loader-img
loader-img-2
کتابانه
کتابانه

کتاب رستاخیزِ کلمات - محمدرضا شفیعی کدکنی

5 / 5
موجود شد خبرم کن
دسته بندی :

کتاب «رستاخیزِ کلمات» نوشتۀ «محمدرضا شفیعی کدکنی» توسط انتشارات سخن به چاپ رسیده است.

این کتاب‌مجموعه صحبت‌های استاد شفیعی کدکنی در دانشگاه تهران است که مروری‌است بر شکل‌گیریِ «نظریۀ ادبیِ صورتگرایانِ روس» و دستاورد‌های آن، تأثیراتِ جهانی و تطبیق آن بر ادبیات فارسی. در این کتاب هدف، روایتِ تاریخیِ جریان فرمالیسم روسی و منتقدانِ ساختارگرای روس از زوایای مختلف است. عمدۀ بخش‌های کتاب به صورتگرایان روسی اختصاص داده شده است و در پایان چند فصل شامل مقالاتی در بابِ تکاملِ تصویری بعضی از اشعار فارسی و مقایسه‌ی آن با آرای بزرگان روس، و برخی از ترجمه‌های استاد از رومن یاکوبسون و اومبرتو اِکو ضمیمه شده است. «رستاخیز کلمات» از فرم و محتوا، خاستگاه فرمالیسم، آشنایی‌زدایی، تشبیهاتی برای مقایسه و تطبیق آن بر ادبیاتِ ما، هنر سازه، ساختار و پیرنگ، تحلیل ساختار ادبی، قهرمانِ لیریک و تکامل ادبی برای ما سخن می‌گوید. تجربۀ خواندن این کتاب حتی برای آن‌هایی که دانشجویِ رشتۀ ادبیات نیستند هم لذت‌بخش است چرا که نثر این کتاب روان و حتی ساده و قابل فهم است مفاهیمی که دربارۀ ادبیات فارسی و بزرگانی همچون حافظ و سعدی آورده شده است، لذت آن را دوچندان می‌کنند. «محمدرضا شفیعی کدکنی» ، نویسنده و شاعر شهیر ایرانی است که بیش از 30 کتاب تالیف و ترجمه کرده‌است و چندید مجموعه شعر نیز در کارنامۀ خود دارد. تخلص وی در اشعارش «م. سرشک» می‌باشد.


برشی از متن کتاب


صورتگرایانِ روس، مسألۀ تکاملِ ادبی را، از چند چشم‌انداز بررسی کرده‌اند که برای ما و فرهنگِ ما می‌تواند دارای کمالِ اهمیت باشد: نخست از منظرِ «وجهِ غالب» و جا‌به‌جاییِ عناصری که به عنوانِ وجه غالب، مایۀ تحولاتِ ادبی می‌‌شوند. از سوی دیگر، در نگاهِ صورتگرایان روس، بده‌بستان‌هایی که میانِ آثارِ فرهنگی یک عصر به وجود می‌آید و هنرهای گوناگون در یکدیگر اثر می‌گذارند، از مهم‌ترین عوامل مطالعه در تحولات ادبی و هنری است. در فرهنگ‌های مللِ اروپایی به علت رشد و بالندگیِ هنرها در کنار یکدیگر مسألۀ تکامل ادبی به گونۀ روشن‌تری قابلِ بررسی است تا در فرهنگِ ما که نقاشی و موسیقی و مجسمه‌سازی و تئاتر و معماری و دیگر هنرهای زندگیِ گیاهی داشته‌اند و دارند. ما بسیاری از هنرها را از بنیاد فاقدیم و بعضی از هنرها هم که خیال می‌کنیم داریم، چنان زیرِ فشار معیار‌های دینی و اخلاقی قرار دارند که وجود و عدمشان یکسان است. با اینهمه در همین برهوتِ سترون، با چند نمونه از هنر مینیاتور و خط و موسیقی، که حیاتی محتضر دارند، می‌توان از بده‌بستان‌های این هنرها با شعر و ادبیات سخن گفت. به دلایلِ تاریخی و شاید هم جبر جغرافیایی و ازهمه بدتر ریشه دوانیدن اشعریت در تمام شریان‌های فرهنگِ ما حتی پس از آن که تشیع تبدیل به وجهِ غالبِ ایدئولوژیکِ جامعۀ ما شده است، ما هنوز هم زیر سلطۀ اشعریت هستیم و هستیم و خواهیم بود. کشورهایی که در سرزمینِ ما منافعِ اقتصادی و منافعِ استراتژیک دارند، هرگز به ما اجازه نخواهند داد که از زیرِ سلطۀ اشعریت خود را رها کنیم. با اینهمه این حقیقت را نباید فراموش کرد که هرکدام از هنرها که در سرزمینِ ما ببالند و از مرحله‌ای که دارند فراتر روند، بر دیگر مجموعه‌های هنری و بر ادبیاتِ ما تاثیر مثبتِ خود را خواهند داشت. بسیار بعید به نظر می‌رسد که در جامعۀ ما هنری بیاید و جای «شعر» را ـ که قرن‌ها و قرن‌ها وجهِ غالبِ خلاقیتِ فرهنگی ما بوده است ـ بگیرد و در نتیجۀ چنین تحولی، ادبیاتِ ما روی به گونۀ دیگری از تکامل بگذارد و مسیری دیگر را اختیار کند. با اینهمه «تکاملِ ادبیِ» ما ـ با هر تعریفی که شما از تکاملِ ادبی قبول دارید ـ در همان وضعِ پاندولیِ خود، یک گام به جلو و چند گام به عقب، از بده‌بستان‌های ضروری با دیگر هنرها ناگزیر است.

