کتاب توسعه یعنی آزادی | آمارتیا سن

درباره‌ی کتاب توسعه یعنی آزادی

در کتاب توسعه یعنی آزادی اثر آمارتیا سن، بحث بر سر این است که توسعه را می‌توان از منظر وسعت آزادی‌های راستین بشر که موجبات انبساط خاطر او را فراهم می‌کند نیز به نظاره نشست. این منظر توسعه؛ یعنی تاکید بر آزادی بشر با دیدگاه‌های تنگی که توسعه را با عناوین و معیارهایی چون: رشد تولید ملی، افزایش درآمدهای شخصی، صنعتی شدن، پیشرفت‌های فناوری و یا مدرنیزه شدن مشخص می‌کنند، در تضاد است. البته رشد درآمد ناخالص ملی یا درآمدهای شخصی را به عنوان ابزارهایی در جهت گسترش آزادی‌های مورد علاقه مردم می‌توان با اهمیت دانست.

ولی آزادی‌ها اجزای مشخص و مهم دیگری دارند که از آن جمله می توان به برقراری ترتیبات اقتصادی_اجتماعی مانند تسهیلات آموزشی و بهداشتی، حقوق سیاسی و مدنی، آزادی مشارکت در گفت و گوها و آرای عمومی اشاره کرد. درست است که صنعتی شدن، پیشرفت فناوری و مدرنیزاسیون تا حد زیادی به حصول آزادی‌های بشر کمک می‌کنند، اما گسترش آزادی‌ها از عوامل دیگری نیز تاثیر می‌پذیرد.

اگر افزایش آزادی ها از عوامل دیگری نیز تاثیر می پذیرد‌. اگر افزایش آزادی ها را از نتایج توسعه بدانیم، می توان چنین استدلال کرد که باید بر اهداف فراگیر توسعه تاکید ورزید و نه تنها بر ابزارهایی خاص و یا فهرست منتخبی از این ابزارها. نگرش به توسعه به مفهوم گسترش آزادی های اساسی، از این جهت جالب است که توجه ما را به اهدافی جلب می کند که خود به توسعه اهمیت می بخشند و از اینکه ما صرفا به شماری از ابزارهای موثر در فرایند توسعه تاکید ورزیم، جلوگیری می کنند‌.

بخشی از کتاب توسعه یعنی آزادی

ما در دنیایی زندگی می کنیم که در آن گرسنگی و سوءتغذیه و قحطی فراگیر است. غالبا چنین فرض می شود، حتی اگر این فرض ضمنی باشد که توان ما در درمان این نابسامانی ها اندک است. و باز اغلب فرض می شود که این کاستی ها در بلندمدت و به ویژه با رشد جمعیت جهان، وخیم تر نیز خواهد شد. معمولا عکس العمل های بین المللی به این بینوایی های دنیای کنونی نیز تحت سیطره ی نوعی بدبینی ضمنی قراردارد. این تصور عدم وجود آزادی در درمان گرسنگی، خود به نوعی تفکر جبری و عدم تلاش جدی برای درمان این بدبختی های مشهور می انجامد.

نه این بدبینی ها بنیان واقعی چندانی دارد و نه زمینه ی مستحکمی برای فرض تغییرناپذیری گرسنگی و محرومیت وجود دارد. سیاست ها و اقدامات مناسب قادرند که مسئله مهیب گرسنگی را از پهنه ی گیتی بزدایند. براساس تحلیل های جدید اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، معتقدم که می توان مواردی را مشخص کرد که انجام آنها منجربه ریشه کنی قحطی و کاهش چشمگیر سوءتغذیه مزمن موجود می شود. اکنون مهم آن است که براساس درس هایی که از این بررسی های تحلیلی حاصل شده سیاست های لازم را بهینه کنیم. ...

کتاب توسعه یعنی آزادی اثر آمارتیا سن و ترجمه ی محمدسعید نوری نائینی در نشر نی به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب توسعه یعنی آزادی

چشم انداز آزادی

اهداف و ابزار توسعه

آزادی و بنیان های عدالت

فقر ؛ جلوه ی سلب توانمندی

بازار، دولت و فرصت های اجتماعی

اهمیت مردم سالاری

قحطی و بحران های دیگر

نقش آفرینی زنان و تحول اجتماعی

جمعیت، غذا و آزادی

فرهنگ و حقوق بشر

گزینش اجتماعی و رفتار فردی

آزادی فردی، تعهدی اجتماعی

• نویسنده: آمارتیا سن
• مترجم: محمدسعید نوری نائینی
• انتشارات: نی