کتاب شاهنشاهی هخامنشی - جان مانوئل کوک

کتاب شاهنشاهی هخامنشی نوشته جان مانوئل کوک با ترجمه مرتضی ثاقب فر توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است.

این کتاب قصد دارد به بررسی خاندانی بپردازد که حکومتی دویست و بیست ساله بر کشور ایران داشتند؛ خاندانی که به دست کوروش بزرگ بنیان نهاده شد. این خاندان "شاهنشاهی هخامنشی" می باشد و آوازه ی اقتدار و محبوبیت آن ها به گونه ای در تمام جهان پیچیده است که مورخان و نویسنده های خارجی بارها برای نوشتن از آن ها دست به قلم شده اند. یکی از این افراد پروفسور "جان مانوئل کوک" اندیشمند و باستان شناس مشهور انگلیسی می باشد که در سال های جنگ جهانی دوم در یونان سرباز بوده و در خلال این جنگ ها شناخت کاملی از یونان، ایران و روابط میان این دو سرزمین پیدا کرده است. او در کتاب پیش رو ابتدا از ظهور مادها و پارس ها می نویسد و سپس با معرفی کوروش کبیر و بیان کردار او، اهمیت سلسله ی هخامنشی را برای همه ی مردم دنیا بازگو می نماید. "مانوئل کوک" با بیان شایستگی های کوروش کبیر الگویی جاودانه و قابل تقدیر را به جوانان معرفی کرده و مسیر درست زندگی را از میان باورها و کردارهای این بزرگ مرد تاریخ ایران نمایان می کند. مردی که با عقل و درایت ستودنی اش، نام نیک خود را به گوش همه ی جهانیان رسانده است.

فهرست

• پیشگفتار مترجم
• پیشگفتار
• نشانه های اختصاری
• ظهور مادها و پارس ها
• منابع
• کردارهای کوروش بزرگ
• فرمانروایی کوروش
• دهه بحرانی
• کشورگشایی های داریوش
• سرشت فرمانروایی داریوش
• سازمان ایالات
• کینه ورزی داریوش با آتنی ها
• نیروهای مسلح و ارتباطات
• لشکرکشی بزرگ خشایارشا
• تاریخ شاهان بعدی هخامنشی
• شاه و دربار
• دین کهن ایران
• کاخ ها و هنر
• شهرب ها، هوپارخ ها و تیول داران
• گستره شاهنشاهی ایران
• حکایت هخامنشیان پسین
• سخن پایانی
• یادداشت ها
• نمایه

برشی از متن کتاب

کلمه «پارسوا» به عنوان سرزمین پارسیان نخستین بار در ستون سیاهی که شلمنصر سوم پادشاه آشور گزارش لشکرکشی خود در حدود سال 843 ق.م را بر آن حک کرده ذکر شده و کلمه «مادا» (مادها) برای اولین بار هشت سال بعد ذکر شده است. در این نوشته ها محل این دو قوم دقیقا مشخص نشده است. اما بی گمان پارسوا در جایی قرار داشته که امروز به آن کردستان ایران می گویند یعنی جایی در جنوب دریاچه ارومیه و شمال دره هایی که جاده خراسان بزرگ از آن ها می گذشته است. درگیری آشوری ها با مادها در زاگرس مرکزی رخ داده؛ اما به طور کلی این دو تیره ایرانی پرشمارتر بوده و در فاصله دورتری می زیسته اند که تا پای قله « بیکنی » (کوه « لاپیس لازولی ») که بیش تر دانشمندان آن را همان قله دماوند در رشته کوه البرز دانسته اند و حاشیه های کویر نمک امتداد داشته است ــ یعنی تا جایی که بنابر معلومات امروزی ما سپاهیان آشور توانسته بودند به درون سرزمین ایران رخنه کنند. پرسش هایی مانند این که این تیره های ایرانی در چه زمانی به زاگرس آمده و از کجا آمده بودند، در حال حاضر پاسخی ندارند. قبلاً ادعا می شد که شکل نام های ایشان به یونانی ( Medoi برای ماد و Persai برای پارس) از نظر زبان شناسی ثابت می کند که آن ها حداقل تا سده دهم پیش از میلاد برای یونانیان آشنا بوده اند، که در آن صورت بایستی به خوبی به سوی غرب پیش رفته بوده باشند. اما به دشواری می توان باور کرد که آنان پیش از آن که در افق دید آشوریان قرار گرفته باشند برای یونانیان اقوامی آشنا بوده اند. شگفت این جاست که « مده آ » و « پرسئوس »  نام دو تن از شخصیت های افسانه ای اساطیر یونان هستند که با مشرق زمین ارتباط داشته اند. اما گیریم که چنان نیز بوده، در آن صورت طبیعی است که وقتی یونانیان واژه های « ماد » و « پارس » به گوششان خورده آن ها را با اسطوره خود مرتبط ساخته و گفته اند « مده آ » به ماد سفر کرده و ادعا کرده اند که « پرسئوس » نیای پارسیان و از این طریق پدر هخامنشیان ( Achaemenes ) محسوب می شده (که این نام نیز یادآور تبار Achean یعنی « آکمنید » از همراهان اولیس است) پژوهش های باستان شناختی در زاگرس هنوز در آغاز راه خویشاست. از این رو ارتباط دادن هر فرهنگ شناخته شده در آن جا با تیره « پارسوا »، به ویژه از آن رو که محل ایشان در کردستان نامشخص است؛ کار نادرستی است و در زاگرس مرکزی نیز از حدود 1250 ق.م تا قرن هفتم هیچ گونه تحول روشنی در سفالگری یا الگوی استقرار انسانی فرهنگ های عصر آهن که بتواند با مهاجرت ایرانیان در آن دوره ربط داده شود به چشم نمی خورد. تنها چیزی که می توان گفت آن است که ظاهرا از زمان شلمنصر سوم محل « پارسوا » تا چند نسل در کردستان ایران بوده است. صفحه 19

نویسنده: جان مانوئل کوک مترجم: مرتضی ثاقب فر انتشارات: ققنوس