کتاب رسم فنی و نقشه کشی ساختمان (معماری) - کاظمیان فر

کتاب رسم فنی و نقشه کشی ساختمان (معماری) تألیف محمدرضا کاظمیان فر در انتشارات آیلار به چاپ رسیده است.

هر جامعه ی به پا خاسته ای برای دست یافتن به خود کفایی و گسستن هر گونه زنجیر وابستگی سیاسی و اقتصادی تلاش می کند تا علم، دانش، صنعت، فن و هنر را در میان همگان خاصه نوجوانان، جوانان و دانش پژوهان گسترش دهد.  چنین جامعه ای نظام آموزشی را دگرگون و کتاب های درسی را پربارتر می کند،  از دانش های کهنه و سرگرم کننده می زداید و علم را با عمل و دانستن را با اندیشیدن و به کار بستن می آمیزد. برای هرگونه کتابی که دانش های نو و تازه ترین یافته های دانشمندان و پژوهشگران به آن ها راه یافته است، پایگاهی بس ارجمند می شناسد. با توجه به این نیازها گسترش روز افزون امور عمرانی خصوصاً ساختمان سازی در مراحل مختلف از قبیل طراحی، ترسیم، نظارت و اجرای یک ساختمان در زیبایی و استحکام، نیاز مبرمی را به ترسیم نقشه های دقیقی با ابعاد مختلف شامل پلان ها، مقاطع، نماها، جزئیات اجرای و... طلب می نماید تا ساختمان از نظر زیبایی و معماری نمود و جلوه ی خاص خود را پیدا کند. این کتاب هر چند مختصر اما در حد کاری نو جهت درک هر چه گویاتر ترسیم نقشه های مختلف ساختمانی خصوصاً برای هنر جویان رشته های عمران، نقشه کشی کاردانش و نقشه کشی معماری تهیه شده است. هر چند با توجه به گستردگی رشته ی ساختمان سازی مطالب ارائه شده بسیار اندک و ناچیز می باشند اما شاید این راه گشایی باشد تا در این زمینه نتیجه ای مفید حاصل گردد.

کتاب "رسم فنی و نقشه کشی ساختمان" در دوازده فصل با عناوین زیر تألیف شده است:

1- ابزار شناسی و ترسیمات هندسی

2- رسم فنی

3- نقشه کشی مقدماتی

4- پله ها

5- دتایل ها

6- رامپ

7- اسکلت فلزی

8- ساختمان های چوبی

9- نقشه های اجرایی

10- پرسپکتیو

11- جداول اشتال

12- ایزومتریک و لغت نامه

 

فهرست

فصل اول: ابزار شناسی و ترسیمات هندسی فصل دوم: رسم فنی فصل سوم: نقشه کشی مقدماتی فصل چهارم: پله ها فصل پنجم: دتایل ها فصل ششم: رامپ فصل هفتم: اسکلت فلزی فصل هشتم: ساختمان های چوبی فصل نهم: نقشه های اجرایی فصل دهم: پرسپکتیو فصل یازدهم: جداول اشتال فصل دوازدهم: ایزومتریک و لغت نامه

