کتاب درآمدی به منطق جدید - ضیاء موحد

کتاب درآمدی به منطق جدید نوشته ی ضیاء موحد توسط انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است.

منطق جدید که به اعتبار رسمیتی که اکنون پیدا کرده است، منطق کلاسیک، و به اعتبار تحلیل آن از استدلال های ریاضی و بحث درباره ی نظام های صوری، منطق ریاضی نامیده می شود، از مبانی ریاضیات جدید و فلسفه ی تحلیلی است. این منطق سال هاست که در برنامه ی درسی بیشتر دانشکده ها، به ویژه دانشکده های ریاضی و فلسفه و زبان شناسیِ کشورها گنجانیده شده است. در زبان انگلیسی، گذشته از مقاله های و رساله های تحقیقی فراوان که در این زمینه نوشته می شوند، هر ساله برای گروه های گوناگون خوانندگان، کتاب های درسی چاپ و از زبان های دیگر هم به این زبان ترجمه می شوند. اما در زبان فارسی، از کتاب مدخل منطق صورت نوشته ی دکتر غلامحسین مصاحب که بگذریم، برای هیچ دوره و هیچ گروهی از مخاطبان، کتاب درسی در این موضوع نوشته نشده است و این در کشوری که میراثی غنی در منطق سنتی دارد کمبود کمی نیست.

امروزه در منطق جدید، با شوقی که به یادگرفتن آن دیده می شود، بیش از هر چیز نیاز به کتاب هایی حس می شود که مبانی آن را به دقت اما ساده و روشن بیان کنند و به ویژه در خواننده مهارتی پرورش دهند که بتواند ساخت منطقی استدلال ها را پیدا کند و با روشی ساده و بدون نیاز به کاربرد جدول های طولانی و وقت گیر برهان هر استنتاج را بنویسد. از این رو مؤلف، با هدف برآورده شدن چنین نیازی، اقدام به تألیف این کتاب نموده است؛ این کتاب را هم می توان به عنوان خودآموز و هم برای آموزش در دوره های گوناگون به کار برد. وی در نوشتن این اثر، از آثار فرگه و کواین به طور واضح و روشنی تأثیر گرفته است و از آوردن تمرین های دشوار خودداری نموده است و برای تمرین هایی که اندکی دشوار هستند نیز راهنمایی های لازم را آورده است.

فهرست

فصل 1- درآمد فصل 2- منطق جمله ها فصل 3- پایه گذاری صوری نظام منطق جمله ها فصل 4- معنی شناسی زبان منطق جمله ها فصل 5- سازگاری و تمامیت منطق جمله ها فصل 6- آشنایی با زبان منطق محمولها فصل 7- قاعده های استنتاج منطق محمولها فصل 8- نطام صوری منطق محمولها فصل 9- معنی شناسی زبان منطق محمولها فصل 10- سازگاری و تمامیت منطق محمولها فصل 11- اینهمانی پیوست 1- روش درخت های ارزش پیوست 2- روش های اصل موضوعی پیوست 3- نشانه گذاری های منطقی دیگر کتابشناسی مآخذهای فارسی واژه نامه (انگلیسی - فارسی) واژه نامه (فارسی - انگلیسی) فهرست نمادها یا نشانه ها فهرست کوتهنوشتها فهرست راهنما (نمایه) Preface

برشی از متن کتاب

فصل اول: در آمد از منطق تعریفهای گوناگونی کرده اند. در این فصل پس از بحثی درباره جمله ها 5 تعریف از منطق به دست می دهیم، آنگاه از این دو یکی را که با روش آموزش منطق در این کتاب هماهنگی دارد بر می گزینیم و پس از آن چند مطلب کلی را شرح می دهیم. ١- جمله های خبری گروهی از جمله ها صدق و کذب پذیرند، مانند امروز باران می بارد؛ فردا دوشنبه است یا سه شنبه؛ اگر به دستور این پزشک عمل کنی درمان خواهی شد؛ و گروهی چنین نیستند، مانند گلها را آب داده ای؟ پنجره را باز کن؛ ای کاش این کتاب را زودتر دیده بودم. جمله های گروه اول را جمله خبری با اخباری می نامند و گروه دوم را که می توانند استفهامی، امری، تمنایی و... باشند، انشایی در منطق، کارما با جمله های خبری است، جمله هایی که صدق و کذب پذیرند. جمله را ساده می گوییم اگر نتوان آن را دست کم به دو جمله فرو کاست و اگر جز این باشد آن را مرکب می نامیم. برای مثال جمله ی فردوسی سرایندۀ شاهنامه است و سعدی سرایندۀ بوستان؛ جمله ای است مرکب، زیرا می توان آن را به دو جملة فردوسی سرایندۀ شاهنامه است؛ سعدی سرایندۀ بوستان است؛ فرو کاست. همچنین جملة سقراط و افلاطون فیلسوفند؟ مرکب است، زیرا می توان آن را به دو جملۀ سقراط فیلسوف است؛ افلاطون فیلسوف است؛ فرو کاست. اما جملة حسن و حسین برادرند؛ چنین نیست و بنا براین جمله ای است ساده. در بخش حساب محمولها از جمله ها به اعتبار ساختار درونی آنها تحمیل ژرفتری به دست می دهیم. اما در فصل اول و دوم که به منطق جمله ها می پردازیم نیازی به چنین تحلیلی نداریم. از این پس منظور ما از جمله، جملۀ خبری است، چه ساده باشد چه مرکب. تمرین

1. کدام یک از جمله های زیر ساده و کدام مرکب است؟ هر جملۀ مرکب از چه جمله هایی ساخته شده است؟

الف) در خانه اگر کس است یک حرف بس است ب) گاه باشد که کودکی نادان               به غلط بر هدف زند تیری. ...

نویسنده: ضیاء موحد انتشارات: علمی و فرهنگی