کتاب تمثیل - جان مک کوئین

کتاب تمثیل نوشته ی جان مک کوئین با ترجمه ی حسن افشار توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

این کتاب از مجموعه ی مکتب ها، سبک ها، و اصطلاح های ادبی و هنری می باشد؛ مجموعه ای  که کتاب هایش از میان کتب The Critical Idiom انتخاب شده اند و شامل حدود سی کتاب می باشد. هر یک از کتاب های این مجموعه را نویسنده ای که در زمینه ی مورد بحث صلاحیت و احاطه ی وافی دارد نوشته و کوشیده است تا از نکته های اصلیِ مربوط به موضوعِ کتاب چیزی را ناگفته نگذارد، و به همین دلیل این کتاب ها از اعتبار و شهرتی میان دوستداران ادب و هنر برخوردار شده اند. کتاب ها به مقوله های گوناگونی هم چون نهضت ها و جنبش های و مکتب های ادبی، انواع ادبی، ویژگی های سبکی و ... می پردازند. به دلیلِ همین تنوع موضوع بحث، سبک و نحوه ی ارائه ی مطلب در کتاب های مختلفِ مجموعه به تناسب ضرورت های موضوع متفاوت است و الگوی یکنواختی بر آن ها تحمیل نشده است. اما تلاش گردیده تا در هر کتاب توضیح کافی درباره ی تاریخچه، مبانی نظری، عوامل پیدایی، تعریف و معنا، ویژگی ها، نمایندگان برجسته، و تأثیرات سبک و مکتب یاد شده داده و نمونه هایی بسنده و روشنگر از آثار مربوط به آن در خلال مطلب گنجانده شود.

این کتاب پیرامون "تمثیل" به رشته ی تحریر درآمده است و می تواند به آشنایی اولیه ی دانشجویان ادبیات و خوانندگان علاقه مند عمق و وسعت و دقت بیشتری در موردِ موضوع تمثیل بدهد. خاستگاه تمثیل بیشتر فلسفه و کلام است تا ادبیات. تمثیل ها اغلب مذهبی اند. اما تمثیل از آغاز نسبت نزدیکی با روایت داشته است. همه ی ادیان ابراهیمی و بسیاری از ادیان شرقی کامل ترین بیان خود را در قصه یافته اند. قصه ها انتقال می یابند، نخست شفاهی یا در قالب آیینی، و سرانجام بعضاً به صورت مکتوب. قصه ها اغلب اسراری هستند که فقط بر روحانیان گشوده می شوند، یا بر جمع بزرگ تری از متشرفان که با مناسک پیچیده و گاهی پر خطر و دردناک به فهم می رسند. تشرف نیز گاهی مراتبی دارد و اشراق کامل فقط برای کسانی میسر می شود که به مراتب عالی می رسند. اما قصه نمی توانسته بدون تفسیر شکل بگیرد و منطقی است که فرض کنیم، از اعصار پیش از تاریخ، قصه و تفسیر با هم بوده اند.

فهرست

• تمثیل در یونان و روم باستان
• تمثیل در کتاب مقدس
• تمثیل و تاریخ
• نظریه ی تمثیل در قرون وسطا
• تمثیل و فرد
• تمثیل و طنز

واژه نامه ی فارسی – انگلیسی واژه نامه ی انگلیسی – فارسی کتاب شناسی نمایه

برشی از متن کتاب

سال 361 که یولیانوس کافر (332-363) بر اریکه امپراتوری روم تکیه زد نخستین اقدامی که برای مبارزه با مسیحیت انجام داد-که حالا دین رسمی امپراتوری بود-صدور فرمان ممنوعیت آموزش (یونانی) قدیم به کودکان مسیحی بود. اهمیت این اقدام نشان می‌دهد که مسیحیان تا چه اندازه نظریات و رسوم تربیتی کلاسیک را در خدمت خود گرفته بودند. اندیشه‌ها و آرمان‌های مسیحی در آغاز زبان علم و فلسفه یونانی و رومی بیان نشده بودند، اما بعد برای جلب قشرهای با سواد امپراتوری لازم آمده بود که آن‌ها را به زبانی برگردانند که پذیرش‌اش برای یونانی یا رومی تحصیل کرده آسان‌تر باشد. روند آن پیشاپیش در رساله‌های پولس و بعضی انجیل‌ها مشهود است. تا زمان یولیانوس کار به‌خوبی پیش رفته بود و اقدامات او، در دوره کوتاه حکومتش، ثمری نداشت. برنامه درسی دبیرستان‌ها و دانشگاه‌های قرون وسطا پیوستگی فراوانی با برنامه درسی مدارسی دارد که در امپراتوری روم خود را با استفاده از مطالب کتاب مقدس و تالیفات نخستین پیشوایان کلیسا و همچنین آثار نویسندگان باستانی تطبیق داده بودند. در دبیرستان مسیحی، این روند تبلیغ بسیار اهمیت داشت. آثار شاعران بزرگ لاتینی، خصوصا ویرژیل و اوید و استاتیوس، مهم‌ترین مطالب برنامه درسی باقی‌ماندند ولی فهم اشعار آن‌ها بدون مقداری آشنایی با اساطیر شرک، که کلیسا آن‌ها را ضد خود می‌دید، محال بود. بگو مگوی شعر با مسیحیت در قرون وسطا شباهت زیادی با کشمکش شعر و فلسفه در روزگار افلاطون داشت. در هر دو مورد، یک راه حل مسئله این بود که اسطوره را تمثیل بگیرند. اسطوره شناسان مسیحی و مشرک در این جهت کار کردند و حاصل کار پیوسته آن‌ها، کاری که اواخر عمر امپراتوری روم غربی تا قرن هفدهم ادامه یافت، دانش‌نامه‌ای تحت عنوان درباره تبارشناسی خدایان شرک بود که جووانی بوکاتچو ( 1375-1313) در سال‌های پایانی زندگی‌اش گرد آورد. کتاب ظاهرا چکیده‌ای از اسطوره شناسی کلاسیک است، اما عملا هر خدا و شبه خدایی که نامش به میان می‌آید تفسیری تمثیلی پیدا کرده است. بوکاتوچو در واقع دانش‌نامه‌اش را برای دفاع از آثار کلاسیک و به‌ویژه شعر کلاسیک که آن را بیشتر روایی می‌دید نوشت و کتاب اصولا درباره وقایع و اشخاص اساطیر کلاسیک است. او یگانه گونه‌ارزشمند روایت را فابل (حکایت اخلاقی) می‌دانست؛ به سخن دیگر، روایتی که یک هسته معنوی حیاتی در زیر پوسته خیالی قالبا نامحتملش داشت. پوسته شعر کلاسیک از اسطوره‌ای درباره خدایان تشکیل می‌شد و هسته‌اش معنای تمثیلی نهفته در زیر پوسته بود. بوکاتچو بیشتر دغدغه شعر کلاسیک (یونانی و لاتین) را داشت، ولی روش تفسیر او را شاعران زبان‌های دیگر نیز در سروده‌های خود می‌توانستند به کار ببرند و فراوان به کار بردند. کتاب او در اروپای غربی خوانندگان بسیاری پیدا کرد و منشأ اثر در هنرهای بصری و همچنین نظم و نثر شد. ...

نویسنده: جان مک کوئین  مترجم: حسن افشار  انتشارات: مرکز