کتاب روح تروریسم - ژان بودریار

کتاب روح تروریسم نوشته ژان بودریار و ترجمه کامران برادران توسط نشر چترنگ به چاپ رسیده است.

"روح تروریسم" کتابی فلسفی در زمینه ی تروریسم جهانی می باشد. مبحث تروریسم یکی از حساس ترین مسائل مطرح در سطح دنیا است که در کانون توجه تمامی دولت ها قرار دارد. در همین راستا نویسنده به تحلیل و تفسیر و هم چنین چگونگی شکل گیری تروریسم پرداخته و آن را به طور مفصل برای مخاطب تشریح می کند. پس از انتشار کتاب حاضر، بسیاری از سیاستمداران اظهار نظرهای "بودریا" را مورد نقد و انتقاد قرار داده و آن ها را رد نمودند. مولف جهت ارائه و انتقال هر چه بهتر مقاصد و اهداف خویش، به حادثه ی تلخ و هولناک یازده سپتامبر و انفجار برج های دو قلو اشاره کرده و در رابطه با آن سخن می گوید و در ادامه، بر اساس عقاید شخصی خویش، فرضیه هایی را در مورد تروریسم بیان نموده و سپس هر یک را توضیح می دهد. در بخش پایانی کتاب نیز، مساله ی خشونت را موضوعی جهانی و سراسری معرفی کرده و ابراز می کند که تروریسم فعلی، زاده ی تاریخ سنتی آشوب، نیهیلیسم و تعصب نیست بلکه معاصر جهانی سازی است. به طور کلی، ژان بودریا، افکار و نظرات خود را با بهره گیری از بیانی ساده و روان در اختیار مخاطب قرار داده و با وی ارتباطی تنگاتنگ برقرار می نماید.

برشی از متن کتاب

حملات یازده سپتامبر به معماری نیز مربوط می شود؛ چرا که آن چه  [در این جملات] نابود شد یکی از صاحب نام ترین ساختمان های جهان و هم چنین نمادی از کل سیستم ارزش (غربی) و نظم جهانی بود. بنابراین، چه بسا مفید باشد برای درک دلالت نمادین نابودی برج های دوقلو بحث مان را با تحلیل تاریخی و معماری این دو شروع کنیم. پیش ازهر چیز، چرا برج های دوقلو؟ چرا برج های مرکز تجارت جهانی دو تا بودند؟ تمام برج های بلند منهتن بر سر ارتفاع با یک دیگر رقابت داشتند. حاصل، دور نمای معمارانه ای بود که خود سیستم سرمایه داری را منعکس می کرد. جنگلی هرمی شکل که همین که از دریا پا به خشکی می گذاشتید،  تصویر مشهورش را در برابرتان می گسترانید. این تصویر در سال 1973 با احداث مرکز تجارت جهانی دست خوش تغییر شد. شمایل دیگر تک ستون و هرمی نبود، بلکه به شکل کارت کامپیوتری و گراف آماری در آمده بود. این گرافیسم معماری، تجسد سیستمی است که دیگر نه رقابتی بس دیجیتال و شمارش پذیر است؛ چرا که رقابت به سود شبکه ها و انحصار کنار رفته است. چهار وجهی یک دست، متوازی و تمام عیار با ارتفاعی بیش از 1300 پا. که بر پایه ی یک مربع قرار گرفته اند. تعادل بی عیب و نقص، آوندهای کور ارتباطی، (می گویند تروریسم، کور است، اما برج ها هم کور بودند، سنگی یک پارچه که دیگر ارتباطی با جهان خارج ندارد اما تهویه ی مصنوعی است.) این حققیت که دو برج های تجارت جهانی دو تا بودند نشان از پایان هرگونه ارجاع اصیل دارد. اگر فقط یکی برج در کار می بود، انحصار چنین تجسد بی نظیری نمی یافت. تنها با دو برابر کردن یک نشانه می توان نقطه ی پایانی گذاشت بر آن چه این نشانه تعیین کرده است. جذابیت خاصی در این همتا سازی نهفته است. دو برج با وجود بلندی شان کمابیش بر گسست راست ایستایی دلالت داشتند. آن ها هم چون دیگر ساختمان ها بازتاب عینی یک دیگر نبودند. نمای شیشه ای و فولادی ساختمان های مرکز راک فلر تصویر یک دیگر را به شکلی بی پایان و شبح گون منعکس می کردند. اما برج های تجارت جهانی فاقد هر گونه نمای خارجی، هر گونه صورت، بودند. ملازم با گفتار راست ایستایی، گفتار آیینه ای نیز ناپدید می شود. تنها چیزی که باقی می ماند نوعی جعبه ی سیاه است، مجموعه ای مهر و موم از دو فیگور؛ توگویی معماری هم چون خود سیستم، صرفا محصول شبیه سازی و برنامه ای ژنتیک و خلل ناپذیر بود. نیویورک تنها شهری در جهان است که در سراسر تاریخش مسیر شکل فعلی سیستم پیشرفت های بسیارش را با چنین وفاداری چشم گیری دنبال کرده است. بنابراین باید فرض کنیم که سقوط دو برج رخدادی بی همتا در تاریخ شهرهای مدرن، حکایت از نوعی پایان دراماتیک  و روی هم رفته نابودی این شکل از معماری و سیستم جهانی ای دارد که تجسدش می بخشد. برج های تجارت جهانی به یک معنا مغز این جهان بودند در قالب سیمای ناب کامپیوتری از جهان بانکداری و سرمایه گذاری، توجیه شدنی و شمارش پذیر و دیجیتال. حمله ی تروریسم ها مغز سیستم و مرکز عصبی اش را نشانه رفت. خشونت جهانی سازی، پای معماری را نیز به میان می کشد و بنابراین اعتراض سرسختانه علیه خشونت نیز ویرانی معماری را در پی دارد. در چهارچوب درام همگانی می توان گفت وحشت چهار هزار نفری را که در آن برج ها جان دادند، نمی توان از وحشت زندگی در آن ها وحشت زیستن و کار کردن...

نویسنده: ژان بودریار ترجمه: کامران برادران انتشارات: چترنگ