کتاب علم در سده های میانه (داستان های شگفت انگیز علم) - جلد سخت

کتاب علم در سده های میانه از مجموعه ی داستان های شگفت انگیز علم به قلم چارلی ساموئلز و ترجمه ی ماندانا فرهادیان از سوی انتشارات فاطمی به چاپ رسیده است.

در زمان های قدیم، علم در سده های میانه (از سال 500 تا 1500 میلادی) را چیزی مثل خرافات و جادوگری می دانستند که فقط برای کیمیاگران جویای زندگی ابدی یا آن هایی که برای تبدیل سرب به طلا تلاش می کردند مهم و جالب بود. اما امروزه مورخان پی به این حقیقت بزرگ برده اند که همان دوران قدم های بزرگی به سوی فناوری های علمی برداشته شده است. فناوری هایی همچون آسیاب های بادی، ساخت کاغذ، ساخت قلعه ها و پل ها و... در این دوره انجام شد و پیشرفت های تاثیر گذاری در ریاضیات و جبر به دست آمد. پس از سقوط امپراتوری روم، دانش ثبت شده توسط یونانیان از بین رفت اما بسیاری از اندیشمندان اسلامی که این علوم را فرا گرفته بودند، آن ها را حفظ کرده و گسترش دادند. کتاب فوق به بیان پیشرفت های علمی که در سده های میانه روی داده می پردازد و دانشمندان مختلفی را که در این پیشرفت ها سهیم بوده اند معرفی می کند. به طور مثال محمد بن ذکریای رازی که طبیب ارشد بیمارستان بغداد بود، اولین کسی بود که متوجه شد سرخک و آبله دو بیماری متفاوت اند. او اولین کسی بود که ماده را به حیوان، گیاه و مواد معدنی دسته بندی کرد و در ریاضیات نیز بحث هایی را ارائه نمود. در پایین هر یک از صفحات جدولی به صورت یک نمودار خطی دیده می شود که تعدادی از سال های این بازه ی زمانی را بررسی می کند. این جدول ها در پایین همه ی صفحات به صورت پیوسته به چشم می خورد. به عنوان مثال جدول زمانی که در صفحه ی مربوط به اختراع قطب نمای مغناطیسی طراحی شده پیشرفت ها و اختراعات مربوط به نجوم و ریاضیات، زیست شناسی و پزشکی، شیمی و فیزیک، مهندسی، ابداع و اختراع در سال های 1200 تا 1250 را نشان می دهد و در صفحه ی بعد سال های 1250 تا 1300 را نشان می دهد و به همین ترتیب در صفحات بعدی، سال های دیگر نمایش داده می شوند. در هر بخش، پیشرفت ها و اختراعات در کادرهایی با رنگ هایی مشخص نمایش داده شده اند که راهنمای این رنگ ها در کنار جدول وجود دارد. به عنوان مثال در بخش ساعت مچی و ساعت دیواری، پیشرفت های مربوط به نجوم و ریاضیات در کادرهایی به رنگ کرم، علوم زیستی به رنگ کرم قهوه ای، مهندسی و ابداع و اختراع به رنگ صورتی تیره دیده می شود.

مجموعه داستان های شگفت انگیز علم، تاریخ علم و فناوری را به شیوه ای کاملا تازه معرفی می کند. هر یک از کتاب های این مجموعه دوره ی زمانی خاصی را از لحاظ پیشرفت های مهم و اصلی علمی مورد بررسی قرار می دهد. از ویژگی های اصلی این کتاب ها می توان به جدول های زمانی که در هر فصل به صورت رنگی نشانه گذاری شده، عکس ها و تصویرهایی که مکمل تحقیقات و اطلاعات تاریخی می باشند اشاره کرد. همچنین ستون های فرعی در کنار هر یک از صفحات وجود دارد که دربردارنده ی توضیح هایی بیشتر به منظور درک بهتر مخاطب از موضوع مطرح شده هستند.

