کتاب شنبه - ایان مکیوین

کتاب شنبه اثر ایان مکیوین و ترجمه ی مصطفی مفیدی توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.

شخصیت اصلی داستان، "هنری پرون"، مردی بلند قامت و چهل و هشت ساله است که به عنوان جراح اعصاب به فعالیت در بیمارستان پرداخته و در کنار همسرش، "روزالیند"، روزگار خوب و سرشار از آرامشی را در لندن پشت سر می گذارد. وی دختری نیز به نام "دیسی" دارد که به صورت مستقل و به دور از والدینش، در شهری دیگر زندگی می کند؛ در ابتدای کتاب می خوانیم که دیسی به زودی به دیدار پدر و مادرش خواهد آمد. از همین روی "هنری" به شدت خوش حال بوده و مقدمات حضور دخترش در خانه را مهیا می سازد. اصل ماجرای قصه ی زندگی این مرد، در روز شنبه، یعنی هنگامی که تعطیل بوده، آغاز می گردد. وی مطابق معمول ایام تعطیل، همراه با یکی از دوستان و همکاران قدیمی اش، جهت انجام بازی اسکواش به بیرون از منزل می رود. پس از اتمام بازی، به سوی خانه حرکت می کند اما در میانه های راه، خودرویش دچار نقص فنی شده و او به ناچار ماشینش را در گوشه ای از جاده متوقف می نماید. همین حادثه ی جزئی و پیش پا افتاده، نقطه ی آغاز ماجرایی پر فراز و نشیب برای هنری گشته و داستانی مهیج را به وجود می آورد.

برشی از متن کتاب

بیدار می شود، یا فکر می کند بیدار شده است، با صدای سشوار روزالیند و نجوایی که یک جمله را تکرار می کند بیدار می شود، و پس از آن که دوباه به خواب می رود، صدای خشک باز شدن کمد را می شنود، کمد دیواری بزرگ جاسازی شده با چراغ های خودکار و روکش داخلی ظریف لاک الکل کاری شده و تو رفتگی های عمیق خوش بویش؛ بعد باز هم روزالیند با پای برهنه در اتاق خواب از این طرف به به آن طرف می رود و می آید، صدای لطیف زیر دامنی اش که یقینا سیاه رنگ است به گوش اش می رسد؛ سپس صدای تق و تق محکم پاشنه های نیم چکمه بر کف مرمری دستشویی می آید که ناشی از رفتو آمد روزالیند برای آخرین آمادگی ها در جلوی آینه، یعنی عطر زدن و به گیسوها برس کشیدن است؛ و در سراسر این مدت رادیوی پلاستیکی به شکل دلفین آبی رنگ در حال جست زدن، که با گیره های مکشی به دیوار موزاییکی حمام چسبیده است همان جمله را پخش می کند، و زمانی می رسد که او محتوایی مذهبی را حس می کند که مفهوم آن به تدریج برجسته می شود – شکوه و جلالی هست در این جلوه گاه حیات. و همین جمله باز هم و باز هم تکرار می شود. شکوه و جلالی هست در این جلوه گاه حیات. دو ساعت بعد که کاملا هنری بیدار می شود، روزالیند رفته است و اتاق خاموش است. ستون باریکی از نور در محلی که کرکره نیمه باز مانده است به درون می تابد. روز با نور سفید خیره کننده ای روشن است. رواندازها را کنار می زند و در جایی که روزالیند خوابیده بود، برهنه و گرم از دستگاه تهویه ی مرکزی، به پشت دراز می کشد، و منتطر است که منبع و محل جمله را به یاد بیاورد. البته جمله از داروین بود، در آخرین پاراگراف از کار سترگ اش که پرون از مطالعه ی شب گذشته در حمام به یاد داشت. چارلز مهربان، رانده شده، ضعیف و ناتوان با همه ی فروتنی اش کرم خاکی ها و چرخه ی سیاره (زمین) را گرد آورد تا در کرنش بدرود به او یاری رسانند. برای تلطیف پیام اش به خالق نیز متوسل شد، ولی این کار از صمیم دل نبود و در ویرایش های بعدی او را کنار گذاشت. آن 500 صفحه کتاب فقط شایسته ی یک نتیجه گیری بود: شکل های بی نهایت و زیبای حیات، که بعضی شان را در یک پرچین معمولی می بینید، و آن های دیگر، موجودات گران قدری مثل خودمان، همه از قوانین فیزیک، از پیکار طبیعت، قحطی و مرگ سرچشمه می گرفتند. جلال و شکوه این است. و مایه ی تسلای روح افزایی در موهبت غیر منتطره ی شعور. یک بار که با دخترش در کنار رودخانه ی اسکدیل در زیر نور کم رنگ مایل به سرخ آفتاب و بارش غبار مانند برف قدم می زدند، دخترش بیت آغازین یک شعر از شاعر محبوب اش را برای او خواند. ظاهرا تعداد زنانی که فیلیپ لارکین را به اندازه ی او دوست داشتند اندک بود. «اگر مرا فرا می خواندند / که مذهبی را بنیاد نهم / از آب استفاده می کردم.» گفت ...

• نویسنده: ایان مکیوین
• مترجم: مصطفی مفیدی
• انتشارات: نیلوفر