فهرست


تقدیم‌نامه گزارش‌کار زیرِ همین آسمان  رویِ همین خاک همه چیز از فلسفه آغاز می‌شود خاستگاهِ طبیعیِ فرمالیسم ماشین جریان‌های فرمالیسم روسی ریشه‌های فرمالیسم روسی از میراثِ رمزگرایان روس ادبیت فرم چیست نقشِ کم‌رنگِ تصویرها آشنایی‌زدایی از آشنایی‌زدایی‌های حافظ پیام یا نظام؟ رستاخیز کلمات زائوم ( به سویِ شعری با دلالتِ ذاتی) هنرًسازه‌ها وجهِ غالب و انگیزش حدیثِ حاضر و غایب (اشاره‌ای به مسألۀ‌ساختار) داستان/ پیرنگ اسکاز مایگان (تماتیکز) رویاروییِ مارکسیسم و صورتگرایان «صورت»، تنها میدانِ تحقیق ادبی صورتگرایان و نظریۀ انواعِ ادبی پویاییِ تاریخ و تکاملِ ادبی قهرمان لیریک ساختارِ ساختارها طرح رده‌بندیِ قصه‌های عامیانه جستار‌ی در قلمروِ مَتَل‌پژوهیِ ساختاری نشانه‌شناسی در دوران شوروی تأثیراتِ جهانیِ صورتگرایان روس صورتگرایانِ روس و جُرجانی نظر جرجانی در باب صوَرِ خیال نطریه پردازانِ اصلیِ فرمالیسمِ روسی وجه غالب تحلیل ساختار ادبی تکامل یک تصویر تکامل یک تصویر دیگر تکامل موتیفِ «کوزه‌گر» در شعرِ خیام جادوی مجاورت مقدمه‌ای کوتاه بر مباحث طویل بلاغت فهرست راهنما کتاب‌شناسی

  • (درس گفتارهایی درباره ی نظریه ی ادبی صورتگرایان روس)
  • نویسنده: محمدرضا شفیعی کدکنی
  • انتشارات: سخن

محمدرضا شفیعی کدکنی

محمدرضا شفیعی کدکنی کیست؟

استاد محمدرضا شفیعی کدکنی، نویسنده، شاعر، مصحح، منتقد ادبی، نسخه‌شناس، مدرس دانشگاه و پژوهشگر ادبی بزرگ و حرفه‌ای معاصر ایران است. وی همواره تمام عمر خود را صرف کسب علم و دانش و ارتقای فرهنگ کشور عزیزمان، ایران می‌کند. تمامی آثار محمدرضا شفیعی کدکنی، مورد توجه مخاطب و دوستداران علم و ادب قرار دارد و او را به شخصیتی محبوب مبدل ساخته است.