برشی از متن کتاب

فصل اول: ابزار شناسی و ترسیمات هندسی میزهای نقشه کشی در فرم های مختلف وجود دارند، هر میز نقشه کشی طوری طراحی شده است که تغییر شیب در سطح امکان پذیر باشد و بتوان سطح میز را با هر شیب دلخواهی حتی به شکلم قائم تنظیم کرد. بر روی این میزها می توان انواع خط کش ریلی همراه با گونیای بزرگ مفصل دار نصب کرد. خط کش و ‌گونیا می تواند از طریق ریل ها و مفصل ها در هر جای میز و با هر زاویه ای قرار گیرند. انواع میزهای نقشه کشی شامل: 1. معمولی 2. فنری 3. وزنه ای 4. هیدرولیکی می باشند. در ادامه ی این بخش انواع ابزارهای نقشه کشی به همراه شکل تشریح شده است. فصل دوم: رسم فنی سیستم متریک یا (SI) یکی از سیستم های بین المللی واحدها از سال 1960 پی ریزی و به تدریج جای سیستم های سی _ جی، اس و ام _ کا  قرار گرفت. سیستم اینترناسیونال، متریک یا همان سیستم بین المللی، بر روی 6 واحد اصلی قرار دارد که شامل: کمیت، طول، جرم، زمان، جریان الکتریکی، حرارت ترمودینامیکی و شدت تابش است. واحد اندازه گیری طول در سیستم متریک، متر می باشد. اجزاءِ متر عبارتند از: میکرومتر، میلی متر، سانتی متر، دسی متر، متر. فصل سوم: نقشه کشی مقدماتی معمولاً یک ساختمان از دو قسمت عمده تشکیل می شود، یک قسمت آن سازه ای است که در بالای سطح زمین قرار دارد و قسمت دیگر سازه ای است (پی ها) که در زیر سطح زمین قرار می گیرد. خاک زیر پی، یکی از متغیرترین مصالح ساختمانی است که جهت طرح و اجرای یک سازه ی مهندسی در نظر گرفته می شوند، حتی در زیر یک ساختمان کوچک جنس خاک ممکن است از رس نرم تا سنگ سخت تغییر کند. هم چنین ماهیت و خواص خاک تابعی است از تغییرات فصول هوا. برای مثال سنگ آهک که یک خاک نسبتاً معمولی است در زمان خشک بودن مثل سنگ سخت است اما وقتی مرطوب می شود می توان آن را تقریباً به حالت مایع درآورد. مهم است که یک بازدید مهندس از خاک زیرسازه مورد نظر به عمل آورد تا بتوان تغییرات لایه و خواص خاک را تعیین کرد. فصل چهارم: پله ها پله وسیله ی ارتباط طبقات با یکدیگر می باشد. در این ارتباط که سطحی تا سطح دیگر به وجود می آید بایستی موارد اصلی، خصوصاً راحتی حرکت از پله را به کار گرفت تا استفاده از آن به درستی انجام شود. پله از ارکان مهم در ساختمان می باشد از این رو باید جزئیات آن دقیقاً بررسی شود تا راه پله مطلوبی برای آمد و رفت پدید آبد. فصل پنجم: دتایل ها مقاطع جزیی و به تعبیر دیگر دتیل های اجرایی، ترسیماتی هستند که با استفاده از آن ها می توانیم نقشه های مقاطع سرتاسری و موضعی و یا پلان ها را کامل کنیم. در مقاطع سرتاسری و موضعی، سعی می کنیم با استفاده از ترسیمات، اندازه ها و توضیحات همه ی اطلاعات ممکن را به صورت خوانا و منظم در اختیار مجریان پروژه قرار دهیم. با این همه با توجه به مقیاس کوچک این نقشه ها، گاهی نمی توانیم همه ی ریزه کاری ها و پیچیدگی های بعضی از قسمت های ساختمان را به طور روشن نمایش داد. در این صورت این بخش از مقاطع سرتاسری و موضعی را علامت گذاری کرده، جزئیات این قسمت را در ترسیمات دیگری به نام دتایل اجزائی با مقیاس بزرگتر ترسیم کرد. باید دقت شود که جزئیات اجرائی ساختمان ها بر حسب نوع پروژه، مصالح، کیفیت، اجرا و شرایط فرق می کند. فصل ششم: رامپ رامپ شیبی است که دو اختلاف سطح را به هم متصل می کند و باعث می شود که ما بتوانیم در حالت راه رفتن و با وسایل چرخدار بر روی آن حرکت نماییم. رامپ هم در ساختمان و هم در محوطه سازی کاربردهای مختلفی را دارد. به طور مثال: رامپ ها در ساختمان های مسکونی ویلائی جهت عبور ماشین به درون پارکینگ های زیرزمینی مورد استفاده قرار می گیرند. فصل هفتم: اسکلت فلزی هدف از اسکلت فلزی: اصولاً به علت کم بودن مقاومت فشاری و عدم مقاومت کششی مصالح آجری ساختمان هایی که از این نوع مصالح ساخته می شوند با ارتفاع کم بوده و مسلماً نمی توانند مرتفع و دارای طبقات متعدد باشند. چنانچه خواسته شود بنائی در چند طبقه به صورت اسکلت آجری ساخته شود بایستی ضخامت دیوارها در طبقات تحتانی بیشتر و در طبقات بالا و آخر جهت بار دادن به ستون ها و دیوارهای آجری از 35 سانتی متر کمتر نباشد. نتیجتاً این گونه بناها اولاً فضای زیادی را جهت دیوارها اشغال می نماید، دیگر این که سرعت ساختمان سازی با اسکلت بنائی بسیار کند و طولانی خواهد بود. از این رو متخصصین به فکر افتادند تا ساختمان هایی بسازند که تاب فشار کششی و خمشی مصالح آن از ساختمان های آجری بیشتر و کاربرد آن سریع تر باشد. فصل هشتم: ساختمان های چوبی یکی دیگر از مصالح مورد استفاده در ساختمان سازی چوب می باشد. این ساختمان ها معمولاً در مناطقی که چوب بسیار زیاد است ساخته می شوند یا این که در جاهایی که زلزله خیز باشد. انواع سازه ها و اتصالات ساختمان های چوبی از مضامین این بخش از کتاب می باشد. فصل نهم: نقشه های اجرائی انواع پلان های مسکونی مانند همکف، اول، زیرزمین با جزییاتی مانند ارتفاع طبقه ها از یکدیگر و ارتفاع کلیه ی پنجره ها و ضخامت سقف ها و پاگردها و... در این فصل تعریف شده اند. فصل دهم: پرسپکتیو انواع پرسپکتیو شامل یک نقطه، دو نقطه و سه نقطه می باشد. در صورتی که یکسری خطوط موازی شیئی با صفحه تصویر موازی باشد (عمود بر خط دید بیننده) تصویر مورد روئیت پرسپکتیو یک نقطه می باشد. در پرسپکتیو دو نقطه خطوط عمودی باقی می مانند لیکن دو دسته خطوط اصلی افقی مایل بر صفحه ی عکس می باشد و به دو نقطه ی محو روی خط افقی منتهی می شود. در پرسپکتیو سه نقطه هر سه دسته خطوط اصلی مایل بر صفحه ی عکس می باشد به همین دلیل این پرسپکتیو دارای سه نقطه محو است.

(آمـوزش مهـارت فنـی درجـه 2) نویسنده: محمدرضا کاظمیان فر انتشارات: آیلار