کتاب ساماندهی و آمایش سیاسی فضای شهری - احمدی پور

کتاب ساماندهی و آمایش سیاسی فضای شهری تالیف زهرا احمدی پور و مصطفی قادری حاجت توسط نشر سمت به چاپ رسیده است.

شهر پدیده ای فضایی ‐ سیاسی و یک واقعیت پویا و پیش رونده در تاریخ زیست بشر است و ساخت و توسعه شهری تابع ملاحظات حکومت هاست و بحث شهر و شهرنشینی تابع قوانین اقتصادی و سیاسی نظام حاکم است.

کتاب "سازماندهی و آمایش سیاسی فضای شهری" به تبیین و تحلیل رابطه بین کنشگران فضای شهری در قالب روابط قدرت، رقابت و سیاست در طیفی از تعاملات مشارکتی از قبیل خشونت و جنگ در مناسبات شهری می پردازد. این کتاب با زبانی ساده و روان و ارائه ی نمودارها و فلوچارت های ساده سازی شده یادگیری مخاطب را به حداکثر می رساند. کتاب مذکور متشکل از 5 فصل می باشد که عبارتند از: 1‐ هستی شناسی و ماهیت شهر 2‐ نیروهای اثرگذار بر پویایی شهر 3‐ نظریه های جغرافیایی سیاسی شهر 4‐ ابعاد سیاسی و اداری شهر 5‐ اصول و روش های ساماندهی سیاسی فضای شهر

مولفین در فصل اول، تعاریف و مفاهیم شهر، نقش و کارکرد شهرها، اختصاصات شهری، منطقه و ناحیه شهری و شهرک ها، گونه شناسی شبکه های شهری، چیستی شهر مجازی، شهر هوشمند و ... را شرح می دهند. فصل دوم پویایی فضای شهری، عاملان اقتصادی، محیطی و سیاسی، سازمان فضای شهری و ... را بررسی می کنند. در فصول سوم و چهارم به بررسی سیاست گذاری شهری، قدرت سیاسی، مهاجرت، مرزها و محدوده های شهری، سیاه چاله های شهری، کلان شهرهای گاتمن، ژئوپلیتیک شهری، ناآرامی ها، انتخابات شهری و ... می پردازند و نهایتاً در فصل پنجم، مخاطب را با اصول ساماندهی فضای شهری، نظام های سیاسی و ساخت فضایی شهرها، قوانین و مقررات شهری، آمایش فضای شهری، زیرساخت های ورزشی در شهر، فضاهای سبز و ... آشنا می کنند.

فهرست

فصل اول: هستی شناس و ماهیت شهر فصل دوم: نیروهای اثرگذار بر پویایی شهر فصل سوم: نظریه های جغرافیای سیاسی شهر فصل چهارم: ابعاد سیاسی و اداری شهر فصل پنجم: اصول و روشهای ساماندهی سیاسی فضای شهر

برشی از متن کتاب

فصل چهارم: ابعاد سیاسی و اداری شهر 1‐4 ابعاد سیاسی شهر 2‐1‐4 ژئوپلیتیک شهری دامنه مطالعات ژئوپلیتیک که علم بررسی آثار فرآیندها و پدیده ‌های جغرافیایی (طبیعی و انسانی) بر قدرت سیاسی است تا عصر حاضر غالباً بر مقیاس های کلان ملی و فراملی متمرکز بود، اما تحولات اواخر نیمه قرن بیستم موجب شکل ‌گیری گرایش‌ هایی در توجه به اثرگذاری پدیده ها و فرایندهای فضایی بر کارکر درون سرزمینی قدرت سیاسی شد. شهرها به عنوان گروه های اقتصاد جهانی و کانون‌ های تحولات در سطوح محلی تا جهانی، همواره صحنه و هدف استراتژیک مهمی برای قدرت سیاسی بوده اند. از این رو بررسی آثار پدیده ها و فرایندهای فضای شهری بر قدرت سیاسی در سطوح محلی تا جهانی اهمیت خاصی دارد. مفهوم قدرت در کانون مطالعات ژئوپلیتیک شهر قرار دارد. شهرها یک پدیده جغرافیایی اند که نقش موثری در بازی قدرت میان سازمان‌ ها و نهادهای مرتبط با اداره سرزمین ایفا می کنند. موقعیت، فرآیندها و تحولات فضای جغرافیایی شهر در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی موجب امنیت ژئوپلیتیکی آن شده است. به همین دلیل گردانندگان حکومت و دولت در سطح ملی و محلی ناگریزند مولفه شهر و تحولات آن را در اداره قلمرو خود در نظر بگیرند. اگرچه شهر مظهر کارکردهای اساسی جوامع بشری است، وجوه سیاسی و اقتصادی آن بیش تر مورد توجه بوده است. شهر از گذشته تا کنون مقر حاکمان، نماد و فضایی برای اعمال قدرت در قلمرو حکومت در سطح کشور، مناطق و توابع آن و نیز محلی برای نمایش شکوه قدرت و کشمکش بر سر قدرت بوده است. از این رو شهرها اهداف استراتژیک بوده اند و هستند. همان گونه که پیش تر آمده است، نقش شهرها در زهکشی مازاد تولید حوزه نفوذ خود به تدریج آن ها را به کانون انباشت سرمایه های مالی و اقتصادی تبدیل کرده است. از این منظر علاوه بر این که به طور سنتی شهر نقطه تلاقی قدرت و ثروت است، جایی برای شکل ‌گیری بنیادهای نظام سرمایه داری جهانی نیز هست. از این رو شهر به مولفه‌ های مهم در ژئوپلیتیک سرمایه تبدیل شده است و به تعبیر هاروی، شهرها واحدهای ژئوپلیتیک اند که خطوط اصلی قدرت و نفوذ اقتصادی را بازتاب می ‌دهند. شهرها و به ویژه کلان شهرها کانون تمرکز جمعیت و فعالیت اند، به همین دلیل، آن ها ضمن فراهم آوردن فرصت‌ های بسیاری برای توسعه و مدیریت سیاسی شهر و کشور، چالش بزرگی نیز برای توسعه در سطح شهری، منطقه‌ ای، ملی و فراملی هستند. آن چه امروزه پدیده جدیدی در جهان شهرنشینی تلقی می ‌شود، رشد کلان شهرها و مناطق شهری است. هاروی در اهمیت منطقه شهری، آن را ماشین سیاسی قدرتمندی می ‌داند که به جمع ‌آوری آرا و سایر اشکال و منابع قدرت نظیر قدرت اقتصادی، فرهنگی و نوآوری، که ابزار سلطه بر دیگر مناطق شهری هستند، قادر است. از این رو وی رقابت میان مناطق شهری را مبارزه ژئوپلیتیکی قلمداد کرده است (هاروی، 238 ‐ 237 : 1387). شهرها علاوه بر عملکرد در مقیاس فراشهری، وظیفه تامین نیازها و زیرساخت های رفاهی و خدماتی مورد نیاز شهروندان را بر عهده دارند. ...

تالیف: زهرا احمدی پور - مصطفی قادری حاجت انتشارات: سمت