کتاب روشنفکران ایرانی و غرب | اثر مهرزاد بروجردی

درباره کتاب روشنفکران ایرانی و غرب

در این کتاب نویسنده نشان خواهد داد که روشنفکران ایرانی چگونه در برابر دگرگونی های فرهنگی، اجتماعی_اقتصادی، و سیاسی درون جامعه شان بین دهه های 1330 تا 1370 واکنش نشان دادند. فاصله ی زمانی مورد بررسی اهمیتی فوق العاده دارد؛ زیرا دورانی را در بر می گیرد که در آن دگرگونی های اجتماعی_اقتصادی و دگردیسی های سیاسی عظیمی رخ داده است. نظم تئوریک این کتاب چنین اقتضا می کند که تحلیل نویسنده، از ترازنامه ی فکری روشنفکران ایران در پنج دهه ی اخیر، را هم از طریق نگرشی اجمالی به محیط اجتماعی_اقتصادی کشور به طور کلی و هم، از طریق مورد مداقه قرار دادن آرای ده روشنفکر برجسته ارائه دهد. معیاری که برای گزینش این روشنفکران به کار برده، نه به خاطر شهرتشان در میان مردم که به سبب دستاوردهای نظری آنان بوده است. گرایش نظری این پژوهش در فصل نخست کتاب عرضه شده که در آن مفاهیم کلیدی دیگربود، شرقشناسی، شرقشناسی وارونه، و بوگرایی مورد بحث قرار گرفته است. در فصل دوم و سوم به بررسی این نکته می پردازد که روشنفکران سکولار ایرانی، چگونه در ارتباط با دولت و غرب با احساس دوگانه ای از دیگربود روبه رو شدند که به ترتیب به نارضایتی و بومی گرایی انجامید.

بخشی از کتاب روشنفکران ایرانی و غرب

زندگی فکری ایران در دوران پس از جنگ جهانی دوم بازنمای کشاکشی ایدئولوژیک میان تجدد - سنت، جناح چپ - جناح راست، و دولت - روحانیت، بود. در روند این رویارویی ها گونه ای تازه از روشنفکران سر برافراشت که در نقطه ی برخورد این سه جریان می نشست. ظهور طبقه ی جدید از روشنفکران مذهبی را بی شک باید یکی از مهمترین دگرگونی های فرهنگ سیاسی ایران در دوران پس از جنگ جهانی دوم دانست. اعضای این طبقه هم با روشنفکران غیرمذهبی و هم با قشر روحانی از چندین جنبه متفاوت بودند، گو اینکه وجوه اشتراک نیز با آنان داشتند. اینان که از مجموعه ای گونه گون از پژوهندگان، کوشندگان، و اندیشمندان تشکیل می شدند توانسته گزینه ی نیرومندی در برابر دولت، روشنفکران غیرمذهبی، و روحانیان به وجود آورند.

فهرست کتاب روشنفکران ایرانی و غرب

1. دیگربود، شرقشناسی، شرقشناسی وارونه، و بومی گرایی

2. "دیگری" شدن یک دولت اجاره گیر

3. دیگری شدن غرب

4. خرده فرهنگ مذهبی

5. روشنفکران مذهبی غیرروحانی

6. بومی گرایی دانشگاهی

7. بحث های پس از دوران انقلاب

• سرگذشت نافرجام بومی گرایی
• نویسنده: مهرزاد بروجردی
• مترجم: جمشید شیرازی
• انتشارات: فرزان روز