محصولات مرتبط
درباره کتاب عقلانیت و معنویت
قبل از آنکه ما به جایگاه فلسفه در دنیای امروز برسیم، باید ببینیم اصل فلسفه اسلامی و هویت و ماهیت آن چیست؟ در اینجا باز لازم است که یک پیش فرض اضافه کنیم و آن اینکه ما یک فلسفه قطعی، منسجم و درست در اسلام داشتهایم؛ یعنی چیزی به نام فلسفه اسلامی هست. حال امروز تکلیف آن فلسفه اسلامی چیست؟ عدهای نیز سوال را جلوتر میبرند که اصلا فلسفه اسلامی چه بوده و چه هست؟ کسی نمیگوید که اسلام چیست؟
اسلام، اسلام است و هویت خود را در طول چهارده قرن در طیف وسیعی در جامعه نشان داده است. اما این سوال که فلسفه اسلامی چیست هم از طرف جامعه نشان داده است. اما این سوال که فلسفه اسلامی چیست هم از طرف دشمنان اسلام و هم کسانی که روی خوش به اسلام نشان نمیدهند، مطرح میشود. یعنی میپرسند؛ مگر اسلام هم فلسفه دارد؟ فلسفه اسلامی چیست؟
علاوه بر اینها غربیهایی که دشمن اسلام هستند نیز میگویند که اسلام فلسفهای ندارد. مسلمانها در قرن سوم و چهارم هجری فلسفه آنها را به نحو حرفی در زبان دوم سریانی ترجمه کردهاند و همانطور که آشنایی اجمالی با آن پیدا کردند، آن را تحریف کردند و آن اصالت اولیه فلسفه یونان به دست مسلمانان از بین رفت و چیزهایی تحریف شده و دست دوم را مسلمانها پدید آوردند که آن را در یک مقطع "فلسفه اسلامی" نام نهادند.
به هر حال ما در مقابل دو گروه مخالف دوست و دشمن قرار داریم که از جهت دوستی و دشمنی، به شدت میخواهند چیزی به نام فلسفه اسلامی را انکار کنند. اما آنها چه بخواهند و چه نخواهند، این آمادگی در خود تعالیم مقدس اسلام بوده است و مسلمانها با استمداد از این تعالیم مقدس، به تفکر پرداخته اند.
البته این درست است که در دورانی نهضت ترجمهای پدید آمد و کتب یونانی ترجمه شد و در اختیار مسلمان ها قرار گرفت و به هر حال متفکران مسلمان با فلسفه یونان آشنا شدند، اما فلسفه یونان را تحریف نکردند و قید فلسفه یونان هم باقی نماندند. این اصلا تحریف نیست، زیرا فیلسوفان ما در قید فلسفه یونان باقی نماندند.
کتاب عقلانیت و معنویت به قلم غلامحسین ابراهیمی دینانی در انتشارات هرمس به چاپ رسیده است.
فهرست
فهرست کتاب عقلانیت و معنویت
جایگاه فلسفه اسلامی
سنت و تجدد
ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام
رابطه عرفان و فلسفه
حکمت اشراق 1
حکمت اشراق 2
عقلانیت و معنویت در اسلام
- نویسنده: غلامحسین ابراهیمی دینانی
- انتشارات: هرمس
مشخصات
- نویسنده غلامحسین ابراهیمی دینانی
- نوع جلد جلد نرم
- قطع رقعی
- نوبت چاپ 3
- سال انتشار 1399
- تعداد صفحه 157
- انتشارات هرمس
غلامحسین ابراهیمی دینانی
غلامحسین ابراهیمی دینانی کیست؟
غلامحسین ابراهیمی دینانی که با لقب «فیلسوف گفتگو» نیز شناخته میشود، یکی از نویسندگان و فلاسفه معاصر ایرانی است که به دلیل تسلط ویژه و بینظیرش بر «حکمت اشراق» و بازخوانی «حکمت ایران باستان» شهرت دارد. وی با بررسی تمام کتاب های سهروردی، تا کنون آثار ارزشمند زیادی را در رابطه با این فیلسوف ایرانی به رشته تحریر درآورده است. در ادامه به بیوگرافی غلامحسین ابراهیمی دینانی و بررسی آثار شاخص او خواهیم پرداخت.زندگینامه غلامحسین ابراهیمی دینانی
غلامحسین ابراهیمی دینانی در روز پنجم دی ماه سال 1313 در شهر دینان از توابع استان اصفهان چشم به جهان گشود و پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در یک مدرسه علمیه، به حوزه علمیه قم رفت و ضمن تحصیل فقه، به یادگیری فلسفه پرداخت. او شاگرد اساتید بهنامِ فلسفه، از جمله سیدمحمدحسین طباطبائی، روحالله خمینی و فضلالله ضیا بود. دینانی در کنار افرادی نظیر سید محمد خامنهای و سید علی خامنهای، به یادگیری فلسفه کربن (فیلسوف و ایرانشناس فرانسوی) پرداخت و در سال 1345، از بعد از پایان تحصیلاتش در قم، برای گذراندن مقطع کارشناسی، وارد دانشگاه تهران شد. غلامحسین ابراهیمی دینانی بعد از اخذ لیسانس، مدتی به استخدام وزارت آموزش و پروش درآمد و همزمان، تا دکتری، ادامه تحصیل داد. او در سال 1352 از رشته فلسفه فارغالتحصیل شد و از پایاننامهی خود، تحت عنوان «وحدت هستی و هستی واحد»، دفاع نمود. متن این پایاننامه، یکی از شاخصترین کتاب های ابراهیمی دینانی است که در آن، نویسنده با فیلسوفی که به نظر میآید زنده و حاضر است، به گفتگو مینشیند. یک سال بعد از فارغالتحصیلی، برای تدریس به دانشگاه فردوسی مشهد رفت و 10 سال در آنجا، به تدریس فلسفه پرداخت. سپس به دانشگاه تهران آمد و تا کنون به عنوان استاد فلسفه و عضو هیئت علمی این دانشگاه مشغول فعالیت است.مطالعه بیشتر: زندگینامه و آثار جلال ستاری
