کتاب طراحی و مهندسی در طبیعت - پهلوان (جلد اول)

کتاب "طراحی و مهندسی در طبیعت" تألیف هوشنگ پهلوان توسط انتشارات "فدک ایساتیس" به چاپ رسیده است.

در عصر تاخت و تاز صنعت و تکنولوژی، عصر فشارهای روزمره و استرس­زا؛ مکانی برای تجدید قوا و آرامش روحی، در هر جامعه­ای مورد نیاز است. طبیعت گردی یکی از راه­های جستجوی آرامش در جوامع کنونی است. از سوی دیگر، در راستای حفظ منابع طبیعی، جلوگیری از بهره­برداری بی رویه و مداخله جویانه در طبیعت باید اقدامات و برنامه­­ریزی­هایی توسط مدیران، برنامه­ریزان و طراحان صورت گیرد لذا آگاهی از شیوه­های برنامه­ریزی در نواحی تفرجی برای تحقق این مهم ضرورت دارد.

کتاب "طراحی و مهندسی در طبیعت" در 7 فصل به موضوع طراحی در طبیعت و فضاهای تفرجگاهی حاشیه شهری و برون شهری( نظیر پارک­های ملی و جنگلی، سواحل، جنگل­ها، کوه­ها، دشت­ها، دریاچه­ها و رودخانه­ها و دیگر منابع تفرجی بیرون حریم شهر) پرداخته است.  پس از تعاریف کاربردی و اشاره به جایگاه فضای باز و منابع طبیعی، شیوه­های مدرن برنامه­ریزی و طرح­ریزی نواحی تفرجی مطرح شده و دو رکن منابع طبیعی و اکولوژی منطقه و طیف گردشگران( گروه­های سنی، اجتماعی و اقتصادی) مورد توجه قرار گرفته است. ادامه کتاب در واقع راهنمایی برای طراحان است؛ ضمن توضیح مفاهیم مهندسی، به تشریح اصول طراحی و فرآیند آن و اصول زبیایی شناسی پرداخته است و در نهایت ضوابط، استانداردها و معیارهای خرده فضاها و کاربری­های نواحی تفرجی نظیر تفرج­های آبی، پیک نیک، کمپینگ، پارکینگ، مسیر­های دسترسی، سرویس­های بهداشتی، زمین بازی کودکان وضوابط نورپردازی مطرح شده است.

کتاب "طراحی و مهندسی در طبیعت" به طراحان در نواحی تفرجی، طراحان منظر و برنامه ریزان شهری پیشنهاد می­شود. کتاب پیش رو، مسیری برای طراحان فراهم می­کند که ضمن شناختن تفرجگاه­ها و تفاوت­های آن؛ استانداردهایی جهت مقایسه و ارزیابی داشته باشند.

برشی از متن کتاب

تفرج، شکلی از گذران اوقات فراغت است که اغلب سازنده و فعال بوده و مستلزم مشارکت حسی، عاطفی، فعال و خلاق است و فرق آن با تفریح نیز در همین نکته است. البته لازم به ذکر است که تفریح واژه عام­تری بوده و به فعالیت­های تفریحی که در محیط­های باز و بسته انجام می­شود. در حالی که تفرج یا گشت و گذار به فعالیت­هایی گفته­می­شود که توسط گردشگران فقط در محیط­های باز انجام می­شوند. تفرج به طور عمده با فراغت فعال و فضاهای پرتحرک سر و کار دارد و سه رکن عمده آن عبارتند از: 1. منابع تفرجی یا گردشگاه 2. طیف گردشگران 3. فعالیت­های تفرجی گروه مطالعات و برنامه ریزی شهری وزارت کشور، استاندارد را بدین گونه تعریف کرده است: استاندارد یعنی سطحی از اجزا که توسط معیارهای سنجش مشخص شده باشد مانند مقدار فضای بازی که برای هر 1000 نفر جمعیت ساکن در نظر گرفته می­شود. کلاوسون و بسیاری از پیشگامان علم برنامه­ریزی شهری معتقدند که استاندارد فقط یک راهنمای کلی است نه یک دستورالعمل صریح و سودمندی آن نیز فقط در این مفهوم قابل ارزیابی مثبت است. زیرا موقعیت یک منطقه، ویژگی فیزیکی، عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بسیاری از عوامل دیگر در تعیین سطح سرانه یک فعالیت نظیر فعالیت تفرجی مؤثر می­باشند. امکان تدوین استانداردی مشخص که برای کلیه کشورها قابل استفاده باشد، وجود ندارد.حتی در سطح یک کشور نیز نمی­توان استانداردی را تدوین کرد که در سراسر کشور قابل استفاده باشد، چرا که عوامل اقلیمی، اقتصادی، فرهنگی و غیره در شهر­های مختلف متفاوت است.

فهرست

فصل اول: مفاهیم و تعاریف فصل دوم: برنامه­ریزی و طرح­ریزی فصل سوم: مفاهیم مهندسی فصل چهارم: چارچوب طراحی فصل پنجم: اصول طراحی فصل ششم: اصول زیباشناسی فصل هفتم: اصول و ضوابط طراحی فنی-مهندسی فهرست منابع

(برنامه ریزی و طرح ریزی) تألیف: هوشنگ پهلوان انتشارات: فدک ایساتیس