کتاب فلوطین - یاسپرس

کتاب فلوطین نوشته کارل یاسپرس، با ترجمه ی محمد حسن لطفی توسط انتشارات خوارزمی به چاپ رسیده است.

این کتاب معرفی نامه ای برای "فلوطین" و آثار ارزنده ی او می باشد که "کارل یاسپرس" فیلسوف آلمانی آن را به رشته تحریر در آورده است. "فلوطین" را به نوعی می توان آخرین فیلسوفی دانست که عقایدش متأثر از تمدن یونان می باشد اما در عین حال توانسته  تأثیر به سزایی روی نخستین مایه های دین مسیحیت بگذارد. او در سن بیست و هشت سالگی برای آموختن حکمت و فلسفه به نزد یکی از فیلسوفان بزرگ اسکندرانی رفت و یازده سال تحت تعلیم وی قرار گرفت. وقتی به سن سی و نه سالگی رسید به شدت مشتاق فراگیری حکمت ایرانی و هندی شد، از این رو به همراه سپاهیان امپراتور روم، سفری طولانی را آغاز نمود.

در این سفر امپراتور کشته شد و "فلوطین" به رُم رفت و در آن جا به تدریس و تعلیم فلسفه پرداخت. شاگردان وی علاقه ی زیادی به شخصیت و عقاید او پیدا کرده بودند و با اصرار زیاد، او را علی رغم میل باطنی اش،  به مکتوب کردن عقایدش وادار کردند. به همین دلیل این فیلسوف بزرگ در سن چهل و نه سالگی شروع به نوشتن کرد.  پس از مرگ "فلوطین" یکی از شاگردانش نوشته‌های او را در شش گروه، هر گروه شامل نه رساله، مرتب ساخت و در تمام دنیا منتشر کرد. حالا "کارل یاسپرس" در کتاب پیش رو قصد دارد یا بررسی آثار و نظریات "فلوطین" بار دیگر یاد او را در دنیا زنده نماید. او این کار را با نوشتن زندگی نامه ای مختصر از "فلوطین" آغاز کرده و در ادامه به معرفی عقاید او می پردازد.

 

فهرست

• یادداشت مترجم
• زندگی و آثار
• دستگاه فلسفی فلوطین
• تعالی به طور کلی
• پله های شناسایی
• تعالی از راه اندیشیدن
• نزول و صعود
• در برابر ماده گرائی و مکتب گنوسی
• انتقاد و تشریح ویژگی ها
• موقعیت تاریخی فلوطین و تاثیر فلسفه او

برشی از متن کتاب

می ‌گویند فلوطین و دو تن دیگر با هم عهد کرده بودند که تعالیم آمونیوس را پنهان نگاه دارند ولی آن دو تن عهد را شکستند. فلوطین نخستین بار در چهل و نه سالگی به خواهش و اصرار شاگردانش به نوشتن پرداخت. پس از مرگش پورفریوس نوشته‌های او را گرد آورد و در شش گروه، هر گروه شامل نه رساله، مرتب ساخت. همه ی این نوشته ها در طی هفده سال پدید آمده‌اند و بنا به گفته پورفریوس ترتیب پیدایی نوشته هایی که در گروه‌های بزرگ دسته بندی شده، معلوم است. پاره ای از آن ها نوشته های درسی هستند پاره ای دیگر خطابه های کوتاه و گیرا. بعضی ها از روی نقشه و برنامه مرتب تنظیم شده اند و بعضی دیگر شامل بررسی ‌های مفصلی هستند و مسائلی را از دیدگاه های گوناگون مورد بحث قرار می دهند. در آن میان چن دتایی تصورات معینی را به نحو جان دار مجسم می سازند. در پاره ‌ای دیگر سوال در پی سوال به میان می آید و امکان های گوناگون بررسی می شود بی آن که نتیجه ای گرفته شود، ولی سبک بررسی نشان دهنده ی سیر و نظر و مراقبت درونی و حضور روح متفکر در صحنه ی امور و مسائل اصلی است. هیچ یک از نوشته ها از حالت فلسفی بنیادی فلوطینی تهی نیست و گاه پیش می آید که نوشته آهنگ نیایش می پذیرد. فلوطین در همان حال هم که در راه شناسایی منطقی پیش می ‌رود به تأکید و اصرار از روح خود می خواهد که موطن ابدی خویش را به یاد بیاورد. گاه به تجربه استناد می جوید، گاه به دریافت و نظاره زیبایی، گاه به آزادی عمل، گاه به حرکت اندیشیدن دیالکتیکی و گاه به اتحاد با واحد که در عالم جذبه و بی خودی روی می دهد و بیان شدنی نیست. حقیقت او در طرحی فکری و انتزاعی نیست بلکه در نیروی بررسی موضوعات معین است. چنان می ‌نویسد که گویی سخن می‌گوید و به احتمال بسیار سخنش نیز مانند نوشته ‌اش بوده است و همین خود مایه گیرایی شگفت انگیز نوشته های اوست. پورفریوس می گوید هنگامی که فلوطین مطلبی را از آغاز تا پایان در ذهن خود می ‌پروراند شروع به نوشتن می کرد و چنان تند می نوشت که گویی از روی کتابی می نوشت و چون از نوشتن فارغ می شد به سبب ناتوانی چشم نمی توانست نوشته را بار دیگر بخواند. خطش خوب نبود و کلمات را درست از هم جدا نمی کرد و اعتنایی به درست ‌نویسی نداشت و همه اندیشه اش وقف معنی بود. سبک بیان فلوطین با محتوای فلسفه اش سازگار است. هرگز دستگاه فلسفی پدید نیاورده است بلکه غالباً تمام فلسفه خود را در ضمن انبوهی از بررسی های مفصل که پیوند خاصی با هم دارند ارائه می دهد. بهتر آن است که در آغاز سخن ساختمان تمام فلسفه او را هم چون طرحی کلی در نظر بیاوریم. این طرح تقریبا در همه نوشته های فلوطین تکرار می شود بی آن که مطلب اصلی باشد. آشنایی با این طرح فهم فلسفه او را آسان تر می کند. صفحه 12

نویسنده: کارل یاسپرس مترجم: محمد حسن لطفی انتشارات: خوارزمی