کتاب حلیه المتقین | محمدباقر مجلسی

درباره کتاب حلیه المتقین

این کتاب که محتوای اخلاقی- مذهبی دارد؛ شامل مباحثی در مورد آداب سنت‌ها و اخلاق می‌باشد و که به انضمام مکالمات حسنیه تألیف شیخ ابوالفتوح رازی به چاپ رسیده است. حلیه المتقین به معنای زینت پرهیزکاران است که اصل کتاب به زبان فارسی است و از آثار معروف علامه مجلسی می‌باشد.

محتوای کتاب همان‌طور که ذکر شد در مورد مباحث اخلاق فردی و اجتماعی و برخی آداب فقهی اسلامی است که در چهارده باب تدوین گشته و هر باب دارای دوازده فصل می‌باشد که علامه هدف از نگارش این اثر را در ابتدا اهمیت و جایگاه مباحث اخلاقی در اسلام بیان کرده چنان‌که پیامبر گرامی اسلام(ص) هدف بعثت خویش را تزکیه نفس و اتمام مکارم اخلاق می‌داند و نیز درخواست جمعی از عالمان مبنی بر نگارش کتابی در بیان آداب اخلاقی که مستند به روایات و سیره‌ی ائمه اطهار (ع) و به‌صورت مختصر باشد؛ بیان می‌نماید. البته نکته‌ای که در مورد این اثر باید توجه داشت این است که علامه، احادیث را مستند بیان ننموده و از آنجایی که یک اثر باید دارای منابع معتبر باشد و این منابع نیز به‌طور دقیق به مخاطب عرضه شوند؛ لذا مطالب و احادیثی که از ائمه‌ی اطهار(ع) روایت می‌شوند را باید بررسی نموده تا صحت و سقم آن تأیید گردد؛ هر چند که علامه مجلسی، خود از علماء و فضلای دارای مقام و منزلت بالا در بین شیعه می‌باشد. این کتاب در آداب مختلفی سخن رانده است که از آن جمله آداب لباس و کفش پوشیدن، خوردن و آشامیدن، ازدواج و تربیت فرزند، استحمام، خوابیدن و بیدار شدن، حجامت کردن، معاشرت با مردم و آداب سفر و... است. ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که این همه جزئیات و آداب را بیان کردن که بعضی الزام و برخی تأکید و اختیار را به همراه دارند؛ نه از جهت تقیید و دست وپاگیر بودن که بلکه شیوه‌ی بهتر و مطلوب‌تر از نظر اسلام و ائمه (ع) را بیان می‌نماید تا اگر فردی در این موارد نظر دین را بخواهد به منبعی این‌چنینی دسترسی داشته باشد و سیره‌ی بزرگان دین را مدّ نظر قرار دهد.