کتاب فرشته ظلمت - ارنستو ساباتو

کتاب فرشته ظلمت نوشته ارنستو ساباتو با ترجمه مصطفی مفیدی در نشر نو به چاپ رسیده است.

کتاب حاضر برجسته ترین و درخشان ترین شاخص های نظام اندیشه و هنر را از زبان ساباتو بیان می کند و موجود شگرفی مانند انسان را که می تواند هر ویژگی منفی و مثبتی را به خود بگیرد، زیر ذره بین قضاوتش قرار می دهد. همچنین این نویسنده ماهر، برخی از رویدادهایی که در اوایل سال 1973 در شهر بوئناس آیرس به وقوع پیوسته را در کتاب به تصویر می کشد. موضوعات کتاب حول محور بحث های معنایی، فلسفی و میهن پرستانه می چرخد. سبک  اثر، خیلی داستان محور نیست و این شخصیت ها هستند که روند داستان را می سازند؛ شخصیت هایی که با ذات مشترک بشری زندگی می کنند و روزی از بین می روند، یعنی مانند سایر مردم جهان می باشند و تفاوت چندانی با آن ها ندارند. این کاراکترها درباره سیاست، تاریخ، مذهب و ادبیات با هم گفت و گو می کنند و ویژگی های اصلی کتاب را خلق می کنند. قصه از زبان یک راوی که شخصیت اصلی داستان است نقل می شود و توصیف همه اتفاقات و معرفی شخصیت ها بر عهده او می باشد. نکته جالب توجه کتاب آن جاست که یکی از شخصیت ها، خود نویسنده می باشد که مانند دیگر افراد عادی جامعه درگیر زندگی معمولی و روزمرگی هایش است و به داستان نویسی می پردازد. ساباتو با روایت های جذاب و بی نظیرش همه آن چه که مخاطب از یک کتاب انتظار دارد را برآورده کرده و قلم توانایش را به رخ همه جهانیان می کشد.

برشی از متن کتاب

با افسردگی عمیقی به خانه برگشت ولی نگذاشت به این آسانی شکست بخورد بنابراین به سراغ طرح‌ هایش برای نگاشتن رمان رفت ولی هنوز کشوی قفسه کلاسور‌ها را باز نکرده و جستجویش را در میان آن ها آغاز نکرده بود که با ناباوری طنزآمیزی از خود پرسید چه رمانی؟ صدها صفحه را ورق زد خلاصه ها، فشرده ها؟ طرح های کلی تغییرات روی طرح ها همه همان قدر متناقض و نامنسجم که روح خود او. 10 شخصیت داستانی آن جا منتظر بودند مثل خزندگانی خفته و رخوت زده در ماه های سرد سال، زندگی در آن ها نامحسوس، خاموش، مرموز و نهفته بود هرچند شاید آماده بودند هر لحظه که گرما زندگی کامل شان را به آن ها برگرداند نیش بزنند و زهرشان را بریزند. مثل همیشه که این بازدید را انجام می ‌داد سرانجام به کلاسور حاوی بریده های روزنامه درباره دارودسته اولسن رسید یک بار دیگر مفتون و مجذوب به آن چهره گویی ساخته و پرداخته داستایوفسکی چشم دوخت. این مرد چه چیزی را برمی انگیخت؟ لحظه‌ هایی را شبیه این لحظه، لحظه های مشابهی از دقیق شدن دلسرد شدن از 15 سال پیش به یاد آورد. لحظه هایی که احساس کرده بود آن نگاه تیره روشنفکرانه و تبهکارانه به طور مبهم غول ‌هایی را در درون او بیدار می ‌کرد جانورانی را که در تاریکی و لجن می گردیدند حتی آن وقت نجوایی را شنیده بود که به او می گفت این چهره منادی تیره گون پادشاه ظلمت است اما وقتی فرناندو بیدال الماس آمده بود این کلاهبردار بی قابلیت در حالی که ماموریت بشارت دهنده اش را انجام داده بود به داخل کلاسوری که یک روز از آن به بیرون خزیده بود برگشت. و حالا چی؟ در بحر آن چهره پوشیده از هیجان یخ زده فرو رفت و سعی کرد ارتباط بین آن و رمانی را که لنگ لنگان می خواست بنویسد در نظر مجسم کند. لنگان مثل همیشه، همه چیزها در ذهنش مغشوش و مبهم بودند گرد هم می ‌آمدند و دوباره از هم جدا می‌ شدند جوری بود که او هیچ وقت نمی توانست به درستی بداند دنبال چی هست می خواهد به کجا برود. چهره شخصیت ها به تدریج مشخص تر می شد. کم کم از تاریی بیرون می ‌آمد واضح می ‌شد و تمایز پیدا می ‌کرد و بعد به کلی منتفی می شد و به دنیای ظلمتی که از آن بیرون آمده بود باز می ‌گشت. او با رمانش چه می خواست بگوید تقریبا ده سال بعد از انتشار درباره قهرمانان و گورها دانشجویان خانم های به شدت کنجکاو و علاقه ‌مند کارمندان ادارات دولتی جوانانی که پایان نامه هایشان را در میشیگان یا در فلورانس می گذراندند ماشین نویس ‌ها این را از او می پرسیدند و افسران نیروی دریایی که به باشگاه افسران می رفتند حالا به آن پیرمرد نابینا که لباس و سر و وضعش به یک مرد محترم انگلیسی می ‌برد و روز به روز فرسوده تر و خمیده تر می‌ شد و خرت و پرت هایش را در باشگاه می‌ فروخت با بدگمانی کنجکاوانه نگاه می ‌کردند تا یک روز ناپدید شد. برای همیشه؟ مرده بود؟ در کدام دخمه تاریکی جان سپرد؟ بله آن ملوانان نیز می‌ خواستند بدانند معنی گزارش درباره نابینایان که شهرتی به هم زده بود چیست

نویسنده: ارنستو ساباتو ترجمه: مصطفی مفیدی انتشارات: نشر نو