کتاب توسعه روستایی (با تاکید بر جامعه روستایی ایران) ازکیا

کتاب توسعه روستایی با تأکید بر جامعه روستایی ایران تألیف مصطفی ازکیا و غلامرضا غفاری توسط نشر نی به چاپ رسیده است.

منظور از توسعه روستایی، عموما فرایند ارتقای کیفیت زندگی و وضعیت اقتصادی مردمی است که در نواحی با تراکم جمعیت کم زندگی می کنند. هدف از مدیریت توسعه و عمران روستایی، تنظیم و اجرای برنامه هایی است که شرایط زندگی ساکنان مناطق روستایی را بهبود بخشد. با توجه به این که در سال های اخیر با دایر شدن این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد در زیر مجموعه گروه های علوم اجتماعی و کشاورزی در برخی از دانشگاه ها، زمینه ای برای طرح مباحث مربوط به توسعه روستایی مستقل فراهم شده است.

در همین راستا کتاب حاضر که حاصل پژوهش های نظری و تجربی در خصوص موضوعات و مسائل مربوط به توسعه روستایی با تاکید بر جامعه ایران است، حاوی مباحث نظری و تجربی مربوط به این زمینه می باشد و می تواند به عنوان یک متن درسی در دروس توسعه روستایی و بررسی تحولات جامعه روستایی مورد استفاده قرار گیرد و همچنین راهنمای مناسبی برای پژوهشگران حوزه مطالعات توسعه روستایی و به خصوص دانشجویان دوره کارشناسی ارشد باشد.

فهرست

بخش اول: توسعه و تحول در جامعه روستایی فصل اول: ابعاد مفهومی و نظری توسعه روستایی ضرورت و اهمیت توسعه روستایی رویکرد های نظری توسعه روستایی برنامه ریزی توسعه روستایی فصل دوم: الگوی آبادی نشینی و تحولات آن یکجا نشینی و تشکیل ده روند آبادی نشینی توسعه فضایی و کالبدی سکونتگاه های روستایی فصل سوم: تحولات جمعیتی در جامعه روستایی جمعیت روستایی ساختار آموزشی سنی و جنسی فعالیت و ساختار اشتغال فصل چهارم: قشربندی اجتماعی در جامعه روستایی و تحولات آن کشاورزان غیر کشاورزان برخی نکات پژوهشی بخش دوم: سیاست های توسعه روستایی فصل پنجم: ساختار سیاسی و توسعه جامعه روستایی تمرکزگرایی و دیوان سالاری نظام برنامه ریزی و الگوی توسعه فصل ششم: اصلاحات ارضی و سیاست های کشاورزی بعد از انقلاب اسلامی شروع و مفاد برنامه اصلاحات ارضی مراکز خدمات کشاورزی و ساز و کار سیاست کشاورزی یافته های پژوهش و مراکز خدمات کشاورزی فصل هفتم: دولت و مشارکت اجتماعی روستاییان دولت و مشارکت اجتماعی شیوه های مشارکتی دولت و مشارکت اجتماعی روستاییان در ایران فصل هشتم: نظام های بهره برداری و توسعه کشاورزی نظام های بهره برداری تحولات نظام های بهره برداری در سه دهه اخیر فصل نهم: سازمان های حمایتی و ساختار های زیربنایی فقر و آسیب پذیری سازمان های حمایتی ساختار های زیربنایی بخش سوم: توسعه و تحول در جامعه روستایی فصل دهم: فقر آسیب پذیری و توسعه ابعاد اجتماعی فقر و آسیب پذیری روستایی نابرابری اجتماعی و رابطه آن با سطح توسعه یافتگی روستا ها ابعاد زیست محیطی فقر و آسیب پذیری فصل یازدهم: جامعه عشایری و اسکان جمعیت عشایری عشایر و انقلاب طرح ساماندهی جامعه عشایری مروری بر تحقیقات تجربی پیشین نظام قشربندی اجتماعی و تاثیر طرح اسکان بر آن مسائل و مشکلات اسکان فصل دوازدهم: سرمایه اجتماعی و توسعه روستایی مولفه های سرمایه اجتماعی روش تکنیک و جامعه مورد مطالعه اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی

برشی از متن کتاب

در ایران ده، یا روستا که یک واحد خدمات رسانی به مجموعه فعالیت های کشاورزی درون خود است، واحدی بسیار متغیر و ناهمگن و از نظر مساحت بین چند هکتار تا چند صد هکتار و از نظر نیروی کار و جمعیت بین چند خانوار تا چند صد خانوار در تغییر است. این واحد ها به ویژه در مناطق جنوبی و شرقی ایران آن چنان پراکنده اند که در پاره ای موارد یافتن دو واحد همجوار جز با در دست داشتن نقشه و مشخصات جغرافیایی آن ها امکان پذیر نیست. یکی از مهمترین مشکلاتی که چنین آرایش فضایی روستایی دارد، هزینه فوق العاده در کسب اطلاعات و ارائه خدمات فنی و کشاورزی است که امکان برنامه ریزی و اجرای صحیح طرح های توسعه را به مقدار زیادی کاهش می دهد. پایین بودن میزان ارائه خدمات بهداشتی، فرهنگی و رفاهی نیز، که خود نتیجه این پراکندگی جغرافیایی است، باعث سست شدن پیوند های انسانی با محیط و در نتیجه تزلزل کشاورزی و تولید می شود.

• نویسندگان: مصطفی ازکیا - غلامرضا غفاری
• انتشارات: نی