فهرست

علوم اسلامی ساخت کاغذ نیروی باد پیشرفت در ریاضیات قلعه ها و پل ها علم در چین قطب نمای مغناطیسی ساعت مچی و ساعت دیواری اسلحه و باروت واژه نامه‌ی توصیفی مطالب خواندنی بیشتر نمایه

برشی از متن کتاب

ساخت کاغذ نوشتن از بزرگ ترین اختراعات بشر در تمام دوران هاست. مردم به چیزی قابل حمل احتیاج داشتند تا روی آن بنویسند. اول از پاپیروس برای نوشتن استفاده شد، ولی بعد، صنعتگران چینی کاغذ را اختراع کردند. *مصریان روی رول(پیچه) پاپیروس می نوشتند که نوعی کاغذ بود و از نی تهیه می شد. مصریان حدود 2800 سال پیش از مسیح، پاپیروس تهیه کردند. واژه ی کاغذ در زبان لاتین، از پاپیروس گرفته شده است. پاپیروس از نی هایی که بر کناره ی رود نیل می روییدند، تهیه می شد. مصریان پوست نی را می کندند و مغزه ی داخل آن را برش می دادند و رشته رشته می کردند، وسپس این رشته ها را بطور متقاطع روی هم قرار می دادند و روی سطحی صاف، بر آن می کوبیدند. سپس با استفاده از سنگ هایی صیقلی و نرم، برگه های خشک شده ی پاپیروس را صاف می کردند. جدول زمانی 2800 سال پیش از میلاد پاپیروس مصری سال 105 میلادی کاغذ چینی سال 868 میلادی اولین کتاب چاپ شده سال 960 میلادی اسکناس (پول کاغذی) در چین سال 1150 میلادی اولین کارخانه ی کاغذ سازی در اروپا سال 1442 میلادی چاپ فشاری پیدایش کاغذ مواد اولیه ی دیگری که روی آن می نوشتند، عبارت بودند از پوست درخت، پارچه، و پوست های نازک شده ی حیوانات، که به صورت پوست نوشته یا کاغذ پوستی در می آمدند. پوست نوشته معمولاً از پوست گوسفند دباغی نشده ساخته می شد. کاغذ پوستی هم از مواد نازک تر، مانند پوست بره یا گوساله، به دست می آمد، کارگران پوست حیوان را با آهک تمیز می کردند، آن را روی چار چوبی می کشیدند و می گذاشتند خشک شود و با تیغه های تیزی روی آن می کشیدند تا سطحی هموار برای نوشتن بهه دست آید. * کاغذهای اولیه ناصاف تر از کاغذهای امروزی بود و اندازه و شکل منظمی هم نداشت. نویسنده ای به نام تسای لون، که در سلسله ی هان (200 سال پیش از میلاد تا 220 میلادی) در دربار امپراتوری مقامی رسمی داشت، در حدود سال 105 میلادی برای اولین بار به کاغذ در چین اشاره کرده است. او توصیف می کند که کاغذ از لباس های کهنه و موادی مانند پوست درخت تهیه می شده است، البته احتمالاً این فرایند دست کم از 100 سال پیش از آن آغاز شده بود. صنعتگران چینی نیز از برگ ها و سایر مواد گیاهی، کاغذ می ساختند. آن ها الیاف بامبوی جوان پوسته ی درونی درخت شاه توت را می گرفتند و در آب آن ها را با هم می کوبیدند. دوغاب به دست آمده را از روی تکه پارچه ای، که روی قابی چوبی کشیده شده بود و مثل یک صافی عمل می کرد، رد می کردند. آب از پارچه رد می شد و الیاف روی آن به جا می ماندند که وقتی خشک می شد، به شکل کاغذ در می آمد. مردم چین برای به دست آوردن کاغذ مرغوب تر و بهتر از الیاف کنف نیز از همین شیوه استفادهدمی کردند، اما گران ترین کاغذ از ابریشم ساخته می شد، کاغذ زبر و زمخت برای بسته بندی به کار می رفت، در حالی که از کاغذ نرم به عنوان دستمال توالت استفاده می شد. مردم جاهای دیگر دنیا، مستقل از چینی ها کاغذ را اختراع کروند. در بین النهرین نوعی کاغذ ساخته شده از نی را جایگزین لوح های گلی سنگین کردند که شبیه پاپیروس بود. اما از حدود قرن ششم، ساکنان شهر باستانی تئوتی هواکان در مکزیک برای ساختن کاغذ، الیاف پوست درخت انجیر را در آب خیساندند و کوبیدند.    

• کتاب طوطی
• 500 تا 1500 میلادی
• نویسنده: چارلی ساموئلز
• مترجم: ماندانا فرهادیان
• انتشارات: فاطمی