کتاب روان شناسی احساس و ادراک - ایروانی

کتاب روان شناسی احساس و ادراک تالیف دکتر محمود ایروانی و دکتر محمدکریم خداپناهی توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است.

تمام اطلاعاتی که ما از جهان پیرامون خود داریم از طریق حواس ما به دست می آید و از این راه است که لذت و درد را احساس می کنیم و رنگ ها را تشخیص می دهیم. ادراک نیز به معنای علم و آگاهی انسان از جهان بیرون و دنیای درون اوست که از دیرباز به عنوان اساس شناخت و شناسایی انسان بوده و مورد مطالعه فلاسفه قرار گرفته است. با توجه به علاقه ای که روان شناسان به بررسی این گونه فرایند های پیچیده و درک آن ها دارند، در مرحله اول لازم به نظر می رسد که از گام های اولیه این فرایند ها اطلاعات کامل داشته باشند؛ از اینجاست که به بررسی چگونگی احساسات انسان می پردازند. روان شناسی احساس و ادراک یکی از مباحث عمده روان شناسی امروز می باشد و یافته های آن که با علوم زیستی، فیزیولوژی و علوم پزشکی ارتباط نزدیکی دارد، اغلب مورد استفاده در زمینه های بالینی، صنعتی و سازمانی بوده است. کتاب "روان شناسی احساس و ادراک" به منظور آشنا ساختن دانشجویان و علاقه مندان با یکی دیگر از حوزه های با اهمیت روان شناسی به رشته تحریر درآمده است و شامل دوازده فصل است که عبارتند از:

1. کلیات
2. پسیکوفیزیک
3. حس بینایی
4. حس شنوایی
5. حس تعادل
6. حس جسمی - احشایی
7. حس شیمیایی
8. احساس عمومی
9. سازمان و تشکل ادراکی
10. پدیده های ادراکی
11. عوامل موثر در ادراک...
12. خطا ها و اختلالات ادراکی...

کتاب "روان شناسی احساس و ادراک" بر اساس فهرست عنوان ها و ریزمطالب برنامه آموزشی این درس به تالیف رسیده است و با استفاده از منابع فارسی و خارجی مطالبی را در ابعاد زیستی - شناختی، به نحوی که برای دانشجویان روان شناسی قابل درک باشد، فراهم آورده است.

فهرست

1. کلیات تاریخچه علم و ادراک از نظر فلاسفه یونان علم و ادراک از نظر فلاسفه و دانشمندان اسلامی احساس و ادراک در روان شناسی امروز موضوع و تعریف احساس و ادراک
2. پسیکوفیزیک مفهوم آستانه حسی سنجش احساس قوانین پسیکوفیزیک
3. حس بینایی دستگاه بینایی تغییرات فیزیولوژیک دستگاه بینایی گیرنده های نوری.
4. حس شنوایی دستگاه شنوایی پسیکوفیزیک دستگاه شنوایی ساخت و کنش قسمت های مختلف گوش وظیفه گوش میانی و درونی
5. حس تعادل ساخت دستگاه تعادل ساخت و کنش سلول های حسی چگونگی پدیدآیی جریان عصبی در سلول های مژه دار ویژگی های تحریک اندام ماکولا ویژگی های تحریک مجاری نیم دایره راه عصبی دستگاه تعادل اختلالات دستگاه دهلیزی.
6. حس جسمی - احشایی حس لامسه، حساسیت جسمی - احشایی احساس وضعی - عضلانی جنبه های اجتماعی تماس حساسیت حرارتی راه های عصبی حسی جسمی - احشایی
7. حس شیمیایی حس چشایی ساختمان دستگاه چشایی حس بویایی.
8. احساس عمومی احساس تشنگی احساس گرسنگی
9. سازمان و تشکل ادراکی

10. پدیده های ادراکی

11. عوامل موثر در ادراک

12. خطا ها و اختلالات ادراکی

برشی از متن کتاب

1. کلیات: از جمله حکمای اروپایی که به ارزش یقینی ادراکات حاصل از حواس شک می کند، دکارت است؛ اگر چه او با شک افراطی، کار خود را آغاز می کند، ولی سرانجام اعتراف می کند که انسان می تواند از طریق عقل و درک و شهور به معرفت یقینی دست یابد...
2. پسیکوفیزیک: قانون لگاریتمی فخنر نتیجه کوشش بیش از حد آن و بسیاری از پیروانش برای دستیابی به قانون پسیکوفیزیک بود. بنابراین فخنر از قبول نظریات متافیزیکی روابط میان روان و ماده سر باز زده است...
3. حس بینایی: میله ها و مخروط های شبکیه چشم انسان، وظایف مختلفی را به عهده دارند. بینایی در روز از طریق مخروط ها و به هنگام شب و در نور کم توسط میله ها صورت می گیرد...
4. حس شنوایی: استخوان رکابی، امواج صوتی را از طریق دریچه بیضی، به مایع پریلنف مجرای دهلیزی انتقال می دهد و چون مایع گوش درونی به هم فشرده نیست، امکان توازن فشار وجود دارد...
5. حس تعادل: برعکس غشای اتولیت، کوپولا یا ماده ژلاتینی بافت پوششی حسی آمپولا جرم مخصوص مشابهی مانند مایع اندولنف اطراف آن دارد و به همین دلیل شتاب خطی موجب خم شدن مژه سلول های کوپولا نمی گردد، ولی به هنگام حرکت چرخشی، کوپولا به جهت عکس چرخش متمایل می شود و بدین طریق مژه سلول های مژه دار خم می شوند...
6. حس جسمی - احشایی: در پوست، گیرنده هایی به نام گیرنده های فشار وجود دارد. با توجه به مجموع آزمایش های انجام گرفته، می توان نتیجه گرفت که در سطح پوست بدن گیرنده هایی وجود دارد که یا کار آن ها فقط پاسخ به تحریک های فشار است، یا بیشتر کارشان، پاسخ به آن هاست...
7. حس شیمیایی: انسان قادر است انواع مختلف بو ها را از یکدیگر تشخیص دهد. با وجود این، توانایی حس بویایی انسان در مقایسه با سایر حیوانات چشمگیر نیست؛ بدین لحاظ و همچنین علت اهمیت سایر حواس آدمی، تحقیق های گسترده ای در زمینه حس پویایی انجام نگرفته و اطلاعات زیادی در دست نیست...
8. احساس عمومی: در هیپوتالاموس دو مرکز تنظیم غذا وجود دارد، یکی بخش طرفی یا کناری به عنوان مرکز صرف غذا و دیگری هسته های وسطی به عنوان مرکز سیری، که موجب منع تغذیه می شوند...
9. سازمان و تشکل ادراکی: ذهن در عمل ادراک، دو کار مهم انجام می دهد، یکی سازمان دادن طرح های گوناگون و دیگری معنی دادن به این طرح ها، که معمولا هم زمان و به صورت تاثیر متقابل انجام می گیرد...
10. پدیده های ادراکی: انسان برای ادراک فاصله میان خود و اشیاء و اشخاص دیگر از نشانه های متعدد و گوناگونی استفاده می کند؛ برای اشیاء نزدیک از برخی نشانه ها و برای اشیاء دور از نشانه های دیگری کمک می گیرد...

• تالیف: دکتر محمود ایروانی - دکتر محمد کریم خدا پناهی
• انتشارات: سمت