loader-img
loader-img-2
کتابانه
کتابانه

کتاب سرگذشت فرش در ایران (فرهنگ و تمدن ایرانی)

5 / -
موجود شد خبرم کن

کتاب سرگذشت فرش در ایران از مجموعه ی فرهنگ و تمدن ایرانی به قلم مریم رجبی از سوی نشر افق به چاپ رسیده است.

کتاب فوق در قالب دوازده فصل به بررسی تاریخچه ی پیدایش فرش از گذشتگان بسیار دور تا به امروز پرداخته است و موضوعاتی که طی سالیان طولانی روی شکل ظاهری و کیفیت آن تاثیر گذار بوده را مورد بررسی قرار داده است. در این مجموعه می خوانیم که انسان های اولیه برای درست کردن بستر خواب، نخست علف را به غارهای سنگی خود بردند و بعدها با آموختن روش گره زدن الیاف و گیاهان، حصیر بافتند. فرش در ایران قدمتی دیرینه دارد؛ به طوری که باستان شناسان ابزارهای بافندگی ای را در ایران یافته اند که مربوط به عصر مفرغ (نزدیک به چهار هزار و پانصد سال پیش ) می باشد. پس از ورود اسلام به ایران، فرش بافی دچار فراز و فرودهایی در زمینه ی تولید، استفاده و نیز نوع نقش، طرح و اندازه ی آن شد. زمانی که اعراب برای نخستین بار وارد کاخ مدائن شدند بیشترین چیزی که باعث تعجب و شگفتی آن ها شد، فرش های گرانبهایی بود که سر تا سر کاخ را پوشانده بود. اعراب بادیه نشین با استفاده از معماران هنرمند ایرانی مساجد زیبایی در شهرهایشان ساخته و زمین آن ها را با فرش های ایران پوشاندند. همچنین در این اثر فرش در دوره های مختلف تاریخی از جمله ساسانیان، سلوجوقیان، صفویان و ... مورد بررسی قرار گرفته است. در زمان حمله وحشیانه ی مغول ها به ایران هنر فرش بافی بسیار تحت تاثیر قرار گرفت. آن ها هر چه فرش در کارگاه بود به آتش کشیدند و بافنده ها را کشتند. همچنین سال ها بعد تیمور لنگ به تبریز حمله کرد و فرش های نفیس تاجران را با خود به سمرقند که پایتخت حکومتش بود برد و بافنده های قهاری را در آن جا به کار گرفت تا برایش فرش ایرانی ببافند. تا سال های طولانی فرش فقط با دست های هنرمند قالی بافان بافته می شد تا این معجزه ی بافندگی سال 1801 در شهر لیون فرانسه به وقوع پیوست. ژوزف ماری ژاکارد در کارگاهش توانست اولین ماشین بافندگی را اختراع کند؛ این اختراع بر صنعت فرش تاثیرات بسیاری داشت.

فرهنگ تمدن ایرانی مجموعه کتاب هایی است که درباره ی عناصر سازنده ی فرهنگ و تمدن در ایران امروز برای نوجوانان تالیف شده است. هر کتاب از این مجموعه به موضوعی خاص مرتبط با فرهنگ و هنر این مرز و بوم می پردازد و گزارش جذابی از سیر تکامل و تاریخی آن از گذشته تا امروز ارائه می دهد. کتاب حاضر به بررسی سرگذشت فرش از گذشته تا امروز می پردازد و می کوشد با نثری روان و تصویرهایی گویا با عموم خوانندگان ارتباط برقرار کند.

 


فهرست


فصل اول: تولد فرش فصل دوم: پارس سرزمین فرش های زرین فصل سوم: اعراب و فرش ایرانی فصل چهارم: از غرب تا شرق فصل پنجم: از ویرانی تا شکوه فصل ششم: از سمرقند تا آناتولی فصل هفتم: پادشاهان فرش فصل هشتم: طرح و نقش در شکوه فصل نهم: فرش ایرانی، نقاشی مدرن فصل دهم: نقش آفرینان قاجار فصل یازدهم: فرش و فرهنگ فصل دوازدهم: فرش و دنیای نو فهرست منابع

برشی از متن کتاب


در نزدیکی های میدان اصلی نیشابور، چند کارگاه کوچک قالی بافی وجود داشت. زنان، مردان و دختران زیادی هر روز به آن جا می امدند و تا عصر قالی می بافتند. زن به همراه دخترهایش سال ها بود در این کارگاه مشغول قالی بافی بود. همه آن روز غروب با اضطراب عجیبی کارگاه را ترک کردند. خبرهای بدی از مرو و هرات می سید. زن در حومه ی شهر زندگی می کرد. با عجله دخترهایش را به خانه برد. آفتاب در حال پایین آمدن بود که صدای شیون و فریاد از شهر شنیده شد. از خانه ی زن تمام شهر معلوم بود. آتش بزرگی آتش بزرگی بر پا شده بود. انگار همه ی شهر در آتش می سوخت. شیون زن ها و کودکان در تاریکی شهر وحشت زا بود. چند سوار به سمت خانه ی زن می امدند که از اهالی نیشابور بودند و از شهر فرار می کردند. آن ها خبر آوردند که مغولان کل شهر را به آتش کشیدند و مردان را سر می برند و زنان را به اسیری می گیرند. آن ها زن و دخترهای وحشت زده را با خود بردند، توانستند به جایی امن بروند و برای چند صباحی پنهان شوند. از این ماجرا مدت ها گذشت. مغول ها تمام شهرهای ایران را گرفته بودند و اتش انتقام خود را پس از چند سال کشتار وحشیانه ی مردم فرو نشانده بودند. آتش جنگ در نیشابور هم فرو نشسته بود. بیشتر مردم کشته شده بودند. کسی در خیابان های نیشابور که روزگاری از رونق همتا نداشت پرسه نمی زد. وقتی به میدان اصلی رسیدند از آن  همه قالی های زیبا که در کارگاه بافته بودند اثری نبود. همه به خاکستر تبدیل شده بودند. اثری از قالی و قالی باف ها نبود. و هر آن چه در شهر بود در آتش سوخته بود. اولین موزه ی فرش ایرانی سال ها فرش های بسیار قدیمی را باید در مجموعه های خصوصی می دیدند یا بین خیلی از اشیا قدیمی در عتیقه فروشی ها پیدا می کردند. اما با گذشت اندک زمان در دوره ی پهلوی، اقدامی بسیار موثر صورت گرفت، در بهمن 1356 در کنار پارک لاله تهران، موزه ی تخصصی با عنوان موزه ی فرش تاسیس شد. در این موزه فرش های نفیس، که تاریخ قدیمی ترین آن ها به سده ی دهم هجری می رسد، نگهداری می شود. بعد از انقلاب ایران، تعداد بیشتری فرش از موزه های بین المللی خریداری و به فرش های موزه اضافه شد.  

(فرهنگ و تمدن ایرانی) نویسنده: مریم رجبی انتشارات: افق

مریم رجبی


ثبت دیدگاه


دیدگاه کاربران

اولین کسی باشید که دیدگاهی برای "کتاب سرگذشت فرش در ایران (فرهنگ و تمدن ایرانی)" می نویسد

آخرین بازدید های شما

۷ روز ضمانت بازگشت وجه ۷ روز ضمانت بازگشت وجه
ضمانت اصالت کالا ضمانت اصالت کالا
۷ روز هفته ۲۴ ساعته ۷ روز هفته ۲۴ ساعته
امکان پرداخت در محل امکان پرداخت در محل
امکان تحویل در محل امکان تحویل در محل