کتاب ریاضیات خفن (دانش ترسناک)

کتاب ریاضیات خفن از مجموعه ی دانش ترسناک، نوشته ی کیارتان پاسکیت با ترجمه ی محمود مزینانی توسط انتشارات پیدایش به چاپ رسیده است.

ریاضیات یکی از علوم پرکاربرد در زندگی می باشد. به هر جایی که نگاه کنیم یک یا چند مفهوم ریاضی را می بینیم. از ساده ترین آن ها مانند نقطه و خط تا معادلات بسیار پیچیده. کتاب ریاضیات خفن قصد دارد در قالب داستان ها و ماجراهایی مفاهیم ریاضی را برای خواننده به سادگی بیان کند و به او بگوید ریاضی آن قدر هم که بیشتر افراد فکر می کنند سخت نیست. در حل مسائل ریاضی ابتدا باید مفاهیم موجود در مسئله را درک کرد سپس به خود مسئله و راه حل آن پرداخته شود. نویسنده با داستان های افراد مشهوری مثل فیثاغورث به ریاضیات می پردازد و فرمول های آن را توضیح می دهد. این فرمول ها شامل موارد ساده ای مانند طول، محیط، مساحت، حجم، داستان اعداد اعشار و عدد پی، تا فرمول های سخت و پیچیده مانند به دست آوردن حجم یک کره یا یک کلاهک می باشند. دومینو، هندسه، اعداد آینه ای، نکاتی در مورد محیط و مساحت و مربع های اعداد از دیگر موارد کتاب است. در این کتاب چند بازی ریاضی نیز طراحی شده، که انجام آن ها سرگرم کننده است.

فهرست

• تا اینجا خواندید که...
• دومینوهای مرگبار
• یک مسئله بودار
• اندازه گیری های کشنده
• در همین احوال در مریضخانهّ شهر
• سرعت
• کاغذ یک رو
• اعداد عجیب
• در همین احوال در انبار کالا ...
• داستان عجیب آقای ارضی و آقای نرده دار
• اعداد آینه ای
• چگونه به شهرت جاودانه دست یابید!
• در همین احوال در مرتع گاوها...
• هرم انسانی
• لکه های روانی
• در همین احوال روی یک ریل فرعی...
• معمای غول و جزایر مرگبار سرنوشت
• ران کبیر، حاکم سرزمین جیپا و مربع اسرارآمیز
• در همین احوال در رستوران لوئیجی....

برشی از متن کتاب

کاغذ یک رو چگونه یک تکه کاغذ یک رو درست کنید در دهه 1960 (یعنی آن وقت ها که هیچ کس تلویزیون رنگی نداشت) به این جور چیزها " ریاضیات مدرن " می گفتند. امروزه ، احتمالا به ای چیزها ریاضیات باستانی می گویند، اما هنوز هم می توان با آنها کمی سرگرم شد و تفریح کرد. چیزی که نیاز دارید دو نوار کاغذی دراز است. اگر (زبانم لال) یک بار خرید رفتید و یک عالم چیزهای جورواجور برای خانه خریدید، فاکتور دور و درازی را که دست تان می دهند نگه دارید، چون جان می دهد برای این کار. به علاوه، کمی چسب مایع یا نواری هم احتیاج دارید.

1. یک تکه از این کاغذها را به شکل یک دایره بزرگ درآورید و دو سرش را به هم بچسبانید. (انگار که می خواهید یک النگوی بزرگ درست کنید.)
2. با کاغذ دوم هم درست همین کار را بکنید، فقط قبل از چسباندن دو سرش به یکدیگر، یک سرش را بپیچانید تا پشت به رو شود، بعد آن را به سر دیگر بچسبانید.

این حلقه دوم در واقع کاغذی یک رو است! اگر می خواهید دیگران شما را آدم باهوشی بدانند، به آنها بگویید که اسم این کاغذ نوار موبیوس است. موبیوس کسی است که آن را ابداع کرده است.