سبک نوشتار و عقاید غلامحسین ابراهیمی دینانی
آثار غلامحسین ابراهیمی دینانی، ضمن نقد آرای فلسفی بزرگترین فیلسوفان شرقی و غربی، شامل نظرات فلسفی خودِ او نیز هستند. وی در تفکرات خود، فلاسفه را با استفاده از دین یا جغرافیا از یکدیگر جدا نمیکند؛ بلکه در دستهبندیهای او، فیلسوفان یا در دسته «معتزله» قرار دارند یا «اشاعره». لازم به ذکر است که ابراهیمی دینانی، با اینکه به شدت از ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا تاثیر گرفته، اما نباید مسائلی را که خودِ او به فلسفه افزوده را نادیده بگیریم. بر اساس عقاید دینانی، میزان و ترازوی سنجشِ درک هر چیزی، حتی درک انسان از خدا، «عقل» است؛ به عبارت دیگر، غلامحسین ابراهیمی دینانی را میتوان فیلسوفی نامید که ضمن اعتقاد به اشراق و تسلط وافی بر عرفان، «عقلگرا» میباشد و حول موضوعاتی مثل هستیشناسی و معرفتشناسی به تفحص میپردازد. وی با انجام این تحقیقات در تلاش بوده تا به مخاطبین آثار خود نشان دهد هستیشناسی و معرفتشناسی، در نگاه فلاسفه اسلامی، چگونه هستند. دینانی در مورد آثار خود میگوید:«وقتی دغدغهای در من پیدا میشود، تمام وقت به آن فکر میکنم و در کوشش هستم؛ حاصل آن تلاشها برای دغدغهام میشود این کتابهایی که مشاهده میکنید. کتابهایم مثل فرزندانم هستند؛ اما بعد از اینکه منتشر میشوند، این خوانندگان کتاب هستند که با نقد و تعمق در کتابها، دغدغهها را پیگیری میکنند. ادعا نمیکنم که در کتابهایم از عهده حل دغدغهها و مسائل برآمدهام؛ فلسفه راهی پرفراز و نشیب است».
سبک تدریس ابراهیمی دینانی
غلامحسین ابراهیمی دینانی، با سبک تدریس ویژه خود، دانشجو را به پاسخگویی وامیدارد. او با پرسشهای متعدد، شاگردانش را در بحثها مشارکت میدهد و کلاسهای درس وی از جمله فعالترین کلاسهای فلسفه در ایران است. در ادامه به شیوهی تدریس این استاد، اشاره نموده ایم:- ابتدا یک مسئله طراحی نمایید.
- انتظارتان را از فلسفه عوض کنید.
- مسئولیت تمام سخنانتان، بر عهده شماست.
- در مورد دغدغههای اصلی فلاسفه بیاندیشید.
- کلاسهای فلسفه، با بحث و گفتگو تعریف میشوند.
- به مسائل بیاندیشید.
- گزیده سخن بگویید؛ با کمترین و گویاترین کلمات منظور خود را برسانید.
- به لوازم سخن خود توجه داشته باشید.
- استفاده از اصطلاحات فلسفی را یک الزام در نظر نگیرید.
- سریعاً تحت تاثیر نظرات جدید قرار نگیرید.
- مسائل را تجزیه وتحلیل نمایید.
- ارزش و جایگاه فلاسفه را بشناسید.
- معیار و میزان حقیقی، تنها «عقل» است.
کتاب های استاد غلامحسین ابراهیمی دینانی
تعدادی از کتاب های غلامحسین ابراهیمی دینانی عبارتند از:- کتاب قواعد کلی فلسفی در فلسفهٔ اسلامی
- کتاب دفتر عقل و آیت عشق
- کتاب ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام
- کتاب وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی
- کتاب شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی
- کتاب اسماء و صفات حق
- کتاب نیایش فیلسوف
- کتاب شبهه آکل و ماکول، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
- کتاب درخشش ابن رشد در حکمت مشاء
- کتاب فیلسوفان یهودی و یک مسئله بزرگ
- کتاب هستی و مستی، حکیم عمر خیام نیشابوری
- کتاب فلسفه و ساحت سخن
- کتاب مقدمهای بر شرح فصوص جندی
- کتاب عقلانیت و معنویت
- کتاب دُر سخن (هزار نکته قصار فلسفی و عرفانی)
- کتاب معمای زمان و حدوث جهان
- کتاب سخن ابن سینا و بیان بهمنیار
- کتاب خرد گفتگو (درسگفتارهای فلسفی)
- کتاب از محسوس تا معقول
- کتاب من و جز من
- کتاب معاد
- کتاب پرسش از هستی یا هستیِ پرسش
- کتاب فراز و فرود فکر فلسفی
- کتاب اختیار در ضرورت هستی
- کتاب اندیشیدن باور یا باور به یک اندیشه
- کتاب کلمات طاهر، شرح کلمات قصار بابا طاهر عریان
- کتاب شرح کلمات مکنونه ملا محسن فیض کاشانی
- کتاب شرح رسائل: «الزورا» و «تهلیلیه» علامه جلال الدین دوانی
- کتاب شرح المشاعر صدرالمتألهین شیرازی
- کتاب عرفان شرقی، شرح رساله «مقصد اقصی» عزیز الدین نسفی
- کتاب آفاق تفکر
- کتاب گزینش فکر در فلسفه
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران