کتاب دانشنامه مصور عجایب دنیای حیوانات

کتاب دانشنامه مصور عجایب دنیای حیوانات، اثر تام جکسن، ترجمه ی الهام شوشتری زاده از انتشارات سایان به چاپ رسیده است.

در این اثر که متشکل از تصاویر رنگی و بسیاری از جانوران نقاط مختلف جهان است، مخاطب کودک و نوجوان با بخش کوچکی از زندگی جانوران و حیوانات مختلف آشنا می شود. به طور کلی دانشمندان تمایز میان جانوران با دیگر جانداران را تحرک آنها و تغذیه شان از دیگر موجودات زنده می دانند. بدن هر جانور از میلیون ها و یا حتی میلیادرها یاخته تشکیل می شود که دور تا دور هر یاخته را لایه ای انعطاف پذیر و روغنی پوشانده که می تواند هر شکلی به خود بگیرد. یاخته ها ساختارهایی به نام اندامک دارند که نقش کارخانه، نیروگاه و سامانه ی ترابری شیمیایی را برای آن ها بازی می کند. هر جانور از تک یاخته ای که بارها و بارها تقسیم می شود و بدنی با میلیاردها یاخته را به وجود می آورد، تشکیل شده است. یاخته ی بیشتر جانوران در دو طرف رشد می کند و در نهایت سر در یک سو و پاها در سمت دیگری قرار می گیرد، اما در برخی از جانوران ساده مانند شقایق های دریایی یاخته ی آن ها از مرکز رشد کرده و تقسیم می شود. در بدن جانوران خط تقارنی وجود دارد که آن ها را به دو نیمه ی شبیه به هم تقسیم می کند. بی مهرگان، مهره داران خونسرد، مهره داران خونگرم، نظریه ی تکامل، جانوران منقرض شده، تغذیه، رشد و تکثیر، دستگاه های بدن، جانوران دریایی و ... از دیگر مهمترین عناوین کتاب هستند.

 

فهرست

جانور چیست؟ بی مهرگان مهره داران خونسرد مهره داران خون گرم تکامل جانوران منقرض شده دستگاه های بدنی حواس رژیم های غذایی جانوران پرورش فرزند جانوران دریایی جانوران آب شیرین در سرما و یخبندان در بیابان در علف زار باز لا به لای درخت ها پرسه در آسمان خانه های جانوران کوچ زنده ماندن باهم زیستن زندگی گروهی انسان دام جانوران کاری جانوران دوست آفت ها حفظ محیط زیست جانوران و افسانه ها رکورد شکن ها درخت زندگی تماشای جانوران واژگان

برشی از متن کتاب

مهره داران خون گرم پرندگان و پستانداران تنها جانوران درون گرما یا خون گرم هستند. درون گرما یعنی جانوری که از درون گرم می شود. درون گرماها می توانند دمای بدنشان راتنظیم کنند و اغلب با خز، چربی یا پرهایی که گرما را درخود حبس می کنند بدنشان را گرم تر از محیط اطراف نگه دارند. بدن های این جانوران، به لطف وجود ساز و کارهای کنترل دما مثل تعریق، در بیشتر محیط ها دوام می آورند. پرهای پرندگان پرهای پرندگان چند کارکرد دارند. پوش پرهای کرکی نزدیک بدن هوا را لا به لای خود حبس می کنند و پوششی گرم پیرامون بدن پرنده می سازند. پرهای کشیده، محکم و بسیار سبک پرنده هم برای پرواز به کار می روند. پرنده ها از این پرهای رنگارنگ برای استتار و جذب جنس مخالف هم استفاده می کنند. بی پرواز کیوی در نیوزلند زندگی می کند. این پرنده تا 750 سال پیش که پای انسان ها به زیستگاهش باز شد، هیچ شکارچی پستانداری ، مثل گربه، نداشت.بنابراین به پرواز هم نیاز نداشت و در نتیجه استخوان جناغ که ماهیچه های قدرتمند پروازی به آن وصل می شوند در این پرنده تکامل نیافت و کیوی پرنده ای بی پرواز ماند. پر در برابر مو مو و پر از پروتئینی مومی به نام کراتین ساخته شده اند؛ ماده ای که به شکل رشته هایی از پوست بیرون می زند. موهای پستانداران طول های متفاوتی دارند. زیرخزهای کوتاه هوا را را لا به لای خود حبس می کنند و موهای بلندتر حایل آب و غبار را پس می زنند. پرها پیچیده تر هستند: رشته هایی که پرها را می سازند از تیری مرکزی می رویند و بعد به الیافی نازکتر تقسیم می شوند؛ الیافی که در هم می تنند و سطحی تخت به وجود می آورند. تیغ ها و طره ها موهای پستانداران گاهی کارکردهای غیرعادی دارند. برای نمونه، تیغ های دفاعی تشی در واقع موهایی بسیار قطور هستند. وقتی تشی احساس خطر می کند، تیغ هایش را راست نگه می دارد تا خودش را بزرگ تر جلوه دهد. بیشتر این تیغ ها عقب سو هستند. بنابراین اگر شکارچی از پشت به تشی حمله کند تیغ های تیز جانور کارش را سخت می کنند. جانورانی هم هستند که موهایشان را مثل ابزاری ارتباطی به کار می گیرند. سنجاب های دم پفی با تکان دادن دم های پشمالوی خود به هم علامت می دهند. یک اسکلت برای همه پستانداران گروهی متنوع هستند. گرگ ها برای یک عمر دویدن ساخته شده اند و خوک های دریایی فقط در آب واقعا آسوده اند. اما استخوان بندی همه پستاندارن یکسان است. هم گرگ ها و هم خوک های دریایی هفت مهره گردن دارند. درست مثل انسان ها و زرافه ها. باله های پارویی خوک دریایی هم نسخه های کمی کشیده تر و تخت تر پاهای فنر مانند گرگ هستند. تخم گذاری امروزه بیشتر پستانداران زنده می زایند. جفت داران بچه هایشان را (به کمک جفت) درون بدنشان پرورش می دهند. اما کیسه داران نوزادانی پیش رس می زانید و بعد آن ها را در ون کیسه هایشان نگه می دارند. ارنی ترنگ منقار اردکی جزو هیچ یک از این دوگروه نیست. دانشمندان وقتی این جانور را کشف کردند و متوجه شدند تخم گذار است، حیرت کردند. ارنی ترنگ یکی از پنج گونه ی پستانداران تخم گذار است. همه ی این گونه ها عضو گروهی به نام تک سوراخیان هستند.    

• نویسنده: تام جکسن
• مترجم: الهام شوشتری زاده
• انتشارات: سایان