در ادامه به تشریح بیوگرافی محمدرضا شفیعی کدکنی خواهیم پرداخت. محمدرضا شفیعی کدکنی

زندگینامه محمدرضا شفیعی کدکنی

محمدرضا شفیعی کدکنی، در روستای قدیمی کدکنِ شهر خراسان و تاریخ نوزدهم مهرماه سال 1318، دیده به جهان می‌گشاید. وی تنها فرزند خانواده‌ای سرشناس و روحانی است. پدرش، آشیخ میرزا محمد و مادرش فاطمه نام دارند. کدکنی، در همان کودکی، سواد خواندن و نوشتن را از پدر خود فرا می‌گیرد. ذوق سرودن شعر و علاقه‌مندی به آن را نیز، مادر، در وجودش نهادینه می‌سازد؛ زنی اهل شعر و ادب که بدون داشتن سواد نوشتن، و تنها با بهره‌مندی از مهارت خواندن، ابیات مختلف شعرا و متون کتاب‌های متعددی را به طور خارق‌العاده‌ای، عینا در خاطرش سپرده و خود نیز دستی در سرودن دارد.

محمدرضا شفیعی کدکنی، علاوه بر یادگیری تعالیم پدر، زبان و ادبیات عربی را نیز نزد محمدتقی ادیب نیشابوری فرا می‌گیرد. بنابراین هیچ‌گاه، همچون هم‌سن‌وسالانش در مدرسه حضور نیافته و از سلسله مراتب آموزشی عصر خویش، تبعیت نمی‌کند؛ موضوعی که هم‌اکنون، شخصا، آن را یک موهبت بزرگ برمی‌شمرد. با ورود به سن هشت سالگی، به حوزه علمیه‌ی خراسان راه یافته و به سرعت مباحث مورد نیاز علم فقه را می‌آموزد؛ شیخ هاشم قزوینی و سید محمدهادی میلانی، اساتید بزرگوار محمدرضا شفیعی کدکنی در طی چنین دورانی هستند. آقای علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، نیز از جمله هم‌کلاسی‌های این شاعر گرانقدر در حوزه‌ی علمیه می‌باشد. زندگینامه محمدرضا شفیعی کدکنی محمدرضا شفیعی کدکنی، از همان دوران کودکی شعر می‌سراید. ولی در دوران جوانی، رسما آثار خود را با تخلص م. سرشک در مطبوعات خراسان به چاپ می‌رساند و در محافل ادبی، حضور می‌یابد؛ محافلی که موجب آشنایی او با چهره‌های شناخته شده‌ای همچون دکتر علی شریعتی، و علاقه‌مندی‌اش به اشعار نیمایی می‌گردد. کدکنی پس از حضور در چنین مجالسی است که به تحصیل در دانشگاه تمایل می‌یابد. در نتیجه، پس از مطالعه‌ی کتب آموزش‌وپرورش، به صورت خودخوان، در آزمون‌های مربوطه شرکت نموده و دیپلم خود را دریافت می‌کند.

سپس، در کنکور نیز حاضر گشته و موفق به اخذ رتبه‌ی اول در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی می‌گردد. بنابراین با ثبت نام در دانشگاه فردوسی مشهد، فراگیری دروس مقطع کارشناسی را آغاز می‌نماید. آقای کدکنی در سن سی‌ویک سالگی ازدواج می‌کند. حاصل این پیوند، سه فرزند می‌باشد. او جهت انجام تحصیلات تکمیلی، به تهران رفته و با دفاع از پایان‌نامه‌ی خود، مدرک دکترایش را دریافت می‌نماید. چند روز بعد هم، با پیشنهاد آقای پرویز ناتل خانلری (استاد شهیر زبان و ادبیات فارسی)، و همچنین تایید بدیع‌الزمان فروزانفر(نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی)، به عنوان استاد دانشگاه تهران، در رشته‌ی سبک‌شناسی و نقد ادبی، تدریس را آغاز می‌نماید؛ وظیفه‌ای خطیر که هم‌اکنون نیز آن را برعهده دارد.

وی بارها به کشورهای مختلف سفر کرده و پس از انجام مطالعات و پژوهش‌های خویش و همچنین تدریس در دانشگاه هایی مانند آکسفورد انگلستان و پرینستون آمریکا  و ژاپن، مجددا به ایران بازمی‌گردد. کتاب در کوچه‌ باغ‌های نیشابور، یکی از آثار محمدرضا شفیعی کدکنی است که موجب شهرت و شناساندن او به جامعه‌ی شعر و ادبیات شده است. درواقع کم‌تر کسی را می‌توان یافت که این سروده‌ی زیبا را نشنیده و یا نخوانده باشد.


مطالعه بیشتر: آشنایی با زندگینامه و آثار هوشنگ ابتهاج


شفیعی کدکنی و هوشنگ ابتهاج محمدرضا شفیعی کدکنی در کنار هوشنگ ابتهاج

سبک کدکنی در شاعری

محمدرضا شفیعی کدکنی، در ابتدا برای سرودن اشعار خود از سنت کلاسیک و سبک غزل بهره می‌جست. اما پس از آشنایی با دکتر علی شریعتی و شنیدن اشعار نیما یوشیج، به سبک شعر نو نیز علاقه‌مند گشته و با تبعیت از نیما، به شیوه‌ی او دست به قلم شد. ولی طبق ادعای شخصی خود، هیچ‌گاه نتوانسته است که وزن و قافیه و معنی و عشق و تأملات وجودی و ایران را کنار گذاشته و از آن‌ها در اشعار خود استفاده نکند.

نوع نگاه کدکنی در تصحیح آثار ادبی

محمدرضا شفیعی کدکنی، به اصالت نسخه‌های خطی ادبی اهمیت فراوانی قائل می‌باشد. زیرا اصل بودن این آثار، پایه‌ی انجام تصحیحات می‌باشند؛ عاملی مهم که بر اعتبار مصحح و تایید گفتار و تحلیلاتش نیز می‌افزاید. در نتیجه، پیش از انجام تصحیحات، به بررسی نسخه‌ها پرداخته و اصالت آن‌ها را تایید می‌کند. در مواردی نیز که نسخه‌ی اصلی اثری در دسترس نباشد، نزدیک‌ترین نسخه به آن را مورد بررسی قرار می‌دهد. ذکر این نکته ضروری است که تمامی آثار تصحیحی آقای محمدرضا شفیعی کدکنی، به جز، تصحیح مرموزات اسدی، در حیطه‌ی عرفان خراسان و شناساندن آن به مخاطب می‌باشد. وی جهت انجام این کار، از سبک و روش آقای بدیع‌الزمان فروزانفر بهره می‌برد.

نقدهای کدکنی در باب اشخاص ادبی

محمدرضا شفیعی کدکنی، گاهی به عنوان منتقد ادبی، برخی از آثار و سبک مورد استفاده توسط اشخاص سرشناس و نام‌آور را مورد انتقاد قرار می‌دهد. وی جهت ابراز نظرات خویش، از واکنش و قضاوت دیگران، هیچ ابایی نداشته و با شهامت کامل و استناد به منابع مورد استفاده‌ی خویش، دیدگاه‌هایش را بیان می‌کند. در این میان می‌توان به نیما یوشیج، احمد شاملو، عبدالحسین زرین کوب، مجتبی مینوی و بدیع‌الزمان فروزانفر اشاره نمود که به شدت توسط این شاعر بزرگ، نقد شده‌اند. آقای کدکنی، علاوه بر انتقاد، به ستایش افرادی همچون پرویز ناتل خانلری و پروین اعتصامی نیز پرداخته و معتقد است که این بزرگواران، شایسته‌ی مقامی والاتر از جایگاه کنونی خود، در عرصه‌ی زبان و ادبیات فارسی ایران هستند.شجریان و شفیعی کدکنی استاد شفیعی کدکنی در کنار مرحوم استاد شجریان

محبوبیت کلاس های درس شفیعی کدکنی

آقای کدکنی، سال‌هاست که به عنوان استاد در دانشگاه تهران تدریس می‌کند. وی یکی از سرشناس‌ترین و محبوب‌ترین شاعران معاصر ایران می‌باشد. از همین روی، همواره دانشجویان فراوانی از نقاط مختلف کشور در کلاس‌های درسی‌اش حضور می‌یابند؛ کلاس‌هایی که در آن خبری از حضور و غیاب نیست؛ و استادش با استفاده از گنجینه‌ی بی‌نظیر دانش خود، بدون رعایت سرفصل‌های درسی، هر آن‌چه را که لازم است، به شاگردانش آموزش می‌دهد.

کتاب های محمدرضا شفیعی کدکنی

  • کتاب گزینه اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی
  • کتاب در اقلیم روشنایی
  • کتاب شاعر آینه ها
  • کتاب اسرار التوحید
  • کتاب تازیانه های سلوک
  • کتاب موسیقی شعر
  • کتاب صور خیال در شعر فارسی
  • کتاب شعر معاصر عرب
  • کتاب طفلی به نام شادی
  • کتاب حالات و مقالات م. امید
  • کتاب مختارنامه
  • کتاب الهی نامه
  • کتاب مصیبت نامه
  • کتاب اسرار نامه
  • کتاب ادوار شعر فارسی
  • کتاب در عشق زنده بودن
  • کتاب رستاخیز کلمات
  • کتاب با چراغ و آینه
  • کتاب هزاره دوم آهوی کوهی
  • کتاب آیینه‌ای برای صداها
  • کتاب گزیده غزلیات شمس
  • کتاب این کیمیای هستی
  • کتاب رسوم دارالخلافه
  • کتاب درویش ستیهنده
  • کتاب ادبیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما
  • کتاب در هرگز و همیشه انسان
  • کتاب قلندریه در تاریخ
  • کتاب تصوف اسلامی و رابطه انسان و خدا
  • کتاب مفلس کیمیا فروش
  • کتاب زبان شعر در نثر صوفیه
  • کتاب در کوچه باغ های نیشابور
  • کتاب سفرنامه باران
  • کتاب شاعری در هجوم منتقدان
  • کتاب تاریخ ادبیات ایران

خرید کتاب های محمدرضا شفیعی کدکنی

آثار مهم و برجسته محمدرضا شفیعی کدکنی

کتاب‌های محمدرضا شفیعی کدکنی  در سه گروه کلیِ مجموعه شعر، آثار انتقادی و آثار نظری دسته‌بندی می‌شوند. مجموعه شعرِ در کوچه باغ‌های نیشابور، بهترین کتاب محمدرضا شفیعی کدکنی  به شمار می‌آید؛ کتابی که موجب شناخته شدن ایشان در عرصه‌ی فرهنگ و ادبیات فارسی معاصر و شهرت‌شان در میان عموم مردم، به ویژه دوستداران شعر و ادب گشته است.

خرید کتاب محمدرضا شفیعی کدکنی از کتابانه

شما می‌توانید با مراجعه‌ی حضوری و یا غیر حضوری، یعنی از طریق سایت فروش اینترنتی موسسه‌ی کتابانه، لیست کتاب‌های محمدرضا شفیعی کدکنی  را مشاهده نموده و سپس مطابق با سلیقه و هدف خویش، بهترین کتاب محمدرضا شفیعی کدکنی، را انتخاب کرده و به راحتی آن را سفارش دهید. حوزه کاری استاد شفیعی کدکنی شامل کتاب های درباره ادبیات، کتاب شعر معاصر فارسی و تصحیح کتاب شعر کهن فارسی است که امکان خرید هرکدام از آنها در فروشگاه کتابانه فراهم شده است.


ثبت دیدگاه


دیدگاه کاربران

اولین کسی باشید که دیدگاهی برای "کتاب رستاخیزِ کلمات - محمدرضا شفیعی کدکنی" می نویسد

آخرین بازدید های شما

۷ روز ضمانت بازگشت وجه ۷ روز ضمانت بازگشت وجه
ضمانت اصالت کالا ضمانت اصالت کالا
۷ روز هفته ۲۴ ساعته ۷ روز هفته ۲۴ ساعته
امکان پرداخت در محل امکان پرداخت در محل
امکان تحویل در محل امکان تحویل در محل