کتاب روش تحقیق (با رویکرد پایان نامه نویسی) | غلامرضا خاکی

کتاب روش تحقیق (با رویکرد پایان نامه نویسی) 

آرتور کول (Arthur Cole) می‌گوید:

پایان نامه، گزارشی مکتوب از فرایندِ یافتن پاسخ برای یک پرسش یا راه حل برای یک مسئله است. این فرایند دارای مرحله ها و گام هایی می باشد که یک پژوهشگر آن را آغاز کرده و به پایان می رساند. پایان ‌نامه، همچون یک گزارشی است که باید همه ی مرحله های پژوهش را از تعریف پرسش (مسئله) تا دستیابی به نتیجه های مدون و معتبر که با تجزیه و تحلیل اعداد، مدرک ها و سندها، مستدل شده است در بربگیرد. پایان نامه، اولین نماد توان پژوهش و استنباط دانشجو، در انتهای ایام تحصیل است. به سخن دیگر، دانشجو از مرحله های گردآوری داده (Data Gathering) و داده یابی (Data Finding) و آزمون آن ها می گذرد یا نظریه ای جهان شمول (Universal) را ارائه می‌کند [نظریه‌پردازی] یا درجه کارآمدی یک نظریه را برای فهم و حل مسئله ای در شرایط خاص تعیین می‌کند. [نظریه آزمایی].

درباره ی هدف یک پایان نامه، نظرهای گوناگونی ابراز شده است؛ پاره‌ای پایان نامه را یک کار پژوهشی دانشگاهی (Scholarly Work) و عده‌ای بیانگر توان پژوهش(Research Competency) دانشجو می‌نامند، بعضی نیز آن را مشارکت در ایجاد دانش (Contribution to Knowledge) بشری به حساب می آورند. شاید در افقی وسیع از پایان نامه نویسی، همه ی این هدف ها مورد نظر باشند هرچند این اهداف بر حسب رشته ها و اهمیت دانشگاه ها و نوع پرسش ها و مسئله ها با هم فرق کنند.

کتاب "روش تحقیق (با رویکرد پایان نامه نویسی)" مشتمل بر دو بخش می باشد: 1- آنچه باید پیش از پایان نامه نویسی بدانیم 2- فرآیند اجرایی و فصل بندی یک پایان نامه.

برشی از متن کتاب

بخش اول: آنچه باید پیش از پایان نامه نویسی بدانیم نوشتار یک: پژوهش و جایگاه آن در مدیریت علمی و عملی پژوهش سازمانی در ایران: در دیدگاه بسیاری از مدیرانی که سبک «عملگرا» دارند و موفقیت را بیشتر در انجام امور عملیاتی در کوتاه مدت می بینند، پژوهش های سازمانی ضروری به نظر نمی رسد. آن ها پژوهش را هزینه زا و بی ارزش می دانند و مدیریت را امری ذاتی می دانند. و گمان می کنند که نیازی به چنین کارهای لوکس و  شیکی ندارند. غالب این نوع مدیران، نظر (تئوری)و عمل را در تضاد با هم می‌بینند و از این نکته مشهور غافل اند که: تجربه (عمل) کردن، بدون بهره گیری از نظریه های علمی یک فعالیت کور است و نظریه پردازی بدون توجه به تجربه های واقعی، تنها یک بازی ذهنی با واژه ها است. نوشتار دو: کارکرد نظریه و اجزای آن ایدئولوژی و نظریه های مدیریتی: دنیای سازمانی - مدیریتی برآمده از رفتار انسان‌ها در چارچوب ساختارهاست. انسان ها در موقعیت کارمند، سرپرست، مدیران عملیاتی و راهبردی، کنش و واکنش نشان می دهند و دارای دیدگاه ها، هنجارها، گرایش‌ها، فرض ها، باورها، بایدها و نباید های خاص خود.... هستند. آنچه گفته شد بر برداشت از شرایط تأثیر می‌گذارد و افراد را به سویی هدایت می‌کند تا به صورت گزینشی دست به تفسیر رویدادها بزنند. از همین رهگذر، اگر یک نظریه‌پرداز حوزه ی سازمانی جهت گیری ایدئولوژیک داشته باشد تلاش او در آن جهت خواهد بود که پدیده‌ها را در راستای ایدئولوژی خود ببیند و متغیرهایی را آگاهانه حذف یا بزرگ نمایی و کوچک نمایی کند و در تجزیه و تحلیل پدیده ها واقع گرا (Real) نباشد. بخش دوم: فرآیند اجرایی و فصل بندی یک پایان نامه فصل اول: کلیات تحقیق قلمرو مکانی پژوهش (جامعه آماری): شناخت از ویژگی‌ های موقعیت و مکانی که پژوهش در آن انجام گرفته است می‌تواند به دوگونه در قضاوت خواننده نسبت به دستاوردهای پژوهش نقش داشته باشد: الف) اگر خواننده با مکانی که پژوهش در آن انجام گرفته است آشنایی پیدا کند، این شناخت می تواند موجب تقویت، تضعیف یا عدم باور او نسبت به دستاوردهای پژوهش شود. برای مثال پژوهشی را در نظر بگیرید که در سازمانی صورت گرفته است که بیش از 70 درصد کارگران آن سواد خواندن کافی ندارند. اگر پژوهشگر آن مدعی شود پرسشنامه با سوالات تخصصی دشوار را در آنجا توزیع کرده و به پاسخ های لازم هم دست یافته است، اگر با سازمان مورد نظر، برای خواننده آشنایی حاصل شود او خواهد فهمید که داده های تحقیق دروغین و بی اعتبارند. ب) با ایجاد آگاهی در خواننده نسبت به مکانی که پژوهش در آن انجام گرفته است، شرایطی فراهم می‌آید تا او بتواند روش های انجام کار، آزمودنی ها، نتیجه ها و تعمیم ها را در بستر خود مورد توجه قرار دهد و از این راه فهم بهتری نسبت به دستاوردهای پژوهش پیدا کند. فصل سوم: روش شناسی (روش) تحقیق جامعه آماری و ویژگی های آن: معمولاً هر جامعه آماری دارای ویژگی های گوناگونی است، ولی پژوهشگر در جست و جوی دستیابی به ویژگی های کلی، عمومی و همه گیر آن می باشد. این ویژگی ها در واقع، نماد جامعه مورد نظر می باشند و به همین دلیل، جامعه مزبور را هم از روی آن ها می توان شناخت و هم تفاوت آن را نسبت به دیگر جامعه ها برشمرد. به طور کلی چهار نوع جامعه آماری وجود دارد: 1- جامعه ساده: یکپارچگی جامعه آماری 2- جامعه طبقه ای: وجود لایه ها، و طبقه های گوناگون در جامعۀ آماری 3- جامعه سهمیه ای: وجود لایه ها یا درصدها در جامعه آماری 4- جامعه آمیخته: ترکیبی بودن ویژگی ها در جامعه آماری

فهرست

بخش (l) آنچه باید پیش از پایان نامه نویسی بدانیم نوشتار (1): پژوهش و جایگاه آن در مدیریت علمی و عملی نوشتار (2): کارکرد نظریه و اجزای آن نوشتار (3): تحقیق با هدف نظریه پردازی یا نظریه آزمایی بخش (II) فرایند اجرایی و فصل بندی یک پایان نامه فصل یکم: کلیات تحقیق فصل دوم: پیشینه تحقیق (مروری بر ادبیات موضوع) فصل سوم: روش شناسی (روش) تحقیق فصل چهارم: داده های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها فصل پنجم: یافته های تحقیق (نتیجه ها و پیشنهادها)