کتاب فرهنگ علوم تجربی مدرسه

کتاب فرهنگ علوم تجربی مدرسه از مجموعه کتاب های مرجع توسط حسین دانشفر گردآوری و انتشارات محراب قلم به چاپ رسانده است.

با پیشرفت هایی که هر روزه در علوم مختلف تخصصی از قبیل کامپیوتر، پزشکی، الکترونیک، مکانیک و دیگر علوم حاصل شده، در زندگی فردی و اجتماعی کنونی شاهد ورود لغات و اصطلاحات تخصصی جدیدی به دایره‌ی واژگان هستیم. برای درک بهتر پدیده های جدید دنیای اطرافمان، لازم است که با معانی این واژه های نوظهور آشنا شویم. فرهنگ علوم تجربی مدرسه، کوشیده تا معانی کلمات علمی و تخصصی را که در کتب درسی دانش آموزان مقطع راهنمایی و دبیرستان به کار رفته، به سادگی و کاملا قابل فهم به مخاطبان خود ارائه دهد. شیوه‌ی فهرست بندی کتاب بر اساس حروف الفبا بوده و کلمات مربوط به کلیه‌ی کتب آموزشی اعم از فیزیک، ریاضی، زیست شناسی، زمین شناسی، جغرافیا، تاریخ و... را در بر می گیرد. برای هر کلمه معادل انگلیسی آن نیز ذکر شده و در بیشتر موارد برای فهم بیشتر مخاطب، تصویر و یا عکس واژه‌ی مربوطه در کنار توضیحاتش ارائه شده است. گاه در توضیحاتی که برای بعضی کلمات نوشته شده، اگر واژه ای مربوط به آن کلمات در کتاب موجود باشد، به رنگ آبی چاپ شده و برای کسب اطلاعات مرتبط و توصیحات بیشتر می توان به آن ها مراجعه نمود. در انتهای کتاب بخشی تحت عنوان ضمیمه به چاپ رسیده که در مورد ماهیت علم و چگونگی تفکر مانند یک دانشمند، مطالبی را برای مخاطبان علاقه مند به مطالعه در این زمینه فراهم نموده است. علاوه بر آن واژه نامه ای از انگلیسی به فارسی برای دسترسی راحت تر به معانی برخی واژگان به کار رفته در کتاب نیز در انتهای اثر فراهم آمده است.

 

برشی از متن کتاب

باکتری هاbacteria گروهی از آغازیان ساده، که سلول آن ها هسته مشخصی ندارد. باکتری را معمولا بر اساس شکل ظاهری به انواع کروی (کوکوس) و میله مانند (باسیل) تقسیم می‌کنند، تقسیم‌بندی می‌کنند اما این جانداران، تقسیم‌بندی های دیگری هم دارند که مفید یا بیماری زا بودن از جمله آن هاست. باله fin اندام شنا و حفظ تعادل در ماهی ها و جانوران آبزی دیگر. بخارsteam حالت گازی شکل آب است که در دمای بالاتر از نقطه جوش بیشتر تولید می شود و قابل دیدن نیست (آنچه که عموم به آن بخار می گویند قطره های بسیار ریز آبی است که وارد هوا شده است). بخارvapour حالت گازی شکل ماده است که با زیاد کردن فشار در دمای ثابت، می تواند به مایع تبدیل شود. بخش حلزونی گوشcochlea بخش حلزونی شکل در گوش داخلی بعضی از مهره داران (پرنده ها و پستانداران) که سلول های حساس در برابر صدا، در درون آن قرار دارند و تحریک ها را بهم می فرستند تا صدا شنیده و تشخیص داده شود. بدونun- مانند ناپیوستگی بدون آوندnonvascular به گیاهان ساده، از قبیل خزه ها گفته می شود که آوند ندارند و نواد را از راه انتشار به اندام های مختلف خود می رسانند. برجستگی میان اقیانوسی  midoceanic ridge رشته کوه های دارای منشاء آتشفشانی و به هم پیوسته که در وسط اقیانوس اطلس، هند و آرام جنوبی قرار گرفته اند. ارتفاع این کوه ها بین یک تا سه کیلومتر و عرض آنها حدود 1500 کیلومتر است. طول مجموعه آن ها هم نزدیک 85 هزار کیلومتر است. این رشته کوه ها، مرز میان چند ورقه تشکیل دهنده پوسته زمین اند. برشbreccia یک نوع سنگ رسوبی تخریبی که قطعات درشت و ریز و لبه تیز سنگ های دیگر، در میان ماده سیمان مانندی قرار دارند. با کنگلومرا مقایسه کنید. برگleaf اندام‌های معمولا پهن و سبز رنگ که به شکل و اندازه های مختلف در روی ساقه قرار می‌ گیرند. برگ اندام مهم غذاسازی، تنفس و تعرق گیاه است. برگ ریزdeciduous به گیاهان آوند داری گفته می شود که در زمستان برگ آن ها می ریزد. بریل، زمردberyl نوعی کانی سیلیکاتی متمایل به سبز که جزء جواهرات محسوب می شود. بزاق  saliva مایعی که از غده های موجود در زیر زبان و اطراف دهان ترشح می شود که داخل دهان را مرطوب نگه دارد و به جویدن کمک کند. در بزرگ، آنزیم گوارش دهنده نشاسته هم وجود دارد. بزرگmacro- مانند ماکرومولکول بزرگی زمین لرزهearthquake magnitude مقدار انرژی آزاد شده ای که به صورت موج به مرکز لرزه نگاری می رسد. اولین بار، دانشمندی به نام ریشتر واحدهای آن را تعیین کرده است. بِشِرbeaker ظرف استوانه ای لیوان مانندی که برای انتقال مایعات در آزمایشگاه کاربرد دارد. بطنventricle به حفره های قطور و دارای دیواره ماهیچه قلب گفته می شود که خون را از راه دهلیزها دریافت می‌کنند و آن را از راه سرخرگ به اندامها می‌ فرستند. هر یک از محفظه های پر از مایع موجود در مغز مهره داران که به هم مربوطند. بلعingestion فرستادن غذا از دهان و رساندن آن به معده بلورcrystal جسم جامدی که ساختمان اتمی منظمی دارد. بیشتر بلورها شفاف اند و نور از آنها عبور می کند.        

• کتاب های مرجع
• ویژه ی دانش آموزان دوره ی راهنمایی، دبیرستان و معلمان
• گردآوری و تدوین: حسین دانشفر
• انتشارات: محراب قلم