1. حلقه اول را بردارید و از وسط آن شروع کنید به کشیدن یک خط و آن قدر به این کار ادامه دهید تا به همان نقطه ای برسید که کشیدن خط را شروع کرده بودید. چون این حلقه کاغذی دو رو دارد، خواهید دید که یک طرفش یک خط دیده می شود و طرف دیگرش نه.
2. بعد به همین شکل شروع به کشیدن یک خط روی حلقه دوم کنید و آن قدر ادامه دهید تا به نقطه ای برسید که کشیدن خط را شروع کرده بودید. البته خودتان هم متوجه خواهید شد که بدون پشت به رو کردن کاغذ، دنباله خط شما تا جایی که روی طرف دوم حلقه کاغذی است هم ادامه می یابد. دلیل این اتفاق این است که شما دو طرف کاغذ را به هم پیوند داده اید، بنابراین کاغذ شما فقط یک رو دارد! اگر حلقه دوم با رنگ قاتل پوشانده شده بود، می توانستید بدون پشت به رو کردن کاغذ، سرتاسرش را سیاه کنید.

در این بازی یک چیز بامزه دیگر هم هست. یکی از حلقه های شما دو لبه دارد که به شکل دو دایره کامل هستند، اما حلقه دیگرتان فقط یک لبه دارد! برای ثابت کردن این موضوع، به دوتا مورچه فهمیده و باتجربه نیاز دارد که دیوانه وار دلباخته یکدیگر باشند. حلقه اول را بردارید و به هر کدام از مورچه ها را روی یک لبه اش قرار دهید. به مورچه ها بگویی که می توانند بروند و یکدیگر را ببینند، اما فقط باید روی لبه های کاغذ راه بروند تا به یکدیگر برسند. چه حقه کثیفی - آنها هرگز به یکدیگر نخواهند رسید! حالا اگر مورچه های اهلی تان را روی لبه حلقه دوم قرار دهید و فقط هم از روی همان لبه ها حرکت کنند، به زودی به یکدیگر خواهند رسید. به این دلیل که دولبه کاغذ دوم به یکدیگر وصل شده اند. در واقع این کاغذ یک رو، فقط یک لبه دارد. یک حقه جادویی اگر دست هایتان نمی لرزد، یک قیچی بیاورید و این کار را انجام دهید؛ حلقه اول را بردارید و از روی خطی که کشیده اید، آن را ببرید. (مواظب مورچه ها باشید، چون ممکن است تقلب کرده و خود را از روی سطح کاغذ به یکدیگر رسانده باشند!) وقتی بریدن خط دور حلقه را تمام کردید، بدون شک خواهید دید که فقط حلقه خود را نصف و به دو حلقه باریک تر تقسیم کرده اید. البته اگر " هر چیز" دیگری را که وسط کاغذ دم قیچی تان آمده باشد هم بریده باشید، آن چیز را هم به دو نیم کرده اید، درست است؟ حالا نوبت به قسمت عجیب کار می رسد - حلقه کاغذی دوم را بردارید و از روی خطی که وسطش کشیده بودید، شروع به بریدن کنید. بعد از آنکه سرتاسر حلقه را به دونیم کردید، چه اتفاقی می افتد؟ اگر واقعا به چیزهای عجیب و غریب علاقه دارید، می توانید خود را با کاغذ یک رو سرگرم کنید. در اینجا شما را با یک کار سرگرم کننده دیگر آشنا می کنیم: یک حلقه کاغذی دیگر درست کنید و مثل حلقه دوم آزمایش قبل، یک پیچ به آن بدهید، ولی به جای کشیدن یک خط در وسط آن، خطی بکشید که درست کنار لبه اش قرار بگیرد و آن قدر به این کار ادامه دهید تا خط، حلقه را دور بزند و به نقطه شروع برسد. (همان طور که خواهید دید، مجبور می شوید حلقه را دوبار دور بزنید.) حالا بگویید آیا می توانید حدس بزنید اگر حلقه را از روی این خط ببرید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ خودتان این کار را بکنید تا ببینید.

• نویسنده: کیارتان پاسکیت
• مترجم: محمود مزینانی
• انتشارات: پیدایش