کتاب زندگی نامه - آلن شلستون

کتاب زندگی نامه نوشته ی آلن شلستون و با ترجمه ی حسن افشار در نشر مرکز به چاپ رسیده است.

زندگی نامه یکی از گونه های ادبی در ادبیات و هم چنین مستندهای تلویزیونی است که نام های دیگر آن شرح حال، حسب حال و بیوگرافی است. با این تفاوت که در حسب حال، شخص درباره ی زندگی خودش می نویسد ولی در زندگی نامه، شرح حالی از دیگران نگاشته می شود. زندگی نامه ها به سبب این که باعث ماندگاری یک شخصیت می شوند، علاوه بر ارزش های ادبی، دارای ارزش تاریخی نیز هستند و در علوم دیگر نیز از آن ها استفاده می شود. زندگی نامه ها با توجه به واقعیت، و بر اساس ادله و شواهد هستند و نویسنده باید به دور از بغض و برخی تعصبات، اقدام به نوشتن کند و در عین حال صفت امانت داری را رعایت کند. مطالعه ی زندگی نامه آن گونه که در علم روان شناسی مهم است و موجب اطلاع درمان گر در خصوص ریشه ی اختلالات می شود، در ادبیات نیز باعث می شود علت گرایش شاعر یا نویسنده به قالب ادبی خاص و نوع نوشتاری آن ریشه یابی شود، تا بتوان نقدی همه جانبه از آثار آن ها ارائه داد. اگر بتوان کتیبه های هخامنشی و خدای نامه ها را جزو زندگی نامه ها محسوب کرد، می توان برای این نوع ادبی در ایران، قدمت زیادی قائل شد، در حالی که پیشینه ی آن در غرب بیشتر است. شاهد این گفتار سرگذشت سقراط به قلم افلاطون، حیات مردان نامی نوشته پلوتارک و ... هستند.

این کتاب از مجموعه ی سی جلدیِ مکتب ها، سبک ها و اصطلاحات ادبی است و در خصوص زندگی نامه، قدمت ادبی آن و دیگر جزئیاتی است که لازم است یک ادیب بداند. نویسنده در فایده ی این گونه ی ادبی معتقد است زندگی نامه ها اولاً اطلاعات زندگی افراد را به مخاطب می دهد و در ثانی موجب دانستن حقایقی از آنان می شود.

برشی از متن کتاب

5

حقیقت واقع و حقیقت قصه

تا آغاز قرن بیستم کمتر کسی زندگی نامه را نوع ادبی مستقلی به شمار می آورد. بحث نوع ادبی، به صورتی که تا این زمان پیش رفته بود، مسائل اخلاقی و عملی را مطرح میکرد و انگیزه ی نویسنده زندگی نامه بیشتر کارکردی تصور شده بود: ثبت، تجلیل یا تعلیم. ولی در پرتو زندگی نامه های لیتن استریچی و خصوصا توسل او به وجدان هنری در دیباچه ی کتاب ویکتوریایی های نام آور، نویسندگانی در نیمه ی نخست این قرن به ویژه ویرجینیا وولف و هم چنین شخصیت هایی مانند سر هرولد نیکولسون و آندره موروآ شروع به صحبت از هنر زندگی نامه نویسی با سنت و لوازم خاص خویش کردند. این نویسندگان همه ارتباطی ولو اندک با بلومزبری داشتند و نجات زندگی نامه از باتلاق کار گل ادبی مدیون استریچی می دانستند. آندره موروآ در این باره نوشت: «کتابی از ترویلیان یا لاکهارت ... بیشتر یک سند است؛ کتابی از استریچی بیشتر یک اثر هنری است.» سر هرولد نیکولسون معتقد بود که سرگرم کنندگی کتاب ویکتوریاهای نام آور ارزش های فکری عمیق آن را پنهان می کند: همه لذت می بردند و سرگرم می شدند، اما وقتی که سرگرمی را پشت سر می گذاشتند پی می بردند که در پس آن امر جدی تر و مهم تری نهفته است_ مثلا اعتقاد راسخی به صداقت فکری؛ نفرت تقریبا اصول گرایانه ای از آنچه دست دوم، از خود راضی، یا قرار دادی است؛ تحقیر تمسخر آمیز عقاید احساسی؛ اعتقاد متینی به این که اندیشه و خرد در واقع مهم ترین عناصر در سرشت آدمیزادند؛ احترامی نهایتا به روح تسخیر ناپذیر انسان. در این راستاهاست که جناب استریچی روح زمانه را شکل داده است. روایت سخت گیرانه ی ادموند گاس از زندگی پدرش در کتاب پدر و پسر که در 1907 یعنی بیش از یک دهه پیش از ویکتوریاهای نام آور منتشر شد، به علاوه طنزی که در کتاب فرود درباره ی کارلایل دیده می شد، طلایه داران این روح تازه در زندگی نامه نویسی به شمار می رفتند. با این حال استریچی را پایه گذار« زندگی نامه ی نو»_ نامی که ویرجینیا وولف روی آن گذاشت_ می دانستند. اگرچه می توان در اعتبار این نظر که لیتن استریچی الگوی طبع منطقی در زندگی نامه نویسی است تردید کرد، جای انکار ندارد که نوع زندگی نامه هایی که او نوشت و بحثی که به دنبال آورد نشانه ی تحولی در رویکرد و روحیات و ترجیحات زندگی نامه نویسان قرن بیستم بود. شرحی بر نگرش نقادانه ی جدید به زندگی نامه را در دو مقاله از ویرجینیا وولف می توان یافت:« هنر زندگی نامه نویسی» و« زندگی نامه ی نو». ...

فهرست

1- یادداشت ناشر 2- چند مسئله شکلی 3- عبرت آموز و لطیفه وار 4- نویسنده و موضوع 5- افسانه های عمومی و زندگی های خصوصی واژه نامه ی فارسی_ انگلیسی واژه نامه ی انگلیسی_ فارسی کتاب شناسی نمایه

نویسنده: آلن شلستون مترجم: حسن افشار انتشارات: مرکز