کتاب فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق و غرب

کتاب فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق و غرب، به قلم جیمز هال و ترجمه ی رقیه بهزادی در انتشارات فرهنگ معاصر به چاپ رسیده است.

رمزپردازی یا نمادگرایی یک ابزار دانش کهن و قدیمی ترین و اصولی ترین بیان مفاهیم است. نمادگرایی در طی زمان ها و قرون به دست آمده و در تفکرات و رؤیاهای نژادهای مختلف جا گرفته است و در فراسوی مرزهای ارتباطی جای دارد. نماد اندیشه را برمی انگیزد و انسان را به گستره ی تفکر بدون گفتار رهنمون می شود و این کتاب کوششی است جهت دست یابی و تجسم مفاهیمی که از ورای ابهامات، انسان را احاطه کرده است. "جیمز هال" در این اثر به بررسی زبان نمادها در هنر می پردازد، و نشان می دهد که چگونه اشیای آشنا و معمول در نقاشی، طراحی و تندیس سازی غالباً مفهوم عمیق تری دارند.

قابل ذکر می باشد که اثر اصلی و پر فروش نویسنده به نام "فرهنگ موضوعات و نمادها در هنر"، درباره ی نمادگرایی در هنر باستانی و عیسوی به بحث می پردازد. اما در این کتاب افق ها وسیع تر می شود و هنر مصر باستان، خاورمیانه و خاور دور نیز به حساب آورده می شوند که در تمدن های آن ها، شکل های هنری فراوانی به کار می رفته و معانی مختلفی از آرزوها و بیم های ساده ی روزانه گرفته تا عمیق ترین آمال فلسفی و دینی را ابراز می داشتند. هر کدام از آنان دارای زبان نمادین مشخصِ ویژه ی خود بودند. مؤلف در این کتاب، کلید آن ها را به دست داده و آن ها را با یکدیگر مقایسه کرده است. ار ویژگی های منحصر به فرد این کتاب تصویرهای آن است؛ حدود 600 تصویر را شامل می شود که هر یک از آن ها، به دقت انتخاب شده اند؛ به طوری که بر جنبه ی معمولاً آشنای هر شیء پرتو می افکند. هم چنین ارجاعات شماره گذاری شده ای در سراسر متن به نوشته ها، اسطوره ها و افسانه های مقدس موجود است که اصل و منشأ نمادها در آن ها بوده است. این کتاب ارزشمند، ابزار مهمی برای دانشجویان هنرهای شرقی و غربی، به ویژه در زمینه ی بررسی های تطبیقی می باشد. هم چنین راهنمایی مفید برای دیدارکنندگان از موزه ها و تالارهای هنری است.

برشی از متن

بدن و جامۀ آدمی استخوان/Bones/ یک سلاح چماق مانند (به سنسکریت خاتوانگا khatvanga) و ساخته شده از استخوان ران آدمی و با جمجمه ای متصل به یک سوی آن، نشانۀ پیشین شیوا بود و شاید علامت قربانی انسانی باشد، که به توسط طوایف درۀ سند و اقوام و پیش – آریایی، صورت می گرفته است. سلاح نسبتاً مشابهی از این گونه، در دست خدایان تانتری با جنبۀ دیوی، در تبت دیده می شود که در آنجا، آثاری از آدمخواری بیشتری به چشم می خورد. بوقهایی از استخوان زانو در مراسم تدفین به توسط کاهنان لامایی، برای طرد ارواح خبیثه و برای سایر مراسم به کار برده می شود [تبتی، سدۀ نوزدهم]. کاهن تبتی، ضمن انجام دادن مراسم مذهبی، پیش بندی داشت که از استخوان های کنده کاری شده بشر ساخته شده بود.  جمجمه. اسکلت /Skeleton/ در هنر غربی از اوایل رنسانس به بعد، و با الهام گرفتن از جشنهای پیروزی پترارک Petrarch، نشان دادن اسکلت، یک تصویر معمول است. در پیروزی مرگ، گردونۀ او به وسیلۀ گاوهای سیاه و نر کشیده می شود. زن جوانی، گاهی همراه با عاشقش، قربانی او می شود و این مطلب، یادآور این نکته است که زیبایی این زن، که الهام بخش عشق است، در اختیار مرگ قرار می گیرد. اسکلتی که سوار بر اسب با سربازان مواجه می شود، دشمن خود را با داس بر زمین می افکند. گاهی هم ممکن است یک ساعت شنی در دست داشته باشد. از سدۀ هفدهم به بعد، چهرۀ او را در تندیسهای تدفینی می بینیم. «رقص مردگان» که یک موضوع مربوط به اواخر قرون وسطی است، ردیفی از تصاویر را نشان می دهد که از پاپ تا فرد روستایی را در بر دارد و میان هر یک اسکلتی دیده می شود بدین مفهوم که، مرگ به کسی اعتنا نمی کند و همه را در برمی گیرد. ...  

فهرست

نمادهای انتزاعی جانوران هنرهای دستی زمین و آسمان بدن و جامۀ آدمی گیاهان

مولف: جیمز هال مترجم: رقیه بهزادی انتشارات: فرهنگ معاصر