کتاب شهر درخت نیست - کریستوفر الکساندر

کتاب "شهر درخت نیست" نویسنده کریستوفر الکسنادر، ترجمه فرناز فرشاد و شمین گلرخ توسط انتشارات آرمانشهر به چاپ رسیده است.

هدف نهایی طراحی رسیدن به فرم است. به عبارتی یک طراح در بر خورد با یک مسئله یا موضوع طراحی، پاسخ آن را در فرم متناسب آن جستجو می کند و در پی طراحی فرم درست و مناسب برای آن مسئله است. این درست بودن فرم را الکساندر در سازگاز بودن آن با زمینه ای که قرار است در آن ساخته شود و در عین حال برای آن طراحی شده است می داند.

برای ذهن انسان، درخت ساده ترین ابزار برای ادراک افکار پیچیده است. ولیکن شهر نه یک درخت است، نه می تواند و نه باید یک درخت باشد. شهر ظرف زندگی است. اگر این ظرف تمامی پیوندها و فصل مشترک رشته های زندگی درونش را به این دلیل که یک درخت است قطع کند، آن گاه تبدیل به ظرفی مملو از تیغ های برّان خواهد شد که می توانند هرچیزی که وارد ظرف  زندگی می شود را قطعه قطعه کنند. اگر ما شهرها را به صورت درخت بسازیم آنها نیز زندگی ما را پاره پاره خواهند کرد.

برشی از متن کتاب

درخت به رغم ظاهر زیبا و منظمش به منزله ی یک ابزار ذهنی و به رغم شیوه ی ساده و روشنی که د رتقسیم بندی مسائل پیچیده به واحد های مجزا به دست می دهد، نمی تواند به درستی ساختار واقعی شهرهای طبیعی و یا حتی ساختار شهرهایی که نیازمند آنیم را توصیف کند.حال سوال اینجاست که چرا با این که ساختارهای طبیعی شهرها در هر نمونه یک نیمه شبکه است، بسیاری از طراحان آنها را به صورت درخت تصویر می کنند؟ آیا آنها، با این تصور که ساختار درخت گونه می تواند عملکرد بهتری برای مردم یک شهر داشته باشد، تعمدا و دانسته به چنین کاری دست می زنند؟ یا شاید این کار را انجام می دهند تنها به این دلیل که در دام یک عادت ذهنی یا شاید حتی در دام روش هایی گرفتارند که مغز انسان مطابق آن کار می کند، یا به این دلیل که نمی توانند بر پیچیدگی های یک نیمه شبکه در هیچ یک از اشکال راحت و ساده ی ذهنی احاطه یابند، و یا به این دلیل که ذهن تمایل شدیدی به دسته بندی چیزها در یک ساختار درختی دارد و نمی تواند از مفهوم درخت بگریزد؟ تلاش من این است که شما را متقاعد نمایم درست به خاطر همین دلیل دوم است که شهرها به صورت درخت تصور و ساخته می شوند.چرا که ظرفیت ذهنی محدود، طراحان را از خلق ساختارهایی که به صورت غریزی دست یافتنی هستند باز می دارد و به این ترتیب آن ها را از دستیابی به پیچیدگی های نیمه - شبکه در تنها یک عمل ذهنی ناتوان می سازد.

فهرست

1. پیش گفتار
2. درباره نویسنده
3. شهر یک درخت است
4. شهر یک درخت نیست

تألیف: کریستوفر الکساندر ترجمه: فرناز فرشاد- شمین گلرخ انتشارات: آرمانشهر