانم کاری هرات سلطان شیعیان لعنت تحت الحمایگی اتحاد با روس ریش خندی به حقوق همایونی 7- هوای جوانی دیپلماسی قلدری برکندن درخت ویکتوریا فتح هرات در جست و جوی هم پیمان: فرانسه و ایالت متحده جنگ در خلیج فارس آشتی با انگلستان حفظ آبرو 8- الغای مقام صدارت غزال گریز پای و مختار کل واگذاری قدرت تب بنیان برانداز دره ی عزل عاقبت وزیر معزول 9- موازنه ی کهنه و نو به دست گرفتن زمام امور در فراموش خانه ماموریت حسن نیت قران نحس از آن کز تو ترسد بترس حقوق ویژه ی سلطنت پایان کار: پسین سالیان عصر ناصری دستگاهی لرزان از درون از گردن فرازی تا تمکین دنیای اندرون بازگشت به آشوب میراث سلطنتی بس دراز یادداشت ها کوته نوشت یادداشت ها یادداشت های: درآمد: عرصه ی سلطنت یاداشت های فصل یکم: فرزند ترکمان چای یاداشت های فصل دوم: اندرزی برای شاه زادگان یاداشت های فصل سوم: جلوس بر اورنگ شاهی یاداشت های فصل چهارم: شاه و اتابک یاداشت های فصل پنجم: فرار از مهلکه یاداشت های فصل ششم: جولانی در میدان قدرت یاداشت های فصل هفتم: هوای جوانی یاداشت های فصل هشتم: الغای مقام صدارت یاداشت های فصل نهم: موازنه ی کهنه و نو یاداشت های: پایان کار: پسین سالیان عصر ناصری کتاب شناسی فهرست نام ها نمایه

برشی از متن کتاب

القای مقام صدارت استقرار روابط حسنه با انگلستان یکی از مشقت بارترین دوره های سیاسی ناصرالدین شاه را پایان داد. شاه اگر هم نه به دلخواه، دست کم از سر مصلحت، این واقعیت را قبول کرد که دوام سلطنتش منوط به توانایی اش در جلب رضایت دو همسایه ی قدرتمند در امور خارجی و تا حدی داخلی است. سرانجا این حقیقت را بی سر و صدا پذیرفت. مساعی شاه برای انتخاب ولی عهد خود، سومین ولیعهدی که از موقع جلوسش بر تخت در سال 1264 ه.ق بر می گزید. میزان دخالت خارجی را در دربار ایران به روشنی نشان می داد. ولی عهد تازه، امیر قاسم خان، پسر پنج ساله ای از سوگلی جدیدش، جیران، از آن روی که از سوی مادر تبار قاجار نداشت واجد شرایط لازم برای جانشینی نبود. خواست همایونی که او را نامزد این مقام سازد گرفتاری های جدید در کلاف سر در گم سیاست دربار قاجار پدید آورد. در نمونه ای بارز از مقابله ی صدر اعظم با حرم - که فعلا جیران بر آن حکم می راند - حتی خود شاه نیز گاه تحت الشعاع قرار می گرفت. صدر اعظم هوشمند در این تلاش که موقعیت خود را حفظ کند مدتی حتی اختیارات تام اجرایی به دست آورد، ولی سرانجام تلاشش بی اثر ماند چون با مخالفت یک پارچه ی حرم سرا، وزیر مختار بریتانیا و دشمنانش رو به رو شد. غزال گریز پای و مختار کل جیران (واژه ی ترکی است به معنای غزال) دختری از روستای تجریش و نخستین همسر بی اصل و نسب ناصرالدین شاه بود، که به هاطر دل باختگی شدید شاه توانست نفوذی شایان در امور دربار به دست آورد (این اسم را برای چشمان شهلایش روی او گذاشته بودند). جیران را ابتدا جهت فرا گرفتن رقص و آواز به حرم شاهی آورده بودند و اولین بار ظاهرا در سال 1268 ه.ق شاید اندکی پس از هلاکت امیرکبیر، در جمع ملازمان عهد علیا، نظر شاه را به خود ربود. آواز خوان جوان با دلبری های خود، به سبک قصه های هزار و یک شب که بس محبوب شاه بود، و تشویق مهد علیا، به قلب شاه راه پیدا کرد...

(ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران) نویسنده: عباس امانت مترجم: حسن کامشاد انتشارات: کارنامه