کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش | شارع پور

درباره‌ی کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش شارع پور

دکتر محمود شارع پور مطالب کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش از انتشارات سمت را به گونه‌ای تنظیم کرده که جنبه‌ی آموزشی آن بر سایر جنبه‌های تألیفی غالب باشد و بتواند پوشش مناسبی از موضوعات "جامعه شناسی آموزش و پرورش" را که در عرصه‌ی جهانی مطرح است، برای مخاطبان فارسی زبان نیز فراهم کند.

کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش شارع پور نخست برای استفاده‌ی محققان و دانشجویان علوم تربیتی و علوم اجتماعی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به عنوان منبع درس "جامعه شناسی آموزش و پرورش" تدوین شده است. دسته‌ی دوم مخاطبان کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش دکتر شارع پور، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان مسائل آموزش و پرورش هستند که می‌توانند با گسترش و تقویت دانش و آگاهی از مباحث علمی و یافته‌های پژوهشی، تصمیمات آگاهانه‌تر و علمی‌تری را در حوزه‌ی عمل اتخاذ نمایند.

نقش و اهمیت آموزش و پرورش و ضرورت توجه به ابعاد اجتماعی آن، سالها قبل توجه علم جامعه شناسی را به این نهاد مهم اجتماعی جلب کرد. رفته رفته و با توجه ویژه‌ی اندیشمندان و صاحب نظران، الزامات جامعه شناختی در عرصه‌ی آموزش و پرورش بیش تر رعایت شد و نهایتاً جامعه شناسی آموزش و پرورش هویت خود را به صورت مستقل در جامعه تثبیت کرد.

به گونه ای که امروزه حوزه جامعه شناسی آموزش و پرورش یکی از گسترده‌ترین حوزه‌های تخصصی در جامعه شناسی به شمار می‌رود و توانسته است در بسیاری از عرصه‌های آموزش حضور چشمگیری داشته باشد. هدف اصلی کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش شارع پور، بررسی و مطالعه‌ی مسائل آموزش و پرورش از دیدگاه جامعه شناسی است.

بخشی از کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش دکتر محمود شارع پور

فصل اول: کلیات

در ابتدای قرن بیستم علاقه ی زیادی برای توسعه ی شاخه جدیدی از جامعه شناسی به نام جامعه شناسی پرورشی به وجود آمد. بدین ترتیب پیدایش اصطلاح جامعه شناسی پرورشی به اوایل قرن گذشته برمی‌گردد، یعنی زمانی که جامعه‌شناسی پرورشی به عنوان یک ماده درسی در کالج ها و دانشگاه های آمریکا ارائه می‌شد. در واقع جامعه شناسان پرورشی کوشیدند عنصر اخلاقی را وارد این رشته کنند.

برای مثال، لستر وارد از بنیانگذاران جامعه شناسی آمریکا و اولین رئیس انجمن جامعه شناسی این کشور معتقد بود که آموزش و پرورش منبع اصلی ترقی آدمی و عوامل عمده تغییر در اووست و می‌تواند طرح تعهد و رشد شناختی برای نیل به جامعه بهتر را سبب شود. بدین ترتیب تمرکز اصلی جامعه شناسی پرورشی بر موضوعات کاربردی و ارائه سیاست ها و توصیه های عملی بوده است.

تا سال 1914 بالغ بر 16 موسسه دانشگاهی درس جدیدی به نام جامعه شناسی پرورشی را ارائه می‌دادند. در این دوران کتب بی شماری تحت همین عنوان منتشر شد. اغلب این کتاب‌ها به بررسی رابطه بین جامعه شناسی و آموزش و پرورش می پرداختند. در 1923 انجمن ملی برای مطالعه جامعه شناسی پرورشی تاسیس شده و در سال 1928 مجله جامعه شناسی پرورشی مجله رسمی این انجمن شد. بعدها تنوع علایق و جهت گیری های مختلف ادامه حیات این انجمن را در معرض تهدید قرار داد.

 فصل دوم: نظریه‌های کلاسیک در جامعه‌شناسی آموزش و پرورش

از زمانی که فیلسوفان و متفکران اجتماعی به بحث در خصوص مسائل مربوط به جامعه پرداختند، آموزش و پرورش همواره بخشی از توجه آنها را به خود اختصاص داده است. در آثار کلاسیک نظیر کتاب جمهوری افلاطون، سیاست ارسطو یا ثروت ملل آدام اسمیت از آموزش و پرورش در وسیع ترین شکل و معنای آن سخن به میان آمده است.

با وجود این با توجه به این که خود رشته جامعه شناسی در اواسط قرن نوزدهم با نوشته‌های اگوست کنت به طور رسمی پا به عرصه حیات نهاد، لذا تولد جامعه شناسی آموزش و پرورش نیز مربوط به بعد از این دوران می شود. در این فصل به بررسی آراء و نظرات برخی از بزرگان جامعه شناسی در مورد آموزش و پرورش می پردازیم.

 فصل سوم: نظریه‌های معاصر در جامعه‌شناسی آموزش و پرورش

در فصل گذشته به شکل‌گیری و پیدایش برخی از نظریه های موجود در حوزه جامعه شناسی آموزش و پرورش اشاره شد. از لحاظ تاریخی، اغلب نظریات اولیه این حوزه در چارچوب رهیافت کارکردگرایانه ارائه شد ولی در طی دهه های اخیر با انتقاد از دیدگاه کارکردی، گروه دیگری از نظریات پا به عرصه نهادند که علی رغم تفاوت ظریف بین هر یک از آنها، وجه مشترک تمام آنها اخذ دیدگاه انتقادی است. در فصل حاضر برخی از این نظریه ها تحت عنوان پارادایم انتقادی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

 فصل چهارم: روشهای تحقیق در جامعه‌شناسی آموزش و پرورش

جامعه شناسی آموزش و پرورش همواره حوزه  ای معطوف به تحقیق بوده است، به علاوه مطالعه ساختارها و فرهنگ های متنوع آموزشی در سطوح مختلف سبب گردیده که این رشته همواره در توسعه روش شناختی تحقیق چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ کمی از پیشگامان باشد. وانگهی ظهور دیدگاه های جدید در مورد فرایندهای آموزشی و رشد سریع  فناوری رایانه ای سبب گردیده تا روش‌های جدیدی برای جمع‌آوری و تحلیل داده ها در این رشته پدید آید.

کتاب جامعه شناسی آموزش و پرورش نوشته ی دکتر محمود شارع پور توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است. این کتاب جزء مهم ترین کتاب های دانشگاهی علوم تربیتی و مشاوره به حساب می‌آید.

فهرست

• مؤلف: دکتر محمود شارع پور
• انتشارات: سمت